İDDK, Geçici 48. madde uyarınca memur kadrosuna atananların, 15/01/2016 tarihinde 657 sayılı Kanun'a göre aylık alan personel olmamaları ve Toplu Sözleşme'nin 28. maddesinde istisnai olarak sayılan personel arasında da yer almamaları sebebiyle, söz konusu ilave derece ilerlemesinden yararlanmalarına hukuken olanak bulunmadığına karar verdi
T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ
KURULU
Esas No: 2024/65
Karar No: 2025/11
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Başvuruya konu olan kararlar arasındaki aykırılık, 15/01/2016 tarihinde 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesi kapsamında sözleşmeli personel olarak görevde bulunan ve daha sonra aynı Kanun'a -7433 sayılı Kanun ile eklenen- Geçici 48. madde uyarınca memur kadrosuna atananların, Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2016 ve 2017 yıllarını Kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşme'nin 28. maddesi ile öngörülen ilave bir derece ilerlemesinden yararlanıp yararlanamayacağı hususundan kaynaklanmaktadır.
Aykırılığa konu edilen kararların incelenmesinden; ilgililerin, 15/01/2016 tarihinde 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesine göre sözleşmeli personel statüsünde görev yaptıkları, 2016 ve 2017 yıllarını Kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşmenin yürürlük süresinin bitmesinin ardından, 19/01/2023 tarih ve 7433 sayılı Kanun hükmü uyarınca memur kadrosuna atanmış oldukları, memur kadrosunda görevli iken de 2016 ve 2017 yıllarını Kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşme'nin 28. maddesi ile öngörülen ilave bir derece ilerlemesinden yararlandırılması taleplerinde bulundukları anlaşılmaktadır.
22/09/1991 tarih ve 458 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 657 sayılı Kanun'a eklenen mülga ek geçici madde ile 02/02/2005 tarih ve 5289 sayılı Kanun; belirli tarihlerde görevde bulunan kamu görevlilerinin öğrenim durumlarına ve kadro şartına bakılmaksızın bir üst derecenin aynı kademesine yükseltilmesini sağlayan düzenlemelerdir. Bu düzenlemeler, personelin motivasyonunu artırmayı, geçmiş katkılarını takdir etmeyi ve daha önce benzer haklardan yararlanmamış kamu görevlilerine fırsat sunarak eşitlik ilkesini gözetmeyi amaçlamaktadır. Düzenlemelerde belirtilen tarihlerde gerekli koşulları sağlayanlara ilave derece verilmesi gerektiği açıktır.
3. Dönem Toplu Sözleşme'nin "İlave derece verilmesi" başlıklı 28. maddesi de bu düzenlemelere koşut olarak "15/01/2016 tarihinde görevde bulunanlar (aylıksız izinde olanlar dahil) ile bu tarihten önce emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlananlar ile dul ve yetim aylığı alanlar hakkında da uygulanır" ifadesine yer vermektedir. Bu madde hükmünden açıkça anlaşılacağı üzere, ilave derece ilerlemesinden yararlanmanın temel şartı, 15/01/2016 tarihinde fiilen kamu görevlisi olarak görevde bulunmaktır.
Madde hükmünden yararlanabilmek için bir diğer koşul ise anılan tarihte, düzenlemede atıfta bulunulan mülga ek geçici madde hükmü gereği, 657 sayılı Kanun'a göre aylık almakta olan personel statüsünde olmaktır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4. maddesinde; memur ve sözleşmeli personel istihdam şekilleri ayrı ayrı düzenlenmiş olup, sözleşmeli personele ödenebilecek ücretlerin üst sınırlarının Cumhurbaşkanınca belirleneceği belirtilmiştir. Nitekim, 28/06/1978 tarih ve 16330 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar'ın 3. maddesinde sözleşme ile çalıştırılacak personele ödenecek ücretlerin tespitine ilişkin hükümler sevkedilmiştir. Bu bağlamda 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesine göre sözleşmeli personel statüsünde görev yapanların, 657 sayılı Kanun'a göre aylık almadıkları açıktır.
Toplu Sözleşme'nin 28. maddesinde, ilave derece verilecek personel sayma yoluyla belirlenmiş olmakla birlikte, düzenlemede bu kapsama sadece sözleşmeli subay, sözleşmeli astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar ayrıca eklenmiştir. Dolayısıyla, 15/01/2016 tarihinde 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesi kapsamında sözleşmeli personel statüsünde görev yapanlar, anılan maddede tahdidi olarak sayılan personel arasında da yer almamaktadır.
Öte yandan, 657 sayılı Kanun'un Geçici 48. maddesi uyarınca, memur kadrosuna atananların, sözleşmeli personel olarak geçirdikleri hizmet süreleri öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri dereceleri aşmamak kaydıyla kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespitinde değerlendirilmektedir. Ancak bu değerlendirme, ilgililerin memur kadrosuna atandıktan sonraki döneme ilişkin maddi ve özlük haklarının tespitine yönelik olup, geçmişe yönelik bir statü değişikliği getirmemekte, bir başka ifade ile ilgilileri 15/01/2016 tarihinde 657 sayılı Kanun'a göre aylık alan personel olarak kabul edilmelerini sağlamamaktadır.
Bu nedenlerle, 15/01/2016 tarihinde 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesi kapsamında sözleşmeli personel olarak görevde bulunan ve daha sonra aynı Kanun'a -7433 sayılı Kanun ile eklenen- Geçici 48. madde uyarınca memur kadrosuna atananların, 15/01/2016 tarihinde 657 sayılı Kanun'a göre aylık alan personel olmamaları ve Toplu Sözleşme'nin 28. maddesinde istisnai olarak sayılan personel arasında da yer almamaları sebebiyle, söz konusu ilave derece ilerlemesinden yararlanmalarına hukuken olanak bulunmamaktadır.
