Aşağıdaki tasarı 19.10.2004 tarihinde Bakanlar Kurulu tarafından TBMM'ye gönderilmiş ve TBMM'de komisyon görüşmeleri tamamlanmıştır. Tasarı Meclis Genel Kurulda kabul edildikten ve Cumhurbaşkanı tarafından onaylanıp Resmi Gazetede yayımlandıktan sonra yürürlüğe girecektir.
Madde 1- 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun
3 üncü maddesinde yer alan “Erişme kontrollü karayolu (otoyol-ekspresyol)”,
“Anayol”, “Tali yol”, “Ayırıcı”, “Otomobil”, “Minibüs”, “Otobüs”, “Özel amaçlı
taşıt”, “Motorlu bisiklet”, “İş makineleri” ve “Geçiş hakkı” tanımları aşağıdaki
şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye “Dönel kavşak”, “Kontrolsüz kavşak”, “Tırmanma
şeritli karayolu” ve “Trafik müşaviri” tanımları eklenmiştir.
“Erişme kontrollü karayolu (Otoyol): Özellikle transit trafiğe tahsis edilen,
belirli yerler ve şartlar dışında giriş ve çıkışın yasaklandığı, yaya, hayvan
ve motorsuz araçların giremediği, ancak izin verilen motorlu araçların yararlandığı
ve trafiğin özel kontrole tabi tutulduğu karayoludur.
Anayol: Kavşağı teşkil eden yollardan diğerlerine göre daha yoğun trafiğe haiz
olan ve bu yolu takiben kavşağa yaklaşan sürücülerin ilk geçiş hakkına haiz
oldukları hususunun trafik işaretleri ile belirtildiği karayoludur. Aksine bir
işaretleme yapılmadıkça bölünmüş yollar, tek yönlü ve iki yönlü yollara göre
anayol niteliğindedir.
Tali yol: Kavşağı teşkil eden yollardan trafik yoğunluğu daha az olan ve bu
yolu takiben kavşağa yaklaşan sürücülerin ilk geçiş hakkını ana yolda seyreden
araçlara vermeleri gerektiği trafik işaretleri ile belirtilen karayoludur.”
“Ayırıcı: Taşıt yollarını veya yol bölümlerini birbirinden ayıran, bir taraftaki
taşıtların diğer tarafa geçmesini yasaklayan, engelleyen veya zorlaştıran karayolu
yapısı, trafik tertibatı veya gereçtir.”
“Otomobil: Yapısı itibarıyla, sürücüsü dahil en çok 9 oturma yeri olan ve insan
taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu araçtır.
Minibüs: Yapısı itibarıyla sürücüsü dahil 9 dan fazla 16 dan az oturma yeri
olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu araçtır. Bu araç otobüs
sınıfından sayılmaz.”
“Otobüs: Yapısı itibarıyla sürücüsü dahil 9 dan fazla oturma yeri olan ve insan
taşımak için imal edilmiş olan motorlu araçtır. Troleybüsler de bu sınıfa dahildir.”
“Özel amaçlı taşıt: Özel amaçla insan veya eşya taşımak için imal edilmiş olan
ve itfaiye, cankurtaran, arama ve kurtarma hizmetlerinde kullanılan kurtarma
aracı, nükleer, biyolojik ve kimyasal maddeler ile kirlenen personel, araç,
gereç ve sahaların arındırılmasında kullanılan arındırma aracı, naklen yayın
ve kayıt, kütüphane, motorlu karavan, zırhlı araç, araştırma, cenaze araçları
ile bozuk veya hasara uğramış taşıt ve araçları çekmek, taşımak veya kaldırmak
gibi özel işlerde kullanılan motorlu araçtır.”
“Motorlu bisiklet: Silindir hacmi 50 santimetreküpü geçmeyen, içten patlamalı
veya elektrik motoru ile donatılmış ve imal hızı 45 km/s'den az olan bisiklettir.”
“İş makinesi: Paletli veya madeni tekerlekli traktör, biçerdöver ve yol inşa
makineleri ile benzeri tarım, sanayi, bayındırlık, milli savunma ile çeşitli
kuruluşların iş ve hizmetlerinde kullanılan, iş amacına göre üzerine çeşitli
ekipmanlar monte edilmiş, karayolunda insan, hayvan, yük taşımasında kullanılamayan
motorlu araçtır.”
“İlk geçiş hakkı: Yayaların ve araç kullananların diğer yaya ve araç kullananlara
göre, yolu kullanma sırasındaki öncelik hakkıdır.”
“Dönel kavşak: Sürücülerin kavşağa sağa dönüş manevrası yaparak gitmelerini
zorunlu kılacak büyüklükte ortasında bir ada bulunan, bu ada etrafında dönen
araçların ilk geçiş hakkına sahip olduğu işaretlerle belirlenmiş, ışıklı işaret
cihazları ile kontrol edilmeyen kavşaklardır.
Kontrolsüz kavşak: Kavşağı teşkil eden yolların trafik yoğunluğu bakımından
birbirlerinden farklı oldukları işaretlerle belirlenmemiş olan ve bu yollardan
kavşağa yaklaşırken “Kontrolsüz Kavşak” trafik işareti ile işaretlenmiş bulunan
kavşaktır. Bu tanıma uyduğu halde, yaklaşımında “Kontrolsüz Kavşak” trafik işareti
bulunmayan kavşaklarda kontrolsüz kavşak kabul edilir.
Tırmanma şeritli karayolu: Orta şeridinin ilk kullanım hakkının esas olarak
çıkış yönünden geçen araçlara ait olduğu, sol şeride geçmenin yasaklandığı üç
şeritli iki yönlü karayoludur.
Trafik müşaviri: Mülki amirin onayı ile izin verilen, trafik işlemlerini yapmak
için araç sahipleri tarafından hukuken yetkilendirilen kişidir.”
Madde 2- 2918 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendinin birinci ve dördüncü paragrafı ile (b) bendinin birinci paragrafı aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu Başbakanın veya kurul üyelerinden uygun göreceği
bir bakanın başkanlığında, Adalet, İçişleri, Maliye, Milli Eğitim, Bayındırlık
ve İskan, Sağlık, Ulaştırma, Sanayi ve Ticaret, Çevre ve Orman bakanları ile
Jandarma Genel Komutanı, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarı, Emniyet Genel
Müdürü, Karayolları Genel Müdürü ve Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu Başkanından
oluşur.”
“Kurul yılda bir defa olağan, Başbakanın gerek görmesi halinde de olağanüstü
olarak gündemle toplanır.”
“Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu, Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Hizmetleri
Başkanının başkanlığında, Karayolu Güvenliği Yüksek Kuruluna katılan kamu kurumlarının
en az daire başkanı seviyesinde görevlileri; Sivil Savunma Genel Müdürlüğü,
Jandarma Genel Komutanlığı, Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü, Türk Standartları
Enstitüsü Başkanlığı, Trafik Uygulama ve Denetleme Dairesi Başkanlığı, İçişleri
Bakanlığınca uygun görülen trafikle ilgili üniversite temsilcileri ile İçişleri
Bakanlığınca uygun görülen trafikle ilgili kamu kurumu niteliğindeki meslek
kuruluşları, vakıflar ve üye sayısı, örgütlenme, kamuya yararlı kararı bulunma
gibi kriterler dikkate alınarak belirlenecek derneklerin en çok üç temsilcisinden
oluşur.”
