Özelleştirme kapsamına alınan ve sözleşme imzalayan personelin pasaport alabileceğine ilişkin Danıştay Kararı

Davacı ve Yürütmenin durdurulmasını isteyen: (isim saklıdır)
Vekili :Av.Murat Kemal Gündüz
Strazburg Caddesi 12/11 Sıhhiye/ANKARA
1-İçişleri Bakanlığı- ANKARA
2- Türkiye Halk Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü -
Av.Şeyda Kadakaloğlu - Aynı Yerde

(İstemin Özeti ;Davacının hususi damgalı pasaport verilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin 30.7.2003 tarih ve 571 sayılı istem ile işleme dayanak oluşturan İçişleri Bakanlığı'nın 5.3.20C2 tarih B.05.1.EGM.0.13.04.04/054296 sayılı Genelgesinin iptali ve öncelikle yürütmenin durdurulması istenilmektedir.

Danıştay Tetkik Hakimi: Aytaç Kurt

Düşüncesi : Yürütmenin durdurulması isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı : Emin Celalettin Özkan

Düşüncesi :Anayasa'nın 128. maddesi, "Devletin , Kamu İktisadi Teşebbüsler ve; diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asil ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür" hükmünü taşımaktadır.
Anayasa'nın 128.maddesi ve 5682 sayılı Pasaport Kanunu'nun 14. maddesinde yer verilen diğer Kamu görevlileri arasında bulunan davacının adına hususi damgalı pasaport düzenlenmemesi işleminde ve dayanağı genelgede hukuka uyarlık görülmemiştir.

Belirtilen nedenle, 2577 sayılı Yasa'nın 27. maddesi hükmü uyarınca DAVA konusu işlemlerin yürütülmesinin durdurulması gerektiği düşünülmektedir. :

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği görüşüldü:

Dava; İş mevzuatına tabi olarak .çalışan personele hususi damgalı pasaport verilmeyeceğine İlişkin İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü'nün 5.3.2002 tarih ve 054296 sayILI genelgesinin ve bu genelge dayanak gösterilerek davacının hususi damgalı verilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

5682 sayılı Pasaport Kanununun 14,maddesinde, Hususi damgalı pasaportlar; "Türkiye 8üyük Millet Meclisi eski üyeleri, eski bakanlar ile birinci, İkinci ye. üçüncü derece Kadrolarda bulunan veya bu kadrolar Karşılık gösterilmek veya T.C.Emekli Sandığı i!e ilgilendirip emekli kesenekleri bu derecelerden kesilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalıştırılan Devlet memurları ve diğer Kamu görevlilerine; diplomatik pasaport verilmesini gerektiren vazifelerden başka herhangi bir resmi vazife ile veya kendi hesapların; yabancı ülkelere gittikleri zaman verilir.

bunlardan emeklilik veya çekilme sebepleri İle vazifelerinden ayrılmış olan arada da bu nevi pasaport verilir," kuralı getirilmek suretiyle hususi damgalı pasaportların düzenleme koşulları belirlenmiştir.

4603 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Ziraat bankası, Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanunun 2.maddesinin 3.fıkrasınca, "Bankaların hu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte mevcut personeli hakkında aylık özlük ve emeklilikleri yönünden tabi oldukları mevzuatın uygulanmasına devam olunur.Bunlardan uygun görülenler istekleri halinde, emeklilik statüleri .devam etmek üzere özel hukuk hükümlerine göre çalıştırılabilir, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu ile ilgili devam eden personelin Özel hukuk hükümlerine göre çalışacakları süreler kazanılmış hak aylıklarında değerlendirilir ve emeklilîk İşlemlerinde söz konusu Kanunun ek 48 ;inci maddesinin (b) fıkrası ile ek 68 inci maddesi hükümleri uygulanır. Bu kadro ve pozisyonlar emeklilik, istifa, ölüm ve sair nedenlerle boşaldıkları takdirde hiçbir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır. Özel hukuk hükümlerine göre çalıştırılacak personelin kadro sayısı ve unvanları ile ücret ve sair mali hakları bankaların, genel, kurullarınca tespit olunur. Yeniden yapılandırma, sürecinde bankalarca, özel. hukuk hükümlerine göre yeni istihdam edilecek personele ilişkin usul ve esaslar Bakanlar Kurulunca belirlenir." kuralı yer almıştır.

