Yeni Türk Lirası'nın uygulama alanındaki karışıklık yargıyı da etkiledi. Yargıçlar, para cezalarını hesaplarken, TL'yi Yeni Türk Lirası'na hangi aşamada çevireceklerine karar veremeyince, yargıda hesaplar karıştı.
Yasalarda TL cinsinden ifade edilen para cezasının YTL'ye çevrilerek, ardından
buna artırım ya da indirim uygulaması ile önce artırım-indirim uygulanan ceza
tutarının daha sonra YTL'ye çevrilmesi durumlarında, verilecek para cezası tutarları
farklı çıkıyor. Bu yüzden para cezası uygulayacak yargıçlar, ceza hesabının
hangi aşamasında Türk Lirası'nı YTL'ye çevirecekleri konusunda sıkıntıya düştü.
Para cezalarını YTL'ye uyumlu hale getiren yeni Türk Ceza Yasası'nın nisanda
yürürlüğe girecek olmasına karşın, TL'den altı sıfır atılmasına ilişkin yasanın
1 Ocak'ta yürürlüğe girmesi, yasalarda TL olarak yer alan para cezalarının YTL'ye
dönüştürülmesinde karışıklığa neden oldu.
Hakimlerin, TL'yi YTL'ye dönüştürmelerinde ortaya bir sürü farklı hesap çıktı.
Bu durum yargıda bir belirsizliğe yol açtı.
HESAP KAFA KARIŞTIRDI
Yargıçlar, mahkumiyetlerde, yasanın öngördüğü hapis ya da para cezalarında,
"iyi hal, tahrik, mahkemenin takdiri" gibi nedenlerle, kimi zaman
arttırım ve indirim uygulama yetkisine sahip bulunuyor. Bu gibi hallerde, önce
TCK'nın öngördüğü para cezası, günümüz koşullarına uyarlanıyor; ardından artırım
veya indirim unsurları uyarınca hesaplama yapılarak, sonuca ulaşılıyor.
Yeni Türk Lirası'nın ocak ayında yürürlüğe girmesi nedeniyle, yasalardaki para
miktarlarını YTL'ye çevirmek de hakimlere kaldı. Ancak, bu indirim ve artırım
hesapları yapılarak, nihai para cezasına ulaşma konusunda, TL olarak öngörülen
ceza miktarının hangi aşamada YTL'ye çevrilmesi gerektiği hakimlerin kafasını
karıştırdı. Hakimlerin, farklı aşamalarda TL'yi YTL'ye çevirmesi farklı para
cezalarına ulaşılmasına neden oldu.
YTL İŞLEMİ PARA FARKINI DOĞURUYOR
Türk Ceza Yasası'nın, yaralama suçunu işleyen ve para cezası alan bir sanığın
durumu da YTL'nin doğurduğu çelişkiyi gözler önüne serdi. Hakimlerin, örneklerle
gittiği bu hesaplarda ortaya çeşitli sonuçlar çıktı.
1 Ocak 2004 tarihinde, Türk Ceza Yasası'nın 456'ncı
maddesinde düzenlenen "yaralama" suçunu işleyen kişi, bu maddenin
"200 liradan 2 bin 500 liraya kadar ağır para cezası"na hükmeden 4'üncü
fıkrası uyarınca ceza alıyor. Mahkumun cezası 457'nci madde uyarınca ise yarısı
kadar yükseltiliyor. Ardından ceza, "tahrik" unsurunu düzenleyen 51'inci
madde uyarınca 3'te 2 ve 59'uncu madde uyarınca da 6'da 1 oranında indiriliyor.
Yargıcın önünde, bu durumda iki seçenek bulunuyor. Önce söz konusu yaralama
suçunu düzenleyen para cezasını YTL'ye çevirip sonra arttırım ve indirim uygulayacak;
ya da önce para cezası üzerinde indirim veya arttırıma gidip sonra YTL'ye dönüşüm
yapacak.
ÖNCE YTL SONRA İNDİRİM HESABI
Yargıç, böyle bir mahkeme kararı üzerinden, para cezasını önce YTL'ye çevirip,
daha sonra indirim ve arttırma maddelerini uygularsa, adım adım şu yolu izleyecek:
".Para cezasının güncelleştirilme hesabı yapıldığında ortaya çıkan sonuç
TCK 456/4 uyarınca 445 milyon 616 bin lira para cezası olarak hesaplanacak,
bu 445 YTL 62 kuruşa karşılık geliyor.
.TCK'nın 457/2'ye göre yaptırılan artırma sonucunda, ceza 668,43 YTL'ye yükseliyor.
.51/3 maddesi uyarınca yapılan indirim sonucunda ceza 222,81 YTL'ye iniyor,
.59'uncu madde uyarınca yapılan indirim sonucunda ise 187,675 YTL'ye ulaşılıyor.
.Ykr ve üzerindeki değerlerin 1 Ykr'ye tamamlanması sonucunda, mahkum 187,68
YTL para cezasına çarptırılmış oluyor."
ÖNCE İNDİRİM SONRA YTL HESABI
Yargıç, aynı mahkeme kararı üzerinden, para cezası üzerinden önce TCK'nın uygulanacağı
arttırım ve indirim işlemlerini yapıp, ardından YTL'ye çevirmesi halinde ise
şu yolu izleyecek:
".Para cezasının güncelleştirme hesabında 445 milyon 616 bin Lira bulunuyor.
.TCK'nın 457/2'nci maddesi uyarınca yapılan arttırım sonucu 668 milyon 424 bin
liraya ceza yükseliyor.
.TCK 51/3 uyarınca yapılan indirim sonucu ceza 222 bilyon 808 bin liraya iniyor,
.59'uncu madde uyarınca bu ceza 185 milyon 673 bin 333 liraya ulaşıyor.
.TCK'nın 30/2 maddesi uyarınca 1000 Lira'nın altındaki küsur atılınca sonuç
185 milyon 673 bin lira oluyor.
.Bu rakam YTL'ye dönüştürüldüğünde ise para miktarı 185,67 YTL oluyor."
2 YTL FARK
Yargıcın, aynı mahkeme kararı üzerinden, "önce indirim ve arttırım hesabı
yapıp sonra YTL'ye dönüş işlemi yapması" ile "önce YTL'ye dönüş işlemi
yapıp ardından indirim ve arttırım hesaplarını yapması" sonucunda ortaya
2 milyon 10 Türk Lirası yani 2,01 YTL fark ortaya çıkıyor.
milliyet