Temel olarak idarenin iç düzeninin korunması için disiplin kuralları belirlenmiştir. Kamu görevlilerinin hizmet dışındaki özel hayatına yönelik fiillerinin memur disiplin hukukunun alanına girmesi için bu düzeni bozan, kamu hizmetinin iyi ve düzenli şekilde sunulmasını olumsuz şekilde etkileyen bir yönünün bulunması gerekmektedir.
Kamu görevlisinin vermiş olduğu kamu hizmeti dışında özel yaşamını ilgilendiren bir fiili nedeniyle kamu hizmetinin iyi ve düzenli şekilde sunulmasını olumsuz şekilde etkilediğinin veya kendisine duyulan saygınlık ve güven duygusunu sarstığının somut olarak ortaya konulmadığı durumlarda "Hizmet dışında Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak," disiplinsizliğinin oluşmayacağı konusunda bir çok yargı kararı bulunmaktadır.
"Memura özel hayatında gerçekleşen bir fiili nedeniyle soruşturma açılabilir mi?" sorumuza örnek yargı kararlarıyla cevap arayalım.
Danıştay Beşinci Dairesi'nin Esas No:2016/19861, Karar No: 2018/14359 Sayılı Kararına göre; amiriyle telefon görüşmesinde polislik mesleğinin saygınlık ve disiplin anlayışına ters düşen tavır ve davranışlar içerisinde olduğunun sabit olduğu ve kusurlu olduğu sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle soruşturma açılamaz.
Danıştay On ikinci Dairesinin Esas No: 2011/750, Karar No: 2014/7169 Sayılı Kararına göre; Rızasıyla eşcinsel ilişkiye girme fiiline soruşturma açılamaz.
Memurların özel hayatlarındaki olayların disiplin hukukunu ilgilendiren bir yönü bulunmadığından ve disiplin suçu oluşturmadığından dolayı memurluk/öğretmenlik/polislik mesleğindekilerin mesleklerinin gerektirdiği hizmetlerin dışında özel hayatlarını ilgilendiren olayların kamu hizmetinin iyi ve düzenli şekilde sunulmasını olumsuz şekilde etkilediğinin veya kendisine duyulan saygınlık ve güven duygusunu sarstığının somut olarak ortaya konulması gerektiğinden soruşturma açılamaz.
Fakat kamu idareleri tarafından israf ve savurganlıktan kaçınılmadan, mesai süresi, kamu kaynakları, işgücü ve imkanları kullanılırken etkin, verimli ve tutumlu davranılmadan, kamusal amaçlar ve hizmet gerekleri dışında, kamu yararı gözetilmeden keyfi olarak Memura özel hayatında gerçekleşen bir fiili nedeniyle açılan soruşturmalar ihtiyaç ve sonuç odaklı değildir.
Var olan muhakkik, müfettiş kapasitesinin ihtiyaç duyulan kurumlara yönlendirilmesine zemin oluşturularak verimliliğe dönüştürülmesi gerekirken;
Kamu kurumlarının gereksiz yazışma yapmasına,
Soruşturmacıların gereksiz yere mesai ve zaman harcamasına,
Kamu kaynaklarının israf edilmesine ve verimli bir şekilde kullanılmamasına sebebiyet verilmektedir.
Ahmet KANDEMİR