5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunun Geçici 192. maddesinde,'"Geçici 1-', (Geçici 191)madde uyarınca iştirakçi olarak T.C.Emekli Sandığı İle İlgilendirilenlerden her ne sebeple olursa olsun görevlerinden ayrılarak diğer sosyal güvenlik kurumları ile ilgili bir görevde çalışanların istekleri üzerine, müracaatların T.C.Emekli Sandığı kayıtlarına, geçtiği tarihi takip eden aybaşından itibaren emekli keseneğine esas aylıkları üzerinden Geçici 14,maddedeki kesenek ve karşılık toplamı üzerinden hesap edilmek her yıl, bir kademe,üç yılda bir derece yükseltilmek ve tamamı, kendilerinden tahsil edilmek, şartıyla T.C.Emekli Sandığı ile ilgilendirilmeleri sağlanır hükmü getirilmiştir.

Dava dosyasının incelenmesinden, davacının 399 sayılı Kanun Hükmünde kararnameye tabi olarak Ziraat Bankasında sözleşmeli statüde.çalışmakta iken imzaladığı hizmet akdi ile sosyal güvenlik, bakımından Emekli Sandığı Kanununa tabi kapsam dışı personel statüsünde görev yaptığı, emekli keseneğine esas aylığının 1. derecesinin 4. kademesi olduğu ve bu dereceden emekli keseneğinin kesildiği anlaşılmaktadır.

Anayasanın 128.maddesinde, "Devletin, kamu iktisadi teşebbüsten ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü olduklar, kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevleri, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür "hükmü ver sınıkladır.

Mevzuatımızda Kapsamdışı personelin tanımına ilişkin açık bir düzenleme bulunmamakta ise de; 4046 sayıl, özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik yapılmama Dair Kanunun 22. maddesinde özelleştirme programına alman, özelleştirilen, faaliyeti durdurulan, Küçültülen, kapatılan ve tasfiye edilen Kuruluşlarda çalışan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na tabi personel ile sözleşmeli personelin (kapsam dışı personel dahil) diğer kamu kurum ve/veya kuruluşlarına, 217 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 8 inci maddesinin (f) bendinde yer alan hükümler de dikkate alınarak nakledilecekleri yolundaki hükümle kapsamdışı personelin Anayasanın 128. maddesinde sözü edilen "diğer kamu görevlileri" olarak nitelendirileceği kuşkusuzdur.

Öte yandan Danıştay Birinci Dairesince de, İş Kanununa tabi olmakla beraber toplu iş sözleşmesine taraf olmadan istihdam edilen, genellikle yönetim kademelerinde çalışan kamu iktisadi kuruluşlarında sözleşmeli personel statüsüne son verilmesini takiben kapsam dışı personel uygulamasına tabi tutulan bu personelin konuya ilişkin Uyuşmazlık Mahkemesi Genel
Kurul Kararı, Anayasa Mahkemesi kararları da. gözönünde bulundurularak kamu görevlisi oldukları sonucuna ulaşılmış ve sermayesinin % 50'den fazlası Devlete ait olduğu sürece bu Kuruluşlarda 5434 sayılı Yasa İle sosyal güvenlik yönünden ilgilendirilmiş olmaları koşuluyla halen bu kuruluşlarda kadrolu ya da kadro karşılık gösterilerek ya da buna koşul Kadro derecesi, belirlenerek çalışmakla olanlardan emekli kesenekleri 1,2,3. dereceden kesilenlere bu kuruluşlardan 1, 2 ve 3.derecelerden emekli aylığı verilenlere hususi damgalı pasaport veril-mesi gerektiği yolunda istişari görüş verilmiştir.

Yukarıda SÖZÜ edilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde 4603 sayılı Yasanın 2. maddesinin 3.fıkrası uyarınca 1475 sayılı İş Kanunu ve Kurum Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde imzaladığı hizmet sözleşmesi ile statüsü kapsam dışı personel olarak belirlenen ve anılan madde hükümleri gereği sosyal güvenlik yönünden Emekli Sandığı ile ilgilendirilen davacının halen kamu görevlisi olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.

8u haliyle davacının Pasaport Kanununun 14. maddesi kapsamında yer verilen diğer Kamu görevlileri arasında yer alması gerektiğinden bulunduğu statü itibariyle anılan yasa hükmü kapsamında değerlendirilemeyeceği gerekçesiyle tesis edilen dava konusu işlemlerde Hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle 2577 sayılı Yasanın 27. maddesinde öngörülen koşulların gerçekleştiği anlaşıldığından 5.3.2002 tarih ve 054296 sayılı genelge ile ve 30.7.2003 tarih ve 571 sayılı istemin yürütülmesinin durdurulmasına. 24.2.2004 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Başkan Üye Üye Üye üye.
zafer Ali Ahmet . Orhun Suna
KANTARCIOĞLU 0ZT0RK BAŞPINAR YET TÜRKOĞLU