657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 164. maddesinin son fıkrasında, "Üçüncü fıkra kapsamına giren personelin her türlü özlük haklarının ve tahakkuk işlemlerinin belli merkezlerden yapılabilmesi ve ödemelerin bankacılık sistemi aracılığı ile gerçekleştirilmesi için gerekli düzenlemeleri yapmaya ve gerekli tedbirleri almaya Maliye Bakanlığı yetkilidir." hükmü bulunmaktadır.
Bu hükme göre 20/04/2004 tarihli ve 25379 (1. Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğünün Genel Tebliğinde (Seri No:6) kamu görevlilerinin aylık ve diğer özlük haklarının banka aracılığıyla ödenmesi ve buna ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.
Bankalar tarafından sunulan bu ek mali imkanların (promosyonlar) kullanımına ilişkin olarak kamu kurum ve kuruluşlarında uygulama birliğinin sağlanması amacıyla 20/07/2007 tarihli ve 26588 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2007/21 nolu Başbakanlık Genelgesinin 4. maddesinde (10/08/2010 tarihli ve 27668 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2010/17 nolu Başbakanlık Genelgesi ile değişik), "Banka tarafından verilecek promosyon miktarının tamamı personele dağıtılacaktır." düzenlemesi, 5. maddesinde (05/08/2008 tarihli ve 26958 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2008/18 nolu Başbakanlık Genelgesi ile değişik), "Dağıtılacak promosyonlar, ilgili banka tarafından personel adına açılan hesaba aktarılmak suretiyle ödenecektir." düzenlemesi, 7. maddesinde ise; "Genelge çerçevesinde yapılacak uygulamalar kurum personelinin rahatlıkla bilgi edinebileceği şekilde ilan panoları ve internet siteleri yoluyla ilan edilecek, aleniyet ilkesine titizlikle riayet edilecektir" düzenlemesi yer almaktadır.
Banka ile kamu kurum ve kuruluşları arasında promosyon sözleşme görüşmeleri Promosyon İhale Komisyonu tarafından yürütülmesi gerekmektedir.
Komisyon 3 kişiden oluşmaktadır.
Bu komisyon;
1-İlgili Biriminin Harcama Yetkilisi: Bu üye 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi
Ve Kontrol Kanunu 31.maddesine göre belirlenen yetkilidir.
2-Yetkili Sendikadan Bir Üye: Yetkili sendikadan üye seçilebilmesi için;
söz konusu birimdeki tüm sendikalara üye personel, söz konusu birimdeki çalışan
sayısının en az % 10'u kadar olmalıdır.
3-Kamu Çalışanı Bir Üye: Merkez teşkilatında üst yönetici, taşra teşkilatında
ise o birimin bağlı bulunduğu bir üst amir tarafından ilgili birimde görev yapanlar
arasından seçilecek bir üyeden oluşacaktır.
Personelin hangi koşullarla banka promosyonlarından yararlanabileceğine ilişkin hususlar, kamu kurum ve kuruluşlarının bankalarla yaptıkları protokoller çerçevesinde ele alınmaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 137. maddesinde "Görevden uzaklaştırma,
Devlet kamu hizmetlerinin gerektirdiği hallerde, görevi başında kalmasında sakınca
görülecek Devlet memurları hakkında alınan ihtiyati bir tedbirdir. Görevden
uzaklaştırma tedbiri, soruşturmanın herhangi bir safhasında da alınabilir."
hükmü, 140. maddesinde "Haklarında mahkemelerce cezai kovuşturma yapılan
Devlet memurları da 138 inci maddedeki yetkililer tarafından görevden uzaklaştırılabilirler."
hükmü, 141. maddesinde "Görevden uzaklaştırılan ve görevi ile ilgili olsun
veya olmasın herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınan memurlara
bu süre içinde aylıklarının üçte ikisi ödenir. Bu gibiler bu Kanunun öngördüğü
sosyal hak ve yardımlardan faydalanmaya devam ederler. 143 üncü maddede sayılan
durumların gerçekleşmesi halinde, bunların aylıklarının kesilmiş olan üçte biri
kendilerine ödenir ve görevden uzakta geçirdikleri süre, derecelerindeki kademe
ilerlemesinde ve bu sürenin derece yükselmesi için gerekli en az bekleme süresini
aşan kısmı, üst dereceye yükselmeleri halinde, bu derecede kademe ilerlemesi
yapılmak suretiyle değerlendirilir." hükmü 143. maddesinde "Soruşturma veya
yargılama sonunda yetkili mercilerce:
a) Haklarında memurluktan çıkarmadan başka bir disiplin cezası verilenler;
b) Yargılamanın men'ine veya bereatine karar verilenler;
c) Hükümden evvel haklarındaki kovuşturma genel af ile kaldırılanlar;
ç) Görevlerine ve memurluklarına ilişkin olsun veya olmasın memurluğa engel
olmıyacak bir ceza ile hükümlü olup cezası ertelenenler;
Bu kararların kesinleşmesi üzerine haklarındaki görevden uzaklaştırma tedbiri
kaldırılır." hükmü yer almaktadır.
Sonuç olarak,
1)Promosyon özü itibariyle maaşın bankadan alınması sebebiyle verilmektedir.
İhtiyati bir tedbir olarak görevden uzaklaştırılan memurlar, üçte iki olarak
aylıklarını almaya devam etmektedir. Tedbir kaldırıldığında ise, belirli durumlarda,
aylıklarından kesilen üçte bir tutarlar kendilerine iade edilmektedir.
2)Promosyon ödenmiş olan memurlar görevden uzaklaştırıldığında, soruşturma sonucunun beklenmesi uygun olacaktır. Bunlardan görevine iade edilenler açısından herhangi bir işlem yapılmasına gerek kalmayacaktır.
3)Soruşturma sonucunda görevine son verilen memurlara ödenmiş olan promosyonlardan
sözleşmenin kalan süresine ait olan kısmının geri alınıp alınmamasına, banka
ile kurum arasındaki sözleşmede, sözleşme döneminde görevden ayrılan ya da görevine
son verilen memurlar için öngörülen hükümler çerçevesinde karar verilmesi gerektiğini
düşünüyoruz.
4)Sözleşme yapacak kurumların ise görevden uzaklaştırma işlemlerinin yoğunluğu
ile bu usulün ihtiyati bir tedbir olduğunu göz önünde bulundurarak sözleşme
şartlarını belirlemesi uygun olacaktır.