Madde 3- 2918 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (j)
bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“j) Bu Kanunun 13, 14, 16, 17 ve 18 inci maddeleri, 47 nci maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendi ve 65 inci maddesi ile karayolu yapım bakım ve onarım alanları
ile trafik mühendisliği hizmetlerinin yürütüldüğü alanlarda 47 nci maddesinin
birinci fıkrasının (c) bendi hükmüne aykırı hareket edenler hakkında suç veya
ceza tutanağı düzenlemek, 47 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (d) bentlerinde
belirtilen kural ihlallerinin tespiti halinde, durumu bir tutanakla belirlemek
ve gerekli işlemin yapılması için en yakın trafik kuruluşuna teslim etmek,”
Madde 4- 2918 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“b) Sağlık Bakanlığı:
1) Karayollarında meydana gelen trafik kazaları ile ilgili ilk ve acil yardım
hizmetlerini planlamak ve uygulamak,
2) Trafik kazalarında yaralananlara en kısa zamanda ilk ve acil sağlık hizmetlerini
ulaştırmak için, şehirler arası karayolları üzerinde, İçişleri Bakanlığının
da uygun görüşünü alarak ilk ve acil yardım istasyonlarını kurmak, bu istasyonlara
gerekli personel, ambulans, araç ve gereci sağlamak,
3) Her ilde ilk ve acil yardım konularında eğitilmiş sağlık personeli ile birlikte
yeteri kadar ilk ve acil yardım ambulansı bulundurmak,
4) Bu Kanunla ve diğer mevzuatla verilen trafikle ilgili görevleri yapmak.
Üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmi ve özel sağlık kurum ve
kuruluşları, acil olarak kendilerine getirilen trafik kazası geçirmiş kişilere,
Sağlık Bakanlığının tarifesini uygulamak suretiyle vermiş oldukları hizmetlerin
bedelini, zorunlu mali sorumluluk sigortası sınırları kapsamında yükümlü sigorta
şirketlerinden tahsil ederler.
Sağlık Bakanlığı bu görevlerin yerine getirilmesi ile ilgili olarak; verilen
hizmet bedellerinin yükümlü sigorta şirketlerinden tahsil işlemlerini, 209 sayılı
Kanuna göre kurulmuş olan döner sermaye işletmeleri ile bu işletmelere hizmet
veren saymanlıklarca yürütür. Bu amaçla döner sermaye saymanlıkları tarafından
tahsil edilen gelirlerin tamamı, bu Kanun ile Sağlık Bakanlığına verilen görevlerin
yerine getirilmesi ve bu hizmetlerin geliştirilmesi için kullanılır.
Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan harcamaların, zorunlu mali sorumluluk sigortası
sınırları kapsamında kalan kısmı, ilgili döner sermaye işletmesine 8 iş günü
içinde yükümlü sigorta şirketince ödenir. Trafik hizmetleri kapsamında trafik
kazazedelerine verilen hizmetler için uygulanacak fiyat tarifesi, Karayolu Trafik
Güvenliği Kurulunun da uygun görüşü alınarak Sağlık Bakanlığınca belirlenir.”
Madde 5- 2918 sayılı Kanunun 19 uncu maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki
şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Araç sahipleri araçlarını, yönetmelikte belirtilen esaslara göre ikametgahlarının
veya işyerlerinin bulunduğu yerdeki yetkili kuruluşa tescil ettirmek ve tescil
belgesi almak zorundadırlar.”
“Bu madde hükmüne aykırı olarak karayoluna çıkartılan araçlar, tescil işlemleri
yaptırılıncaya kadar trafikten men edilirler ve araç sürücüleri 169.400.000
lira para cezası ile cezalandırılırlar.”
Madde 6- 2918 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasına “Bu
durumdaki araçlar eksiklikleri giderilinceye kadar trafikten men edilirler.”
cümlesi eklenmiştir.
Madde 7- 2918 sayılı Kanunun 26 ncı maddesinin dördüncü fıkrası aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Bu maddenin birinci fıkrası hükmüne uymayan sürücüler 41.200.000 lira para
cezası ile cezalandırılırlar. İkinci fıkraya göre çıkarılan yönetmelik hükümlerine
aykırı davranan sürücüler de 41.200.000 lira para cezası ile cezalandırılır.
Yetkisi olmadığı halde araçlarda çalışma yerini ve şeklini, kapasite ve diğer
niteliklerini belirleyen plaka, ışık, renk, şekil, sembol ve yazı gibi ayırım
işaretlerini bulunduranlar 340.900.000 lira para cezası ile cezalandırılırlar
ve araçlar 15 gün trafikten men edilirler. Sürücü aynı zamanda araç sahibi değilse,
ayrıca tescil plakasına da aynı miktar için ceza tutanağı düzenlenir.”
Madde 8- 2918 sayılı Kanunun 31 inci maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki
(c) bendi eklenmiş, ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye
aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“c) Özellikleri ve cinsleri yönetmelikte belirtilen araçlarda hız sınırlayıcı
cihaz,”
“Birinci fıkranın (a) bendinde sayılan gereçleri bulundurmayan, kullanmayan
veya kullanılabilir durumda bulundurmayan sürücüler 41.200.000 lira; (b) ve
(c) bentlerine göre araçlarında taksimetre, hız sınırlayıcı cihaz, takoğraf
bulundurmayan, kullanmayan, kullanılabilir durumda bulundurmayan veya bu cihazlarda
kendisine ait sürücü belgesi kullanmayan sürücüler 83.100.000 lira para cezası
ile cezalandırılırlar. Sürücü aynı zamanda araç sahibi değilse ayrıca, tescil
plakasına da aynı miktarda ceza tutanağı düzenlenir. (b) ve (c) bentlerinde
belirtilen cihazları bozuk imal edenler veya bozulmasına vasıta olanlar ile
bu durumdaki cihazları kullanan araç sürücüleri ve işletenleri üç aydan altı
aya kadar hafif hapis cezası ve 1.712.600.000 liradan 2.571.400.000 liraya kadar
hafif para cezası ile cezalandırılırlar. Ayrıca (b) ve (c) bentleri hükmüne
uygun durumda bulunmayan araçlar, trafik zabıtasınca eksiklikleri giderilinceye
kadar trafikten men edilirler.
Takoğraf kayıtları ve bu kayıtların saklanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle
belirlenir. Bu kayıtları saklama ile ilgili yönetmelik hükümlerine uymayanlara
169.400.000 lira para cezası uygulanır.”
Madde 9- 2918 sayılı Kanunun 33 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 33- Ağırlık ve boyutları bakımından özelliği olan, başka ulaşım sistemleri
ile taşınması mümkün olmayan ve taşıma sınırını aşıp da taşınması zorunlu olan
yüklerin taşınması için, Karayolları Genel Müdürlüğünden, bu Genel Müdürlüğün
bakım ağı dışındaki yollar için yolun yapım ve bakımından sorumlu kuruluştan
izin alınması zorunludur.”
