6 aydan fazla hapis cezası alan KİT sözleşmelisi olabilir mi?

Hukuki durum

Anayasa Mahkemesinin 11/05/2020 tarih ve 31124 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 19/02/2020 tarih ve E:2018/122, K:2020/14 sayılı kararıyla, 399 sayılı KHK'nın "İşe Alınacaklarda Aranılacak Şartlar" başlıklı 7. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan "....6 aydan fazla...." ibaresinin iptaline karar verilmiş olup, Yüksek Mahkeme bu düzenlemeyi iptal ederken ileri tarihli bir yürürlük süresi öngörmediğinden, anılan karar 11/05/2020 tarih ve 31124 sayılı Resmi Gazete'de yayımlandığı 11/05/2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

İlk derece mahkemesi işlemi iptal etmiştir

Görevi kötüye kullanma suçundan 1 yıl 1 ay 10 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verildiğinden, sözleşmeli olarak işe alınmada aranan şartlardan olan "6 aydan fazla hapis cezası" ile hükümlü olmamak şartını sonradan yitirmesi nedeniyle dava konusu işlem tesis edilmiş ise de, dava konusu işlemin dayanağı olarak gösterilen "6 aydan fazla hapis cezası" ile hükümlü olmamak şeklindeki düzenlemenin, Anayasa Mahkemesinin kararı ile iptal edildiği ve işlem tarihi itibarıyla "6 aydan fazla hapis cezası" ile hükümlü olmamak kuralının artık işe alınırken aranacak şartlar arasında bulunmadığından davacının işe alınma şartlarından birini sonradan kaybettiğinden de bahsedilemeyeceğinin anlaşılmış olması karşısında, davacının işe alınma şartlarından herhangi birini sonradan kaybetmesi nedeniyle sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Danıştay: 399 sayılı KHK'nın 58. Maddesi engeldir

399 sayılı KHK'nın 58. maddesinde de ifade edildiği gibi, sözleşmeli personel olarak görev yapan davacı hakkında 399 sayılı KHK'da uygulanacak hüküm bulunmadığı durumlarda, kamu görevlileriyle ilgili genel Kanun olan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun hükümlerinin uygulanması söz konusu olacağından ve 1 yıl 1 ay 10 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verilen davacının, 657 sayılı Kanun'da Devlet memurluğuna alınmada aranan genel şartlardan birisini taşımadığı açık olduğundan, davacının sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin işlemde bu gerekçeyle hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşılmaktadır.

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No: 2022/2043
Karar No: 2025/1212

İSTEMİN KONUSU:
... Bölge İdare Mahkemesi... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Kayseri Posta İşletme Dağıtım Merkezinde sözleşmeli memur olarak görev yapan davacının, 399 sayılı KHK'nın 7. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi ve 45/b maddesi uyarınca sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi Yönetim Kurulunun 13/03/2020 tarih ve 48 sayılı kararının iptali ile yoksun kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:
... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; davacının, ... Asliye Ceza Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile görevi kötüye kullanma suçundan 1 yıl 1 ay 10 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verildiğinden, sözleşmeli olarak işe alınmada aranan şartlardan olan "6 aydan fazla hapis cezası" ile hükümlü olmamak şartını sonradan yitirmesi nedeniyle dava konusu işlem tesis edilmiş ise de, dava konusu işlemin dayanağı olarak gösterilen "6 aydan fazla hapis cezası" ile hükümlü olmamak şeklindeki düzenlemenin, Anayasa Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile iptal edildiği ve işlem tarihi itibarıyla "6 aydan fazla hapis cezası" ile hükümlü olmamak kuralının artık işe alınırken aranacak şartlar arasında bulunmadığından davacının işe alınma şartlarından birini sonradan kaybettiğinden de bahsedilemeyeceğinin anlaşılmış olması karşısında, davacının işe alınma şartlarından herhangi birini sonradan kaybetmesi nedeniyle sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline, işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük haklarının dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:
... Bölge İdare Mahkemesi... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:
Anayasa Mahkemesince verilen iptal kararlarının Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihten itibaren hukuki bağlayıcılık kazandığı, dava konusu işlemin Anayasa Mahkemesi kararı yürürlüğe girmeden önce tesis edildiği, dolayısıyla hukuka uygun olduğu belirtilerek, kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Kayseri Posta İşletme Dağıtım Merkezinde sözleşmeli memur olarak görev yapan davacının, ... Asliye Ceza Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile görevi kötüye kullanma suçundan 1 yıl 1 ay 10 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği, anılan karara karşı yapılan istinaf başvurusunun ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Ceza Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile esastan reddine karar verilerek 29/01/2020 tarihinde kesinleştiğinin tespiti üzerine, davacının işe alınma şartlarından birini sonradan kaybettiğinden bahisle 399 sayılı KHK'nın 7. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi ve 45/b maddesi uyarınca sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi Yönetim Kurulunun ... tarih ve ... sayılı işleminin tesisi üzerine temyizen incelenen açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin "İşe Alınacaklarda Aranılacak Şartlar" başlıklı 7. maddesinde; "Sözleşmeli olarak işe alınacak personelin;
a) Kamu haklarından mahrum bulunmamaları,
b) 18 yaşını tamamlamış olmaları,
c) Taksirli suçlar hariç olmak üzere, ağır hapis veya 6 aydan fazla hapis veyahut affa uğramış olsalar bile Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya istimal ve istihlak kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından dolayı hükümlü bulunmamaları,
d) Görevlerini yapmalarına engel olabilecek akıl hastalığı veya vücut sakatlığı ile özürlü olmamaları,
e) En az ortaokul mezunu olmaları,
gerekir.
Ancak, ortaokul mezunları arasından personel temininin mümkün olamaması halinde ilkokul mezunlarının da istihdamı mümkündür.
Sözleşmeli statüde çalıştırılacak personelde aranılacak diğer özel şartlar teşebbüs veya bağlı ortaklık yönetim kurullarınca çıkarılacak bir yönetmelikle tespit olunur." hükmü öngörülmüştür.
Aynı Karar Hükmünde Kararname'nin "Sözleşme Feshi ve Sona Ermesi" başlıklı 45 maddesinde; "Teşebbüs veya bağlı ortaklıklarda çalışan sözleşmeli personelin sözleşmesi aşağıdaki hallerde feshedilir:
a) İzinsiz veya kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın kesintisiz 5 gün veya bir sözleşme dönemi içinde kesintili 10 gün göreve gelmemek,
b) İşe alınma şartlarından herhangi birini taşımadığının anlaşılması veya bu şartlardan birinin sonradan kaybedilmesi,
c) Görev veya görev yerinin değişmesi halinde belirlenen süre içinde mücbir bir sebep olmaksızın yeni görevine başlamamak,
d) Bu Kanun Hükmünde Kararname ile sözleşme hükümlerine aykırı davranışlarda bulunmak,
e) Sicil ve başarı değerlendirmeleri birbirini izleyen iki sözleşme döneminde (D) düzeyinde olmak,
İstek, yaş haddi, malullük veya sicil sebeplerinden biri ile emekliye ayrılma hallerinde sözleşme sona erer." kuralına yer verilmiştir.

