Bakanlığın motorlu kara taşıtlarının ticaretinde
adil, rekabetçi ve istikrarlı piyasa yapısını korumak için almış olduğu tedbirlerden
sonra Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın da e-tebligat ile ilgili düzenleme yapması
bekleniliyor. Geçtiğimiz günlerde Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yapmış
olduğu açıklamasında öncelikle sıfır araç alan kişilerin de e-tebligat uygulamasına
dahil edileceğini belirtti. E- tebligat uygulaması ücretsiz olduğu için ekonomiye
ciddi katkı sağlaması yanında hızlı ve güvenli olması yönüyle de tercih edilmektedir.
Vergi Usul Kanunun 107/A maddesine göre 2016 yılından beri yaklaşık 9,2 milyon
mükellefin kullandığı e-tebligat uygulaması hali hazırda, kurumlar vergisi mükellefleri,
ticari, zirai ve mesleki kazanç yönünden gelir vergisi mükellefiyeti bulunanlar,
isteğe bağlı olarak kendilerine elektronik tebligat yapılmasını talep edenler
tarafından kullanılmaktadır.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, elektronik ortamda yapılacak tebliğle ilgili her
türlü teknik altyapıyı kurmaya veya kurulmuş olanları kullanmaya, tebliğe elverişli
elektronik adres kullanma zorunluluğu getirmeye ve kendisine elektronik ortamda
tebliğ yapılacakları ve elektronik tebliğe ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye
yetkilidir. Kabahatler Kanununa göre, idari yaptırım kararları veren kurumlar,
e-tebligat Sistemi aracılığı ile idari yaptırım karar tutanaklarını gönderebilmektedir.
Bu kapsamda Hazine ve Maliye Bakanlığı 8 farklı kurumla iş birliği yapmış ve
6 kurum ile de görüşmelere devam etmektedirler.
Araç Alım Satımlarında E- Tebligat Nasıl Uygulanabilir?
Araç alım satımları noterler vasıtasıyla olduğu için yapılan her satış ile
ilgili olarak noterler Bakanlığa otomatik bildirim yapma yükümlülüğü yanında
araç alımı yapan kişilere yönelik de bildirim yükümlülüğü getirilebilir. Ancak,
ilk etapta sadece sıfır araç satışlarında uygulanacak olursa bu durumda araç
bayilerine de bildirim yükümlülüğü getirilebilir.
E-tebligat sistemine geçiş internet vergi dairesi veya kişilerin bağlı oldukları
vergi dairesine başvurması ile yapılabilmektedir. Bu sisteme ilk olarak araç
satışı ile kaydolan kişilere Hazine ve Maliye Bakanlığından ve onun anlaşmalı
olduğu kurumlardan yapılacak tebligatlarda E- Tebligat uygulanacaktır. Örneğin,
motorlu taşıtlar vergisi, trafik cezaları ve diğer idari para cezası niteliğindeki
bildirimler E-tebligat vasıtasıyla yapılacaktır.
E-tebligat'ın Faydaları
E-tebligat sistemi ile gönderilen belgeler, mükellefin elektronik ortamdaki
adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebliğ edilmiş sayılmaktadır.
Bilgi güvenliği ve kişisel verilerin korunması, kağıt, zaman ve emek tasarrufu,
hizmet kalitesinde artış, belge içeriğinin değiştirilmesinin engellenmesi gibi
birçok açıdan faydalı olan bu uygulama aynı zamanda ekonomiye de ciddi katkı
sağlamaktadır. Çünkü normal posta yoluyla yapılan tebligatlarda posta masrafı
yapıldığı halde e- tebligat ücretsizdir.
2016 yılından itibaren uygulanmakta olan tebligat sisteminden 9,2 milyon kişi
kullanıyor. O tarihten itibaren 166,5 milyon belge elektronik ortamda tebliğ
edilmiş ve yaklaşık 9 milyar TL tasarruf edilmiştir. Bakanlığın yayınlamış
olduğu verilere göre 2019-2023 yılları arasındaki tebligat sayısı ve tasarruf
edilen tutarlar aşağıdaki gibidir.
Temmuz ayı itibariyle trafiğe kayıtlı araç sayısı 30 milyon 261 bin 176 oldu.
Temmuz ayında 957 bin 920 adet taşıtın devri yapıldı. Sadece bu kadar kişiye
yapılacak bir tek posta yoluyla fiziki bildirimin maliyeti 14 milyon civarındadır.
Bu hesaplamaya tüm araç türleri dahil edilmiştir.
E-Tebligat ile İlgili Dikkat Edilmesi Gereken Konu: E-Tebligat sisteminden
çıkış.
Kişi E-tebligat sistemine bir kere dahil olduktan sonra sadece aşağıda belirtilen
durumlarda sistemden çıkılabilir.
- Tüzel kişilerde ticaret sicil kaydının silindiği (nevi değişikliği ve birleşme
halleri dahil) tarih itibarıyla, elektronik tebligat adresi kapatılır.
- Gerçek kişilerde ise ilgilinin ölümü veya gaipliğine karar verildiğinin idare
tarafından tespit edildiği durumlarda ölüm/karar tarihi itibarıyla ilgilinin
elektronik tebligat adresi re'sen kapatılır.
- Eğer araç satışlarını da bu kapsama alınırsa, araç sahiplerinin yaş ve/veya
sağlık durumunun farklılık arz etmesi sebebiyle, e- tebligatın sadece ölüm veya
gaiplik ile sınırlandırılmaması, kişilerin belirli durumlarda kendi istekleri
ile sistemden çıkabilmelerine olanak tanınmalıdır.
Eğer tüm araç satışları bu kapsama alınırsa, araç sahiplerinin yaş ve/veya
sağlık durumunun farklılık arz etmesi sebebiyle, e-tebligattan çıkışın sadece
ölüm veya gaiplik ile sınırlandırılmaması, kişilerin belirli durumlarda kendi
istekleri ile sistemden çıkabilmelerine olanak tanınması düşünülebilir.
Araç satışlarında E-tebligat uygulamasının nasıl olacağını ilerleyen zamanda
Bakanlığın açıklamalarından sonra daha net olarak değerlendirebileceğiz.
Prof. Dr. Neslihan Karataş Durmuş
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
Hukuk Fakültesi Dekanı - Vergi Hukuku Profesörü