Madde 10- 2918 sayılı Kanunun 34 üncü maddesinin altıncı ve sekizinci
fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve yedinci fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
“Muayene süresi geçirilen veya sahip değiştirme hali hariç, özel muayene yaptırılması
zorunlu olduğu halde yaptırılmamış araçları kullanan sürücüler, 41.200.000 lira
para cezası ile cezalandırılırlar. Bu sürücülere araçlarını muayene ettirmek
için 7 gün süre verilir. İzin verilen süre içerisinde muayenesi yapılmayan araçlar
muayenesi yaptırılıncaya kadar trafik zabıtasınca trafikten men edilir.”
“Muayene istasyonu açma yetkisi verilen gerçek ve tüzel kişiler; muayeneleri
süresi içinde yaptırılmayan veya geç yaptırılan araçlara ilişkin bilgileri,
şekli ve içeriği Maliye Bakanlığınca belirlenecek bir tutanakla en yakın trafik
kuruluşuna bildirirler. Bu tutanaklar elektronik ortamda da iletilebilir. Trafik
kuruluşuna iletilen tutanaklar hakkında bu Kanun hükümlerine göre işlem yapılır.”
Madde 11- 2918 sayılı Kanunun 35 inci maddesinin beşinci fıkrasındaki
“Askeri araçlarla” ibaresi “askeri ve emniyet araçları ile” şeklinde değiştirilmiştir.
Madde 12- 2918 sayılı Kanunun 38 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 38- Sürücü belgeleri, kullanılacak araçların cinslerine ve gruplarına
göre aşağıdaki sınıflara ayrılmış olup;
a) A Sınıfı Sürücü Belgesi, silindir hacmi 125 cm3'ü ve gücü 11 kW'ı geçen motosiklet
kullanacaklara,
b) A1 Sınıfı Sürücü Belgesi, motorlu bisiklet ve silindir hacmi 125 cm3'ü ve
gücü 11 kW'ı geçmeyen motosiklet kullanacaklara,
c) B Sınıfı Sürücü Belgesi, otomobil veya kamyonet kullanacaklara,
d) B+E Sınıfı Sürücü Belgesi, römorklu otomobil veya kamyonet kullanacaklara,
e) C Sınıfı Sürücü Belgesi, kamyon kullanacaklara,
f) C+E Sınıfı Sürücü Belgesi, römorklu kamyon veya çekici kullanacaklara,
g) D Sınıfı Sürücü Belgesi, otobüs kullanacaklara,
h) D+E Sınıfı Sürücü Belgesi, römorklu otobüs kullanacaklara,
ı) D1 Sınıfı Sürücü Belgesi, minibüs kullanacaklara,
j) D1+E Sınıfı Sürücü Belgesi, römorklu minibüs kullanacaklara,
k) f Sınıfı Sürücü Belgesi, lastik tekerlekli traktör kullanacaklara,
l) g Sınıfı Sürücü Belgesi, iş makinesi türünden motorlu araçları kullanacaklara,
m) h Sınıfı Sürücü Belgesi, özel tertibatlı olarak imal, tadil veya teçhiz edilmiş
motosiklet veya otomobil türünden araçları kullanacak hasta veya sakatlara,
n) k Sınıfı Sürücü Aday Belgesi, yönetmelikte belirtilen şartlar ve esaslara
göre sürmeyi öğrenmek isteyen sürücü adaylarına,
verilen sürücü belgeleridir.
Uluslararası Sürücü Belgesi ise iki veya çok taraflı anlaşmalar uyarınca, sınıflarına
göre araç kullananlara belli süre ile verilen belgedir.”
Madde 13- 2918 sayılı Kanunun 39 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 39- Sürücü belgelerine ait esaslar şunlardır;
a) Araçları kullanma yetkisi;
1) A1, f, g ve h Sınıfı Sürücü Belgeleri ile yalnız kendi sınıflarındaki araçlar,
2) A Sınıfı Sürücü Belgesi ile A1,
3) B Sınıfı Sürücü Belgesi ile f,
4) B+E Sınıfı Sürücü Belgesi ile B ve f,
5) C Sınıfı Sürücü Belgesi ile B, D1 ve f,
6) C+E Sınıfı Sürücü Belgesi ile B, B+E, C, D1, D1+E ve f,
7) D Sınıfı Sürücü Belgesi ile B, C, D1 ve f,
8) D+E Sınıfı Sürücü Belgesi ile B, B+E, C, C+E, D1, D1+E ve f,
9) D1 Sınıfı Sürücü Belgesi ile B ve f,
10) D1+E Sınıfı Sürücü Belgesi ile B, B+E, D1 ve f,
sınıfı sürücü belgeleri ile kullanılan araçlar da sürülebilir.
b) Sağlık sorunlarına rağmen sürücü belgesi almaya hak kazanan sürücülerin,
sürücü belgelerine hastalığına ilişkin bilgi yazılabilir, ayırıcı işaret konulabilir.
Bu sürücülerin hangi şartlarda ve hangi tip sürücü belgesi alabilecekleri ve
hangi şartlarda araç kullanabileceklerine dair esas ve usuller İçişleri ve Sağlık
bakanlıklarınca belirlenerek yönetmelikte gösterilir.
c) Sürücü belgesi sahiplerinin, sürücü belgesinin sınıfına göre sürmeye yetkili
oldukları araçların dışındaki araçları sürmeleri yasaktır.
d) B, C, D ve D1 Sınıfı Sürücü Belgesi sahipleri, araçlarına en çok yüklü ağırlığı
750 kg'a kadar olan (750 kg. dahil) hafif römork takarak da kullanabilirler.
Bu sürücülerin, yüklü ağırlığı 750 kg'ı geçen römorklu taşıtları sürebilmeleri
için ayrı bir sınava girerek B+E, C+E, D+E ve D1+E Sınıfı Sürücü Belgesi almaları
zorunludur.
e) Sürücü belgesi almaya hak kazananlara stajyer sürücü belgesi düzenlenir.
Stajyer sürücü belgesi iki yıl geçerlidir. Bu süre içerisinde; iki kez kırmızı
ışık kuralını ihlal eden, iki kez hız sınırlarını aşan, her ne derecede olursa
olsun alkollü ve uyuşturucu maddelerin etkisi altında araç kullanan, asli kusurlu
olarak ölümlü veya yaralamalı trafik kazasına sebebiyet veren, 60 ceza puanını
dolduran sürücülerin sürücü belgeleri, suçun işlendiği tarihte ve süre kaydına
bakılmaksızın, trafik zabıtasınca geri alınarak iptal edilir. Bu kişilerin tekrar
sürücü belgesine sahip olabilmeleri için yeniden sürücü kursunda eğitim almaları
ve yapılan sınavlarda başarı göstererek sertifika sahibi olmaları, ayrıca, psiko-teknik
değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesine tabi tutularak sürücü olabileceğine
dair uygun rapor almaları zorunludur. İptal sonrasında yeniden alınan sürücü
belgeleri aynı hükümlere tabidir.
f) İlk defa sürücü belgesi almış olanların iki yıllık süre sonunda yukarıda
belirtilen trafik suçlarını işlememiş olmaları halinde, asıl sürücü belgeleri
tanzim edilerek veya mevcut belgeleri vize edilerek kendilerine teslim edilir.
g) Sürücü belgelerinden (k) sınıfı sürücü aday belgesi 1 yıl, stajyer sürücü
belgesi 2 yıl geçerlidir. Diğer sürücü belgelerinin; 50 yaşa kadar 10 yılda
bir, 50 yaştan 65 yaşa kadar 5 yılda bir, 65 yaştan sonra her 3 yılda bir, 41
inci maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen şekilde yapılacak sağlık
kontrol muayeneleri sonrasında değiştirilmesi veya vize edilmesi zorunludur.