399 sayılı KHK'nın 58. maddesinin ikinci fıkrasında; "Sözleşmeli personele ilişkin olarak bu Kanun Hükmünde Kararnamede hüküm bulunmayan hallerde, Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınmak kaydıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili hükümleri uygulanır." denilmiş, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Genel ve Özel Şartlar" başlıklı 48. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (5) numaralı alt bendinde ise; "Türk Ceza Kanunu'nun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkum olmamak." devlet memurluğuna atanacaklarda aranacak genel şartlar içinde sayılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Anayasa Mahkemesinin 11/05/2020 tarih ve 31124 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 19/02/2020 tarih ve E:2018/122, K:2020/14 sayılı kararıyla, 399 sayılı KHK'nın "İşe Alınacaklarda Aranılacak Şartlar" başlıklı 7. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan "....6 aydan fazla...." ibaresinin iptaline karar verilmiş olup, Yüksek Mahkeme bu düzenlemeyi iptal ederken ileri tarihli bir yürürlük süresi öngörmediğinden, anılan karar 11/05/2020 tarih ve 31124 sayılı Resmi Gazete'de yayımlandığı 11/05/2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Dava konusu edilen işlemin dayanağını oluşturan yasa kuralının Anayasa Mahkemesince iptal edildiği görülmekle birlikte, davacının almış olduğu hapis cezasının süresinin, 657 sayılı Kanun'un 48. maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (5) numaralı alt bendinde yer alan "1 yıl"lık süreden (1 yıl 1 ay 10 gün) daha fazla olduğu görülmektedir.

399 sayılı KHK'nın 58. maddesinde de ifade edildiği gibi, sözleşmeli personel olarak görev yapan davacı hakkında 399 sayılı KHK'da uygulanacak hüküm bulunmadığı durumlarda, kamu görevlileriyle ilgili genel Kanun olan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun hükümlerinin uygulanması söz konusu olacağından ve 1 yıl 1 ay 10 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verilen davacının, 657 sayılı Kanun'da Devlet memurluğuna alınmada aranan genel şartlardan birisini taşımadığı açık olduğundan, davacının sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin işlemde bu gerekçeyle hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşılmaktadır.

Bu duruma göre; altı aydan fazla süreli kesinleşmiş hapis cezası bulunan davacının, işe alınma şartlarını sonradan kaybettiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali ile yoksun kaldığı özlük haklarının dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali ile, işlem nedeniyle yoksun kaldığı özlük haklarının dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, kesin olarak, 06/03/2025 tarihinde, oybirliğiyle karar verildi.