Üç kamu sigorta kurumunu tek çatıda birleştiren 'reform taslağı'na göre prim yüzde 12.5 olacak. Sigortasız veya prim ödememiş olanlar hastane kapısından geri çevrilmeyecek
Kamu sağlık sigortacılığını birleştirmeyi hedefleyen Genel Sağlık Sigortası
Sistemi, Bağ - Kur, SSK, Emekli Sandığı ve Yeşil Kart kapsamındaki sigortalılar
için birçok yenilik getiriyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca hazırlanan
'Sosyal Güvenlik Sisteminde Reform Önerisi Taslak Metni'nde yer alan bilgilere
göre, öncelikle Genel Sağlık Sigortası sistemine geçilecek.
Prim ödeneklerini zamanında yapmayanlar ile bakmakla yükümlü oldukları kişiler, prim borcu ödeninceye kadar acil durumlar dışında sağlık sigortasından yararlanamayacak.
Borçlu olacak
Tescil edilmemiş veya primi ödememiş sigortalılar ile bakmakla yükümlü oldukları
kişilere yapılacak acil müdahale veya uzun süreli tedaviyi gerektiren, hayatı
tehdit eden hastalıklar nedeniyle doğacak masraflar kurum tarafından karşılanacak.
Ancak bu masraflar, kanuni faizi, ödenmesi gereken prim borcu, gecikme zammı
ve yasal faiziyle birlikte yükümlülerden tahsil edilecek.
'Fark' ödenecek
Sevk sistemine uymayanlar, acil durumlar dışında belirli bir 'fark' ödeyerek
hizmet alabilecekler. Sağlık sigortası primi yüzde 12.5 olacak. (Halen bu oran
SSK'lılarda yüzde 11 olarak uygulanıyor. Emekli Sandığı'nda toplam yüzde 36
olan kesenekten karşılanırken, Bağ - Kur'da göstergenin yüzde 20'si kadar sağlık
sigortası primi kesiliyor.)
Çocuklar eğitim şartına bağlı olarak 25 yaşına kadar sigortadan yararlanacaklar. Ancak ailesi adına sağlık yardımı alma koşullarını yitiren ve yoksul olduğu tespit edilenler, sağlık primleri devlet tarafından ödenmek suretiyle özürlü çocuklar da sağlık yardımlarından yararlanmaya devam edecek.
Reform yapmadan geçilirse açık katlanacak
Hükümetin, yasa tasarısını TBMM'ye sevketmeyi kararlaştırdığı genel sağlık sigortası
sisteminin, gerekli reformlar yapılmadan uygulanması halinde kamunun toplam
finansman açığının, 2025 yılında GSYİH'nin yüzde 17'sine çıkacağı hesaplandı.
Reform yapılması halinde ise açık yüzde 7 düzeyinde tutulabilecek.
Halen Türkiye'de 23 milyon 2 bin kişi SSK, 9 milyon 15 bin kişi Bağ - Kur, 10
milyon 5 bin kişi Emekli Sandığı kanalıyla, 13 milyon kişi de Yeşil Kart kapsamında
sağlık sigortasından yararlanıyor. Yaklaşık 15 milyon kişinin ise sağlık sigortası
bulunmuyor.
Maliyeti 7.9 milyar dolar
Türkiye'de kişi başına sağlık harcaması SSK'da 76.5 dolar, Bağ - Kur'da 114
dolar, Emekli Sandığı'nda 382 dolar; kişi başına ağırlıklı ortalamada ise 116
dolar. Sosyal güvenlik kapsamında olanlar ve yeşil kartlılar için kamusal sağlık
harcaması toplamı 5 milyar dolar. Bunun 2 milyar doları SSK ve Bağ - Kur, 3
milyar doları da devlet tarafından karşılanıyor.
Yapılan analizlere göre, genel sağlık sigortasının yıllık finansman gereksinimi 7.9 milyar dolar. Bunun (2 milyar doları devletin kamu çalışanı adına ödeyeceği miktar, 4.4 milyar doları da özel sektörde çalışanlar ve işverenlerinin ödeyeceği primlerinden olmak üzere) toplam 6.4 milyar doları prim tahsilatıyla karşılanacak. Kalan 1.5 milyar dolarlık açık da yine devletçe yapılacak transferle kapatılacak. Buna göre sistemin devlete yükü yılda 3.5 milyar dolar olacak.
Acil'ler dışında sağlık primi ödemeyen yararlanamayacak
1. SSK, Bağ - Kur, Emekli Sandığı, kamu çalışanları ve yeşil kartlılar olmak
üzere farklı sunulan kamu sağlık sigortacılığı birleştirilecek.