Sağlık sorunlarına rağmen yönetmelikte belirtilen şartlarda sürücü belgesi almaya
hak kazanan sürücülerin sağlık muayenelerine ilişkin esas ve usuller Sağlık
Bakanlığınca belirlenerek yönetmelikte gösterilir.
h) Ödenmemiş trafik para cezaları tahsil edilmedikçe, değiştirme işlemleri yapılmaz.
Sürücü belgelerini değiştirmeyen sürücüler, araç kullanmaktan men edilir. Değiştirme
veya vize işlemleri, İçişleri Bakanlığınca belirlenecek esas ve usullere göre
yapılır.
ı) g Sınıfı Sürücü Belgesi alacak olanlarda aranacak özel şartlar ile uluslararası
sürücü belgelerinin veriliş şartları yönetmelikle düzenlenir.
Bu madde hükümlerine aykırı hareket eden sürücüler ile bunlara araç kullandıranlar
36 ncı maddenin üçüncü fıkrasına göre cezalandırılırlar.”
Madde 14- 2918 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Dış ülkelerden alınmış ve süresi içerisinde değiştirilmeyen sürücü belgesi
ile araç kullananlar hakkında 36 ncı maddenin üçüncü fıkrasına göre cezai işlem
uygulanır.”
Madde 15- 2918 sayılı Kanunun 41 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 41- Sürücü belgesi alacaklarda aşağıdaki şartlar aranır;
a) Adayların;
1) A, A1, f ve h Sınıfı Sürücü Belgesi alacakların 17,
2) B, D1 ve g Sınıfı Sürücü Belgesi alacakların 18,
3) C ve D Sınıfı Sürücü Belgesi alacakların 22 (Üniversitelerin sürücü eğitimi
veren yüksekokulları ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin askeri ihtisas görevleri
için subay ve astsubay sınıf okullarında ve uzman jandarma okullarında açılan
sürücü eğitimi kurslarından mezun olanlarda bu şart aranmaz.),
yaşını bitirmiş olmaları.
b) f, g ve h Sınıfı Sürücü Belgesi alacakların ilkokulu, A, A1, B, C, D ve D1
Sınıfı Sürücü Belgesi alacakların en az ortaokulu veya 8 yıllık temel eğitimi
bitirmiş bulunmaları.
c) Sürücü belgesi alacakların resmi veya özel sağlık kuruluşları ya da üniversite
hastanelerinde, iç hastalıkları, ortopedi, göz, kulak-burun-boğaz ve psikiyatri
uzmanları bulunan sağlık kurulunca, yönetmelikte belirtilen esaslara göre “Sürücü
Olur” raporu almaları.
d) Sürücü kursuna katılmış ve yapılan sınavları da başararak sertifika almış
olmaları.
e) Türk Ceza Kanununun 572 nci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarındaki suçlardan
ikiden fazla, 403 ve 404 üncü maddeleri ile 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele
Kanununun 6 ncı maddesi, 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Hakkında Kanunun
12 nci maddesinin üçüncü ve takip eden fıkralarındaki suçlardan hüküm giymemiş
olmaları.
f) Önceden verilmiş aynı sınıf bir başka sürücü belgesinin bulunmaması, sürücü
belgelerinin süresiz geri alınmamış olması (stajyer sürücü belgesi hariç) veya
geçici olarak geri alınmış ise sürenin dolmuş bulunması.
g) Adaylardan;
1) C ve D Sınıfı Sürücü Belgesi almak isteyenlerin en az 3 yıllık B Sınıfı Sürücü
Belgesi,
2) B+E Sınıfı Sürücü Belgesi alacakların B Sınıfı Sürücü Belgesi,
3) C+E Sınıfı Sürücü Belgesi alacakların C Sınıfı Sürücü Belgesi,
4) D+E Sınıfı Sürücü Belgesi alacakların D Sınıfı Sürücü Belgesi,
5) D1+E Sınıfı Sürücü Belgesi alacakların D1 Sınıfı Sürücü Belgesi,
sahibi olması.
(c) bendinde belirtilen sağlık kuruluşlarında ortopedist bulunmadığı takdirde
genel cerrahtan, psikiyatri uzmanı bulunmadığı durumlarda nörologdan görüş alınarak
Sağlık Kurulu kararını verir. Bir defaya mahsus olmak üzere Sağlık Kurul raporuna
itiraz halinde, Sağlık Bakanlığı nihai karar için sürücü adayını bir başka Devlet
Hastanesi Sağlık Kuruluna sevk edebilir. Ancak, sağlık kuruluşunda veya özel
kuruluşlarda görevli tabiplerce verilen sağlık raporlarının eksik veya gerçeğe
uygun olmamasının tespiti halinde, sorumlular hakkında Türk Ceza Kanununa göre
işlem yapılmakla birlikte, bu tabiplerin sürücü belgesi işlemleri ile ilgili
daha sonra verecekleri raporlar da geçersiz sayılır.”
Madde 16- 2918 sayılı Kanunun 42 nci maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendine ikinci paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraf eklenmiş ve
(b) bendinin üçüncü paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Jandarma Genel Komutanlığı motorlu araç sürücüsü ihtiyacını karşılamak üzere,
Jandarma Okullar Komutanlığında verilecek kursları başarıyla bitiren subay,
astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlara Jandarma Genel Komutanlığınca sürücü
sertifikası verilir. Verilen bu sertifikalar, Emniyet Genel Müdürlüğünün trafik
kuruluşlarınca sürücü belgesine dönüştürülür. Eğitim programları ile ilgili
usul ve esaslar Milli Eğitim Bakanlığının görüşü alınarak İçişleri Bakanlığınca
çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.”
“Yanlış bilgi veya sahte belge verenler, fiil daha ağır cezayı gerektirmediği
takdirde iki aydan üç aya kadar hafif hapis ve 340.900.000 liradan 427.300.000
liraya kadar hafif para cezası ile cezalandırılırlar.”
Madde 17- 2918 sayılı Kanunun 46 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (a),
(d) ve (e) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“a) Araçlarını, gidiş yönüne göre yolun sağından, tırmanma şeritli yollarda
çıkış yönündeki ağır ve düşük hızlı araçlarını yolun sağ şeridinden, diğer araçlarını
sağ şerit müsait ise bu şeritten, sağ şerit müsait değil ise orta şeritten,
bölünmüş ve tek yönlü çok şeritli yollarda yol ve trafik durumuna göre hızının
ve araç cinsinin gerektirdiği şeritten sürmek,”
“d) Bölünmüş ve tek yönlü çok şeritli karayollarında gidişe ayrılan en soldaki
şeridi, tırmanma şeritli karayollarında orta şeridi sürekli olarak işgal etmemek,
e) “Taşıt giremez” trafik işareti bulunan karayoluna veya bölünmüş karayolunda
karşı yönden gelen trafiğin kullandığı şerit ve bağlantı yollarına girmemek,
tırmanma şeritli yollarda en sol şeride geçmemek,”
Madde 18- 2918 sayılı Kanunun 49 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 49- Kamyon, çekici ve otobüs türündeki ağır taşıt sürücülerinin, taşıt
kullanma sürelerine aykırı olarak taşıt kullanması ve bunlara taşıt kullandırılması
yasaktır. Bu araçları kullanacakların denetimi, taşıt kullanma süreleri ile
süre dışı kullanmayı önleyici tedbirlere ilişkin esas ve usuller yönetmelikle
düzenlenir.