III-SONUÇ :
Açıklanan nedenlerle; Bölge İdare Mahkemesi kararları arasındaki aykırılığın, "15/01/2016 tarihinde 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesi kapsamında sözleşmeli personel olarak görevde bulunan ve daha sonra aynı Kanun'a -7433 sayılı Kanun ile eklenen- Geçici 48. madde uyarınca memur kadrosuna atananların, Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2016 ve 2017 Yıllarını Kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşme'nin 28. maddesi ile öngörülen ilave bir derece ilerlemesinden yararlanmalarının mümkün olmadığı" doğrultusunda giderilmesine, kesin olarak, 05/03/2025 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
X- Aykırılığa konu edilen uyuşmazlıklar, 15/01/2016 tarihinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4/B maddesi kapsamında sözleşmeli personel olarak görevde bulunan ve daha sonra aynı Kanun'a 7433 sayılı Kanun ile eklenen Geçici 48. madde uyarınca memur kadrosuna atananların, Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2016 ve 2017 Yıllarını Kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşme'nin 28. maddesi ile öngörülen ilave bir derece ilerlemesinden yararlandırılmaları için yapmış oldukları başvuruların reddine ilişkin idare işlemlerinden kaynaklanmaktadır.
657 sayılı Kanun'un Geçici 48. maddesi uyarınca memur kadrolarına atanan personelin, sözleşmeli personel olarak geçirdikleri hizmet süreleri, öğrenim durumlarına göre yükselebilecekleri dereceleri aşmamak kaydıyla kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinin tespitinde değerlendirilmektedir. Bu kural, söz konusu personelin sözleşmeli personel statüsünde geçen hizmet süresinin tamamının kadrolu memur statüsünde geçmiş süre olarak değerlendirilmesini öngörmektedir. Dolayısıyla bu personelin, sözleşmeli ve kadrolu çalışma dönemlerinin ayrım yapılmadan bütün olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
23/08/2015 tarih ve 29454 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2016 ve 2017 Yıllarını Kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşmesinin 28. maddesi ile getirilen ilave derece ilerlemesine ilişkin düzenleme de, 15/01/2016 tarihinde fiilen görevde bulunan ve daha önce benzeri bir düzenlemeden yararlanmamış olan kamu görevlilerinin mali ve sosyal haklarına ilişkin genel bir düzenleme niteliği taşımaktadır.
3. Dönem Toplu Sözleşmesinin 28. maddesi kapsamında bulunanların verilen ilave bir dereceden yararlanabilmeleri için "15/01/2016 tarihinde görevde bulunmak" yeterlidir. 15/01/2016 tarihinde sözleşmeli personel statüsünde görevde bulunan ve sözleşmeli personel statüsünde geçirdiği sürenin tamamı 15/01/2016 tarihini de kapsayacak şekilde kadrolu memuriyet statüsünde geçmiş gibi değerlendirilmiş bulunan personelin, 15/01/2016 tarihinde kadrolu memur statüsünde iken daha önceden yürürlüğe konulmuş kanuni düzenlemeler ile verilen ilave bir dereceden yararlanmadığı için 3. Dönem Toplu Sözleşmesinin 28. maddesi ile verilen ilave bir dereceden yararlandırılan personel ile aynı durumda kabul edilerek özlük hakları açısından eşitlenmesi, adalet ve hakkaniyet ilkelerinin bir gereğidir.
Aksi halde, 15/01/2016 tarihinde sözleşmeli statüde geçen hizmet süresi, kadrolu statüde geçmiş gibi kazanılmış hak aylık derece ve kademesinin tespitinde dikkate alınan personel ile aynı tarihte kadrolu statüde görev yapan ve 3. Dönem Toplu Sözleşmesinin 28. maddesi uyarınca ilave bir dereceden yararlandırılan personel arasında bir derece farkı ortaya çıkacaktır. Böyle bir durumun, sözleşmeli personel ile kadrolu personel arasındaki statü farkını belirli bir tarihsel döneme özgü olarak geçici madde ile ortadan kaldıran kanun koyucunun, sözleşmeli statüde geçen sürenin tamamının kazanılmış hak aylık derece ve kademesinde değerlendirilmesi suretiyle, sözleşmeli personelin özlük haklarını kadrolu personelin özlük hakları ile aynı düzeye taşıyan ve onunla eşitleyen amacıyla bağdaşdığını söylemek mümkün değildir.
Bu itibarla, 657 sayılı Kanun'un Geçici 48. maddesi uyarınca sözleşmeli hizmet süreleri
11/12
kazanılmış hak aylık derece ve kademesinde değerlendirilerek memur kadrosuna atanan personelin, toplu sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihte fiilen kamu görevlisi olması göz önüne alındığında, bu personelin de söz konusu ilave derece ilerlemesinden yararlandırılması hakkaniyet ve eşitlik ilkesinin bir gereğidir.
Açıklanan nedenlerle, aykırılığın "15/01/2016 tarihinde 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesi kapsamında sözleşmeli personel olarak görevde bulunan ve daha sonra aynı Kanun'a 7433 sayılı Kanun ile eklenen Geçici 48. madde uyarınca memur kadrosuna atananların, Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2016 ve 2017 Yıllarını Kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşme'nin 28. maddesi ile öngörülen ilave bir derece ilerlemesinden yararlanmaları gerektiği" doğrultusunda giderilmesi gerektiği oyuyla, çoğunluk kararına katılmıyorum.