2. Tüm vatandaşlar Genel Sağlık Sigortası kapsamına alınacak.
3. Bağımlı nüfus kavramı eş ve çocuk olarak tanımlanacak.
4. Bireylerin acil haller dışında tanı ve tedavileri birinci basamakta yapılacak,
ancak yatarak tedavi ile ileri tetkik ve uzmanlık gerektiren hallerde sigortalı
ikinci basamak sağlık hizmeti sunan hastanelere sevk edilebilecek.
5. Sigortalı kişi, önceden seçtiği birinci basamak sağlık hizmetini alacağı
sağlık kuruluşuna veya aile hekimine başvuracak. Birinci basamaktan ikinci basamağa
acil haller dışında sevk, hekimin uygun göreceği tıbbi hallerde ve koşullarda
yapılacak.
6. Sağlık hizmetleri toplumun öncelikli sağlık sorunları, maliyet etkililik
analizleri ve uluslararası normlar dikkate alınarak belirlenecek olan bir 'Temel
Teminat Paketi' kapsamında sunulacak.
7. Sigorta kapsamında karşılanacak sağlık yardımlarını içeren 'Temel Teminat
Paketi'nde, SSK, Bağ - Kur ve Emekli Sandığı'nca halihazırda kapsanan sağlık
yardımlarının kapsamı muhafaza edilecek.
8. Teminat paketinin kapsamı belirlenirken, toplumun ve bireyin genel ve öncelikli
sağlık sorunlarının çözülmesi hedeflenecek.
Maliyetler düşürülecek
9. Sağlık bakım hizmetlerinde evde hasta bakımı, ayaktan tedavi ve günübirlik
tedavi uygulamaları gibi maliyetleri düşürecek uygulamalar hayata geçirilecek.
10. Mevcut sağlık sigortalılarında olduğu gibi sigortalının geçindirmekle sorumlu
olduğu aile fertleri de ilave prim yükü olmaksızın kapsam altında olacak.
Çocuklarda 25 yaş sınırı
11. Ancak yaş sınırı kız ve erkek çocuklar için eğitim şartına bağlı olarak
25 yaş ile sınırlandırılacak.
12. Ailesi adına sağlık yardımı alan çocukların, minimum yaşam düzeyi kriteri
dikkate alınarak, 25 yaşından sonra kendi adına sağlık yardımı karşılanmaya
devam edecek.
13. Ailesi adına sağlık yardımı alma koşullarını yitirmesi ve yoksul olduğunun
tespit edilmesi halinde sağlık primleri devlet tarafından ödenmek suretiyle
özürlü çocuklar da sağlık yardımlarından yararlanmaya devam edecek.
14. Tamamlayıcı sağlık sigortası ile kişilerin daha farklı kapsam, fiyat ve
kalitede sağlık hizmeti talep etmeleri halinde Genel Sağlık Sigortası'nı ek
bir yükümlülük altına sokmaksızın, kişinin kendi cebinden veya özel sigortasından
aradaki farkı ödeyebileceği yöntemlerin de uygulamaya geçirilmesi planlanıyor.
Sağlık primi şüzde 12.5
15. Prim esasına dayalı finansman yapısı kurulacak. Sigortalı ve geçindirmekle
sorumlu olduğu ailesi için yüzde 12.5 oranında prim alınacak. Buna göre, SSK,
Emekli Sandığı ve Bağ - Kur'lulardan yüzde 12.5 sağlık primi alınacak.
16. Belirlenecek minimum yaşam düzeyinin altında olan ailelerin primleri, sosyal
yardım sistemi tarafından ödenecek.
17. Her iki gruba da girmeyen emeklilik sigortası kapsamında olmayan ve yoksul
olmayan kişilerden ayık gelirlerinin tespit edilmesine yönelik hazırlıklar tamamlanıncaya
kadar yüzde 12.5 oranında prim alınacak.
Primi ödemeyene sigorta yok
18. Prim ödemelerini zamanında yapmayan prim yükümlüsü sigortalılar ile sağlık
yardımı açısından bakmakla yükümlü olduğu kişiler ödenmemiş primleri ödeninceye
kadar kanunda öngörülen yardımlardan acil durumlar dışında yararlanamayacak.
19. Tanımlanacak sevk sistemine uymayanlar da kanunda öngörülen yardımlardan,
acil durumlar dışında belirli bir fark ödemek koşuluyla yararlanacak.
20. Tescil edilmemiş veya primi ödenmemiş sigortalılar ile sağlık yardımı açısından
bakmakla yükümlü olduğu kişilere yapılacak acil tıbbi müdahale veya uzun süreli
tedaviyi gerektiren ve bu tedavinin yapılmaması halinde hayatı tehdit eden hastalıklar
nedeniyle doğacak masraflar kurum tarafından karşılanacak.
21. Ancak bu durumda kurum tarafından ödenen tüm masraflar, kanuni faizi ve
ödenmesi gereken prim borcu, gecikme zammı ve yasal faiziyle birlikte pirim
ödemesi gereken yükümlülerden tahsil edilecek.
milliyet