Bu madde hükmüne aykırı olarak taşıt kullanan sürücüler 340.900.000 lira para
cezası ile cezalandırılırlar. Sürücü aynı zamanda araç sahibi değilse, araç
sahibine de 340.900.000 lira, ayrıca aracın firma veya bir teşebbüs sahibi adına
işletilmesi halinde, firma veya teşebbüs sahibi adına 340.900.000 lira için
ceza tutanağı düzenlenir.”
Madde 19- 2918 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(a) bendinde yer alan “Sürücülerin önlerinde giden bir aracı geçmeleri için;”
ibaresi “Sürücülerin önlerinde giden bir aracı geçmeleri için sırasıyla;” olarak
değiştirilmiş ve (1) numaralı alt bendi (2) numaralı, (2) numaralı alt bendi
ise (1) numaralı alt bent olarak yer değiştirmiştir.
Madde 20- 2918 sayılı Kanunun 57 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Kavşaklarda ilk geçiş hakkı:
Madde 57- Kavşaklarda aşağıdaki kurallar uygulanır.
a) Kavşağa yaklaşan sürücüler, kavşaktaki şartlara uyacak şekilde yavaşlamak,
varsa sırasıyla, trafik zabıtası veya trafiği kontrol etmekle görevli ve yetkili
kişi, ışıklı trafik işaretleri ve trafik işaret levhaları ile verilen talimata
uygun olarak ilk geçiş hakkı olan araçların önce geçmesine imkan vermek zorundadırlar.
b) Işıklı trafik işaretleri izin verse bile, trafik akımı, kendisini kavşak
içinde durmaya zorlayacak veya diğer doğrultudaki trafiğin geçişine engel olacak
ise, sürücülerin kavşağa girmeleri yasaktır.
c) Kavşağa giren sürücüler, trafik kurallarına uygun olarak, mümkün olan en
kısa süre içinde kavşağı geçmek zorundadırlar. Sürücülerin kavşak alanı içinde
gereksiz olarak yavaşlamaları, duraklamaları, araçlarından inmeleri ve araçlarının
motorlarını durdurmaları yasaktır.
d) Yukarıda belirtilen yasak, kısıtlama ve zorunluluklara uymak suretiyle,
1) Sürücüler geçiş üstünlüğüne sahip araçlara,
2) Aksine bir işaret olmadıkça, kavşaklarda ray üzerinde hareket eden taşıtlara,
3) Aksine bir işaret olmadıkça, anayol ve tali yol kavşaklarında tali yoldan
gelen sürücüler anayoldan gelen araçlara,
4) Dönel kavşağa gelen sürücüler dönel kavşak içindeki araçlara,
5) Bir iz veya mülkten karayoluna çıkan sürücüler, karayolundan gelen araçlara,
6) Kontrolsüz kavşaklarda sırasıyla; motorsuz araç sürücüleri motorlu araçlara,
lastik tekerlekli traktör sürücüleri ile iş makinesi sürücüleri diğer motorlu
araçlara, lastik tekerlekli traktör ve iş makinesi dışındaki motorlu taşıt sürücülerinden
soldaki sağdan gelen araçlara, lastik tekerlekli traktör ile iş makinesi sürücülerinden
soldaki sağdan gelene, (T) tipi kontrolsüz kavşaklarda ise dönüş yapan araçlar
doğru geçmekte olan araçlara,
ilk geçiş hakkını vermek zorundadırlar.
Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 42.100.000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.”
Madde 21- 2918 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının
(d) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve (e) bendi yürürlükten kaldırılmıştır.
“d) Görüşün yeterli olmadığı tepelere yakın yerlerde, dönemeçler, kavşaklar,
tüneller, köprüler ve bağlantı yollarında ve buralara yerleşim birimleri içinde
beş metre ve yerleşim birimleri dışında yüz metre mesafede,”
Madde 22- 2918 sayılı Kanunun 71 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve (d) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki
(e) bendi eklenmiş, mevcut (e) bendi (f) bendi olarak aşağıdaki şekilde değiştirilmiş,
mevcut (f) bendi (g) bendi olarak teselsül ettirilmiştir.
“b) İtfaiye araçları ile benzeri acil müdahale araçları,”
“e) Yolun yapım ve bakımından sorumlu kuruluşa ait kar ve buz mücadelesi çalışmalarında
görevli araçlar ile olağanüstü hallerde yatay ve düşey işaretleme çalışmalarının
yürütülmesinde görevli araçlar ve trafik kazası nedeniyle trafiğe kapanan yollarda
yolu trafiğe açmak amacıyla görevlendirilen ve bu amaçla çalıştırılan araçlar,
f) Afetlerde, kazalarda ve alarm sırasında sivil savunma hizmetlerinde görevli
bulunan araçlar,”
Madde 23- 2918 sayılı Kanunun 75 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 75- Okul taşıtlarının “DUR” işaretini yaktıkları hallerde bütün araçların
durması, bu işaretin sadece öğrencilerin binmeleri ve inmeleri sırasında ve
yönetmelikte belirtilen hallerde yakılması zorunludur.
Okul taşıtlarında aracın taşıma kapasitesine göre her öğrenci için bir emniyet
kemeri bulundurulması zorunludur.
Okul taşıtlarını kullanacak sürücülerin, sürecekleri araçları kullanmaya yetki
veren en az 3 yıllık sürücü belgesine sahip olmaları ve bu sürücülere, sürücü
belgesinin geçici olarak geri alınması cezasının birden fazla uygulanmamış olması
zorunludur.
Okul taşıtlarının çalıştırılmasına, niteliklerine ve diğer hususlara ilişkin
usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.
Bu maddenin birinci ve ikinci fıkrası hükümlerine uymayan sürücüler 83.100.000
lira para cezası ile cezalandırılır. Sürücü aynı zamanda araç sahibi değilse,
araç sahibine de 169.400.000 lira için ceza tutanağı düzenlenir Ayrıca ikinci
fıkrada yer alan hükme uyulmaması durumunda araçlar eksiklikleri giderilinceye
kadar trafikten men edilir. Üçüncü fıkrada yer alan hükümlere aykırı hareket
eden sürücüler ile bunlara araç kullandıranlar 340.900.000 lira para cezası
ile cezalandırılırlar.”
Madde 24- 2918 sayılı Kanunun 76 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“b) Işıklı işaret veya bariyerle donatılmamış demiryolu geçitlerini geçmeden
önce, yayaların ve sürücülerin durmaları, herhangi bir demiryolu aracının yaklaşmadığından
emin olduktan sonra geçmeleri zorunludur.”
Madde 25- 2918 sayılı Kanunun 79 uncu maddesinin dördüncü fıkrası aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Bu madde hükmüne uymayanlar, üç aydan altı aya kadar hafif hapis cezası ile
birlikte 340.900.000 liradan 684.300.000 liraya kadar hafif para cezası ile
cezalandırılırlar.”
Madde 26- 2918 sayılı Kanunun 83 üncü maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki
şekilde değiştirilmiş ve bu fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Yalnız maddi hasarla sonuçlanan trafik kazalarının tespiti ve kusur değerlendirme
işlemleri, Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği veya yetki vereceği
gerçek veya tüzel kişiler tarafından yerine getirilir. Kazaya karışan taraflar
arasında düzenlenecek tutanaklar veya formlar da, kaza tespit tutanağı yerine
geçer ve bunların değerlendirilmesi kazaya karışan araçların bağlı olduğu sigorta
kuruluşlarınca yapılır. Kazaya karışan sürücülerin kendi aralarında anlaşamamaları
veya tutanak düzenlemekten kaçınmaları halinde, kazaya ilişkin tutanak sigorta
birliği tarafından yetkilendirilen kişiler tarafından düzenlenir. Bu kişiler
kaza yerinde iz ve delil toplayabilirler ve sürücülerin alkol durumunu teknik
cihazla tespit edebilirler.
Ancak, gecikmenin mahsurlu olduğu hallerde trafik zabıtası ve genel zabıtanın
trafik düzeni ve güvenliğine ilişkin yetkileri saklıdır. Ayrıca bu tip kazalarda
fiilin başka bir suç oluşturmaması halinde adli kovuşturma yapılmaz ve Türk
Ceza Kanununun 565 inci maddesi hükmü uygulanmaz. Kazalarla ilgili tespit edilen
bilgiler derlenerek istatistiki dökümler halinde sorumluluk bölgelerine göre
Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Hizmetleri Başkanlığına veya Jandarma Genel Komutanlığına
bildirilir. Bu madde hükmünün uygulanmasına ilişkin esas ve usuller yönetmelikle
düzenlenir.”
Madde 27- 2918 sayılı Kanunun 84 üncü maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Trafik kazalarında kusurların tespiti ve asli kusur sayılan haller:
Madde 84- Trafik kazalarında;
a) Araç sürücüleri;
1) “Taşıt giremez” trafik işareti bulunan karayoluna veya bölünmüş karayolunda
karşı yönden gelen trafiğin kullandığı şerit ve bağlantı yollarına girme,
2) Tek yönlü yollar ile bölünmüş yollarda trafik akışının aksi yönünde giderek
kazaya neden olma,
3) Önlerinde giden araçları yönetmelikte belirtilen güvenli ve yeterli bir mesafeden
izlememe,
4) Geçme yasağı olan yerler ile geçme kurallarını ihlal etmek suretiyle geçme,
5) Doğrultu değiştirme manevralarını yanlış yapma,
6) Şeride tecavüz etme,
7) Kavşaklarda ilk geçiş önceliğine uymama,
8) Kaplamanın dar olduğu yerlerde geçiş önceliğine uymama,
9) Manevraları düzenleyen genel şartlara uymama,
10) Yerleşim birimleri dışındaki karayolunun taşıt yolu üzerinde, zorunlu haller
dışında park etme veya duraklama ve her iki durumda da gerekli tedbirleri almama,
11) Park için ayrılmış yerlerde veya taşıt yolu dışında kurallara uygun olarak
park edilmiş araçlara çarpma,
12) Tırmanma şeritli yollarda her iki yönde sol şeride geçme, iniş yönünde geçme
kurallarını ihlal etmek suretiyle geçme,
b) Yayalar;
1) Yüz metre mesafe içerisinde yaya alt veya üst geçidinin bulunmasına rağmen
bu tesisler yerine taşıt yolundan geçme,
2) Yüz metre mesafe içerisinde trafik zabıtası veya görevli bir kişi ya da ışıklı
trafik işaretleri ile kontrol edilen kesimler yerine taşıt yolundan geçme,
3) Yaya geçişlerinin fiziki yapılarla engellendiği kesimlerden geçme,
c) Araç sürücüleri ve yayalar; kırmızı ışıklı trafik işaretinde veya yetkili
memurun dur işaretinde geçme,
hallerinde asli kusurlu sayılırlar.
Ancak, kazada bu hareketlerden herhangi biri, kazaya karışan araç sürücülerinden
birden fazlası tarafından yapılmış veya kaza bu hareketler dışında kurallarla,
yasaklamalara, kısıtlamalara ve talimatlara uyulmaması nedenlerinden doğmuşsa,
karayolunu kullananlar için kusur oranı yönetmelikle düzenlenen esaslara göre
tespit edilir.
Kazaların tahkikinde yukarıda sayılan asli kusurlarından hiçbirinin bulunmadığının
tespiti halinde, kazaya neden olduğu belirlenen kural ihlali asli kusur sayılır.”
Madde 28- 2918 sayılı Kanunun 85 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya
bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın işleteni bu zarardan
sorumlu olur. Ancak, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında
veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın
işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen
sorumlu olurlar.”
Madde 29- 2918 sayılı Kanunun 91 inci maddesinin yedinci fıkrası aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Bu madde hükmüne uymayanlar 83.100.000 lira para cezası ile cezalandırılır.”
Madde 30- 2918 sayılı Kanunun 93 üncü maddesinin birinci fıkrasına “Hazine
Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakan, sigorta tarifelerini serbest bırakmaya
yetkilidir.” cümlesi eklenmiştir.
Madde 31- 2918 sayılı Kanunun 98 inci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Zarara sebep olan aracın bilinmemesi veya geçerli bir zorunlu mali sorumluluk
sigortasının bulunmaması veya zorunlu mali sorumluluk sigortasını yapan sigortacının
mali bünye zafiyeti nedeniyle sürekli olarak bütün branşlarda ruhsatlarının
iptal edilmesi ya da iflas etmesi veya çalınan aracın işleteninin sorumlu tutulamaması
hallerinde, birinci fıkrada belirtilen giderler, 108 inci maddede öngörülen
Karayolu Trafik Garanti Sigortası Hesabı tarafından ödenir.”
Madde 32- 2918 sayılı Kanunun 101 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Bu Kanunda öngörülen zorunlu mali sorumluluk sigortası, ilgili branşta ruhsatı
olan sigorta şirketleri tarafından yapılır. Bu sigorta şirketleri zorunlu mali
sorumluluk sigortasını yapmakla yükümlüdürler.”
Madde 33- 2918 sayılı Kanunun 105 inci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Yarış düzenleyicilerinin, yarışa katılanların ve yardımcı kişilerin, yarış
esnasında üçüncü kişilere karşı olan sorumluluklarını karşılamak üzere bir mali
sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur. Bu gibi yarışlara izin vermeye
yetkili olan makamın talebi üzerine Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakan
durum ve şartlara göre en az sigorta tutarlarını belirlemekle görevlidir. Motorlu
araçlar için yapılacak sigortalarda en az sigorta tutarları zorunlu mali sorumluluk
sigortasındaki tutarlardan az olamaz.”
Madde 34- 2918 sayılı Kanunun 106 ncı maddesindeki “milli sigorta şirketlerine” ibaresi “Türkiye'de faaliyet gösteren sigorta şirketlerine” olarak değiştirilmiştir.
Madde 35- 2918 sayılı Kanunun 108 inci maddesinin ikinci fıkrasının
(d) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“d) 107 nci maddenin son fıkrasında öngörülen durumlar için.”
“Hazine Müsteşarlığı sigortalıların hak ve menfaatlerinin korunmasını teminen
gerekli her türlü tedbiri almaya yetkilidir.”
Madde 36- 2918 sayılı Kanunun 114 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 114- Bu Kanunda yazılı trafik suçlarını işleyenler hakkında; Emniyet
Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı personeli ile Karayolları Genel
Müdürlüğünün il ve ilçe kuruluşlarında görevli ve yetkili kılınmış personelince
suç veya ceza tutanağı düzenlenir.
Birden fazla trafik suçunun bir arada işlenmesi halinde her suç için ayrı ceza
uygulanır.
Yargı yetkisine giren suçla ilgili tutanağın bir sureti ilgili mahkemeye 7 iş
günü içinde gönderilir.
Trafik ceza tutanaklarının bir sureti ilgilisine verilir. İkinci sureti ise
tahsil edilmek üzere 7 iş günü içinde Maliye Bakanlığınca belirlenecek birime
veya kuruma gönderilir.
Bu maddenin uygulanmasına dair esas ve usuller yönetmelikle düzenlenir.
Trafik para cezaları kredi kartı ile de ödenebilir. Kredi kartı ile yapılan
tahsilatın saymanlık hesaplarına aktarılma süresi ile uygulamaya ilişkin usul
ve esaslar İçişleri ve Maliye bakanlıklarınca belirlenir.”
Madde 37- 2918 sayılı Kanunun 116 ncı maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Trafik kural, yasak, zorunluluk veya yükümlülüklerine aykırı davranışları teknik
cihazlar veya yetkililerce belirlenen ancak sürücüsü tespit edilemeyen araçlara
tescil plakalarına göre ceza veya suç tutanağı düzenlenir.”
Madde 38- 2918 sayılı Kanunun 120 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 120- Bu Kanunda yazılı sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınmasında
zaman aşımı süresi dört yıl, idari para cezalarında zaman aşımı süresi beş yıldır.”
Madde 39- 2918 sayılı Kanunun 125 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Madde 125- Milli Eğitim Bakanlığınca, okul öncesi eğitim, ilköğretim ve ortaöğretim
okullarında ders programlarına eğitim amacı ile zorunlu uygulamalı trafik ve
ilk yardım dersleri konulur. Bu dersler için valilik ve kaymakamlıkça en az
4 yıllık yüksek öğrenim görmüş ve trafik eğitimi almış veya fiilen trafik hizmetlerinde
çalışan veya çalışmış olan Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı
veya Karayolları Genel Müdürlüğü personeli görevlendirilebilir.
Üniversite ve yüksekokullar ile lise ve dengi okullarda zorunlu trafik, ilk
yardım ve motor derslerinden başarılı olanlar, sürücü kurslarında bu derslerden
Milli Eğitim Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikteki esaslara göre uygulamalı
sınava girmek kaydıyla yazılı sınavlardan muaf tutulurlar.
Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yayın yapan ulusal, bölgesel, yerel radyo
ve televizyonlar, 3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları
Hakkında Kanun gereğince yapacakları haftalık eğitim programlarının en az 30
dakikasını trafik eğitimi ile ilgili programlara ayırmak zorundadırlar. Eğitim
programları, günün 18.00-22.00 saatleri arasında yayınlanır. Bu fıkra hükümlerine
uymayan ulusal, bölgesel, yerel radyo ve televizyonlar hakkında 3984 sayılı
Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesindeki birlik ve er eğitimi merkezlerine eğitim
amacı ile yeteri kadar trafik dersi konulması Genelkurmay Başkanlığınca düzenlenir.”
Madde 40- 2918 sayılı Kanunun 131 inci maddesi başlığı ile birlikte
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Araç tescil ve sürücü belgesi işlemlerinde kullanılan belgelerin ve plakaların
basılması ve kullanıma sunulması:
Madde 131- Araç tescil ve sürücü belgesi işlemlerinde kullanılan ve yönetmelikte
belirtilen belgeler trafik tescil kuruluşlarınca, motorlu taşıtlar sürücü kurslarında
ilgili yönetmelik gereğince kullanılan defter ve belgeler ise Milli Eğitim Bakanlığınca
bilgisayar ortamında hazırlanarak talep sahiplerinin kullanımına sunulur. Ayrıca
bu belgeler ve plakalar yönetmelikte belirtilen şekil ve ebatlara uygun olmak
şartıyla kişi ve kuruluşlar tarafından bastırılabilir.
Ad ve/veya soyad veya tescil edilmiş ticari unvan ihtiva eden plaka satışlarından
elde edilen gelirler Maliye Bakanlığınca bütçeye gelir olarak kaydedilir.
210 sayılı Değerli Kağıtlar Kanunu kapsamına giren tescil ve trafik belgeleri
ile sürücü belgeleri, İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak Maliye Bakanlığınca
bastırılır ve dağıtımı yapılır. Tescil ve trafik belgeleri ile sürücü belgelerinin
değerli kağıt bedelleri Emniyet Genel Müdürlüğünce Maliye Bakanlığına ödenir.
Tescil ve trafik belgeleri ve sürücü belgelerinin ücretleri ile ad ve/veya soyad
veya tescil edilmiş ticari unvan ihtiva eden plakaların ücretleri Maliye Bakanlığınca
belirlenir."
Madde 41- 2918 sayılı Kanunun ek 2 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Ek Madde 2- İl ve ilçe trafik komisyonları ve belediyelerce yapılan düzenlemeler
ile karayolu taşımacılığına ait mevzuat hükümlerinde belirtilen çalışma şekil
ve şartlarına uymaksızın veya yetkili mercilerden izin almaksızın yolcu taşımacılığı
yapanlar ile tescil ve trafik belgesinde gösterilen maksadın dışında araç kullananlar
ve kullanılmasına izin veren araç sahipleri 340.900.000 lira para cezası ile
cezalandırılırlar ve bu araçlar 15 gün süre ile trafikten men edilirler.”
Madde 42- 2918 sayılı Kanunun ek 3 üncü maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Bu Kanun hükümlerine göre faillere uygulanan para ve hapis cezaları tecil edilemez
ve hapis cezaları para cezasına çevrilemez.”
Madde 43- 2918 sayılı Kanunun ek 6 ncı maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“Sürücülerin trafik kurallarına uyup uymadığını denetlemekle sorumlu olan yetkililere
yardımcı olmak üzere, Karayolu Trafik Güvenliği Kurulunca önerilen ve İçişleri
Bakanının onayı ile uygun görülen kişilere, valilerce fahri trafik müfettişliği
görevi verilir.”
Madde 44- 2918 sayılı Kanuna aşağıdaki maddeler eklenmiştir.
“Ek Madde 14- Bu Kanun kapsamında yürütülecek her türlü trafik işlemleri, araç
sahipleri tarafından yapılabileceği gibi, bu konuda yetkilendirdikleri trafik
müşavirleri veya adına noterden vekaletname verecekleri kişiler tarafından yapılır.
Trafik şube veya bürolarında başkaları adına iş takibi yapan kişiler, güvenlik
açısından veya diğer konularda alınmış her türlü tedbir ve düzenlemeye uymakla
mükellef olup görevlilere müdahalede bulunamazlar.
Trafik müşavirleri yürütmüş oldukları işlerde, bu hizmetin yürütülmesinde görevlendirdikleri
kişilerin eylem ve davranışlarından müştereken ve müteselsilen sorumludurlar.
Trafik müşavirlerinin faaliyetlerine, mülki amirin onayı ile izin verilir. Görevini
kötüye kullandığı tespit edilen trafik müşavirleri, işlemiş oldukları fiil başka
bir suç oluşturmuyor ise altı aydan bir yıla kadar hafif hapis cezası ile cezalandırılırlar.
Trafik müşavirlerinin, sorumlulukları, görevlendirilmeleri, görevden alınmaları,
çalışma esas ve usulleri ile diğer hususlar Maliye Bakanlığının görüşü alınarak
İçişleri Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle düzenlenir. Yönetmelikte belirlenen
esas ve usullere aykırı davranışta bulunan kişilerin yetki belgeleri ilgili
mülki amirlikçe iptal edilerek faaliyetlerine son verilir.
Ek Madde 15- Özel kurum ve kuruluşlar ile bu kuruluşlara bağlı işletmelerde
çalıştırılan her 50 sürücü için; görevleri başında mesleğinin gerektirdiği kural
ve davranışlara uyup uymadıklarını denetlemek, çalışma ve dinlenme sürelerine
uymalarını sağlamak, kural ihlal etmeyi alışkanlık haline getiren sürücüleri
eğitmek ve bu konuda önleyici tedbirleri almak üzere, trafik eğitimi almış veya
fiili olarak en az 5 yıl süreyle trafik hizmetlerinde çalışmış, yüksekokul mezunu
bir trafik uzmanı görevlendirilmesi zorunludur. Yapılan denetimler sonucunda
bu madde hükmüne uymayanlara 1.712.600.000 liradan 2.571.400.000 liraya kadar
hafif para cezasına hükmolunur. Kurum ve kuruluşların yükümlülükleri, uzmanların
çalışma şekil ve şartları, denetimler ile buna dair diğer esas ve usuller yönetmelikle
düzenlenir.
Ek Madde 16- Noterlerce satış veya devir işlemi görmüş araçların trafikte ve
vergi kaydında maliki olarak görünen eski sahipleri, noterlikçe düzenlenen satış
belgesi ile tescil kuruluşuna müracaat ettiklerinde, yeni malik ile birlikte
müracaat veya muvafakati aranmaksızın, noter satış belgesinde görünen alıcı
adına tescili yapılır ve eski sahibi adına yapılmış bulunan tescil işlemi silinir.
İşlemi sonuçlandıran tescil kuruluşu, aracın kaydının bulunduğu vergi dairesine
yazılı duyuruda bulunur ve vergi kaydı yeni maliki adına devredilir.
Bu madde hükmünce yapılan işlemlerle ilgili her türlü sorumluluk aracın yeni
alıcısına aittir. Trafik tescil memurları ile vergi dairesi memurları bu işlemlerden
sorumlu tutulamazlar.
Ek Madde 17- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sürücü belgesi sahibi olanlar
ile sürücü sertifikası bulunan veya sürücü kurslarına kayıt yaptırmış olanların
alacakları;
a) A1 Sınıfı Sürücü Belgeleri A1,
b) A2 Sınıfı Sürücü Belgeleri A,
c) B Sınıfı Sürücü Belgeleri B, D1 ve f,
d) C Sınıfı Sürücü Belgeleri B, C, D1 ve f,
e) D Sınıfı Sürücü Belgeleri B, B+E, C, C+E, D1, D1+E ve f,
f) E Sınıfı Sürücü Belgeleri B, C, D, D1 ve f, (28/4/1997 tarihinden öncekiler
ayrıca B+E, C+E, D+E, D1+E),
g) F Sınıfı Sürücü Belgeleri f,
h) G Sınıfı Sürücü Belgeleri g,
ı) H Sınıfı Sürücü Belgeleri h,
Sınıfı Sürücü Belgeleri ile değiştirilir.
Sürücü belgelerinin değiştirme işlemleri harca tabi değildir. Değiştirme işlemlerine
ait sürelerle, esas ve usuller İçişleri Bakanlığınca belirlenir. Belirtilen
süre içerisinde değiştirilmeyen sürücü belgeleri değiştirilinceye kadar geçersiz
sayılır. Süresi içinde değiştirilmeyen sürücü belgeleri ile araç kullanan sürücüler
araç kullanmaktan men edilirler ve 36 ncı maddenin üçüncü fıkrasına göre cezalandırılırlar.
Ek Madde 18- Bu Kanun ve ilgili yönetmeliklerin tescil hükümlerince hurdaya
ayrılan araçlar trafikte kullanılamaz.
Bu madde hükmüne aykırı olarak kullanıldığı tespit edilen araçlar trafikten
men edilir ve bu aracı kullanan sürücüler 340.900.000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Sürücü aynı zamanda araç sahibi değilse, araç sahibine de 427.300.000 lira,
ayrıca işleten veya teşebbüs sahibine de 684.300.000 lira için ceza tutanağı
düzenlenir.
Bu madde hükmünce trafikten men edilen araçlar, milli emlak müdürlüklerine veya
Maliye Bakanlığınca belirlenecek birime veya kuruma teslim edilerek ilgili mahkemelere
müsaderesi için sevk edilir.”
Madde 45- 2918 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici maddeler eklenmiştir.
“Geçici Madde 19- Maddi hasarlı trafik kazalarının değerlendirilmesinde
yetkili kılınan Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği veya yetki vereceği
gerçek veya tüzel kişiler, bu konuda gerekli teşkilatlanmalarını, araç tekniği,
yol bilgisi, trafik mevzuatı konularında personel istihdam ve eğitimini 3 yıl
içerisinde tamamlamak zorundadırlar.
Geçici Madde 20- Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce edinilmiş
ve çeşitli sebeplerle tescili yapılmamış olan tarımda kullanılan lastik tekerlekli
traktörler ile motorlu bisiklet ve motosikletlerin tescil işlemleri bu Kanunun
yayımı tarihinden itibaren bir yıl içinde tamamlanır. Bu araçların 1/8/2002
tarihinden önce (bu tarih hariç) iktisap edilmiş olmaları şartıyla, ilk tescil
işlemlerinde özel tüketim vergisi alınmaz. Yapılacak tescil işlemlerine ilişkin
diğer esas ve usuller İçişleri Bakanlığınca belirlenir.
Geçici Madde 21- Bu Kanunla yapılan düzenlemelere ilişkin yönetmelikler
6 ay içerisinde yürürlüğe konulur.”
Madde 46- 2918 sayılı Kanunun 53 üncü maddesinin birinci fıkrasının
(c) bendinin (3) numaralı alt bendi ve ek 1 inci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.
Madde 47- Bu Kanunun 10 uncu ve 11 inci maddeleri 1/1/2005 tarihinde,
26 ncı maddesi yayımı tarihinden 3 yıl sonra, diğer maddeleri ise yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Madde 48- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.