İşini kaybetme korkusu yaşayan özel sektör çalışanları, yeni mezunlar ve işsizler çareyi kamu kurumlarına başvurmakta buldu. KPSS başvuruları da ise adeta tavan yaptı
Sunulan cazip imkanlar, prosedürden arındırılmış çalışma koşulları, hızlı terfi ve nispeten ‘dolgun' ücretler özel sektörde çalışmayı kamu kurumlarına tercih etmek için yeterli kılıyordu. Ancak ekonomik krizle birlikte dengeler tersine döndü. Zira her gün işsiz kalma gerçeğiyle yaşayan özel sektör çalışanları, iş güvencesi vaat ettiği için artık memur olmak istiyor. Ayrıca üniversitelerden yeni mezun olan gençler de önceleri “masa başı işi” diyerek burun kıvırdıkları meslek için bugünlerde sıraya giriyor. Yani 80'li yıllardan sonra önemini yitiren ‘devlet kapısında çalışmak' deyimi, krizle yeniden popüler olmuş durumda.
Uzmanlara göre bu eğilim, finans başta olmak üzere sağlık, eğitim ve telekomünikasyon sektörlerinde görülüyor. Ayrıca 2009 Ocak ayında Bakanlar Kurulu'ndan çıkan geçici istihdam kararı da krizde işsiz kalanları ve iş değiştirmeyi düşünenleri heveslendiriyor. Karara göre 21 bin 193 geçici personel, çeşitli bakanlıkların taşra teşkilatlarında görev yapacak. Tabii Kamu Personel Seçme Sınavı'ndan (KPSS) geçer puan alırlarsa.
KPSS'ye ilgi büyük
Kamu kurum ve kuruluşlarında işe alımın görünen ‘tek kriteri' KPSS'ye başvurular da artmış durumda. A (müfettiş, uzman, denetmen, kaymakam kadrolarına atanmak için) ve B (mühendis, memur, hemşire, mimar, avukat kadrolarına atanmak için) olmak üzere iki kategoride düzenlenen sınava, 2007 yılında 600 bin 119 kişi katılırken bu rakam 2008'de lisans seviyesinde bir milyon 62 bin 171'e, ön lisans seviyesinde 722 bin 403'e, ortaöğretimde ise iki milyon 771 bin 202'ye ulaştı. Bu yıl 26 - 27 Haziran'da yapılacak KPSS'ye başta öğretmenler olmak üzere -atanma ümidiyle- pek çok kişi başvuruyor. Ancak müracaatlar 8 Mayıs 2009'da son bulacağından bu yıl için ÖSYM yetkilileri net bir sayı veremiyor.
Kurs başvuruları arttı
Murat Eğitim Kurumları Bakırköy Şube Müdürü Mehmet Seydi Büyükkılıç da geçen yıla göre KPSS'ye hazırlık için başvuruların yüzde 20 oranında arttığını belirtiyor. Hükümet tarafından yapılan istihdam açıklamalarının iştah kabarttığını dile getiren Büyükkılıç, iş bakımından kendini güvende hissetmek isteyenlerin şansını KPSS'de denediğini söylüyor. Ona göre 2010'daki sınav her iki kategoride düzenleneceği için tam bir ‘patlama' yaşanacak.
2008'de dört olan sınıf sayısının şu anda altı olduğunu söyleyen İstanbul Kariyer'in Matematik Öğretmeni Seda Göbeloğlu ise kriz sebebiyle kursa gitmeden sınava hazırlananların sayısının da çok yüksek olduğu görüşünde.
Ücret ve çalışma koşulları etkili
Devlet hastanelerinin ücret politikasıyla özellerin neredeyse denk duruma getirilmesi ve çalışma saatlerinin ‘uygunluğu' sebebiyle başta hemşire ve fizyoterapistler olmak üzere pek çok sağlık çalışanı kamu kurumlarını tercih etmeye başladı. Human Resources Management Kurucu Ortağı Aylin Coşkunoğlu Nazlıaka, kadrolarda küçülmeye gidilen eğitim sektöründe de benzer bir durumun yaşandığının söylüyor. Özellikle İngilizce ve matematik öğretmenlerinin özel kolejlerden devlet okullarına geçiş yaptığını belirten Nazlıaka, iktisadi ve idari bilimler fakültelerinden mezun olanların krizle birlikte kamuda çalışma isteklerinin arttığına dikkat çekiyor ve ekliyor: “Sermaye Piyasası Kurulu, T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Ziraat Bankası ve Vakıfbank gibi kamu kurumları iş güvenliği açısından şu anda hayli cazip.”
Özel sektör kan kaybediyor
Kriz ortamında, devletlerin regülatör olduğu yerlere doğru geçiş eğilimini normal karşılayan Management Center Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Tanyer Sönmezer, bu dönem atlatıldıktan sonra eskiye dönüşün yaşanacağını söylüyor. “Özellikle gıda, finans ve telekomünikasyon sektöründe faaliyet gösteren kamu kurum ve kuruluşlarına ilgi artacak” diyen Sönmezer, bu değişimin çalışanlar açısından da kolay olmayacağını belirtiyor. Çünkü özel sektörün kurallarına alışan orta ve üst düzey yöneticilerin, devlet adabına uyum sağlamakta zorlanacakları görüşünde.
Alanyalı & Alanyalı İK Danışmanlığı Yönetici Ortağı Mehtap Alanyalı ise üniversitelerin iktisat, işletme, çalışma ekonomisi bölümleri ve sosyal bilimlerden yeni mezun ya da kariyerinin ilk yıllarını özel sektörde geçirmekte olanlarda kamuya geçme istediğinin daha fazla olduğu kanaatinde. Zira geleceklerini garantiye almak isteyen gençler, kriz ortamında işlerini kolay kaybetmek istemiyor. Açık pozisyonlara atanmak için şart koşulan KPSS'nin de doğru bir işe alım tekniği olmadığının altını çizen Alanyalı, sınavın kişinin yetkinlikleri yerine sadece bilgisini ölçtüğünü belirtiyor.
Psikolog Barış Gezginci, işini kaybetme kaygısı taşıyanlara şunları tavsiye ediyor:
• Saplantılı biçimde durumunuzun “ne olacağını” düşünmekten uzak durun.
• İş yerinizde kontrolünüz dışında gelişen olaylar için kendinizi germeyin.
• Boş zamanlarınızda zihninizi dinlendirici ve rahatlatıcı etkinler yapın.
• Soruna değil, “başka ne iş yapabilirim” gibi çözüme yönelik düşünceler geliştirin.
2009 Mart ayında İŞKUR'a Ulaşan Lisans, Yüksek Lisans ve Doktora Mezunu Başvurular
Okul Bölüm Başvuru Sayısı
İşletme (Açık Öğretim) 550
İşletme 294
İktisat 227
Makine Mühendisliği 135
İktisat (Açık Öğretim) 140
Kamu Yönetimi (Açık Öğretim) 86
Ziraat Mühendisliği 86
Kimya 95
Maliye 56
İnşaat Mühendisliği 72
Matematik 41
Biyoloji 81
Kimya Mühendisliği 38
Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği 57
Endüstri Mühendisliği 59
Kamu Yönetimi 42
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri 46
Mimarlık 54
Coğrafya 87
Jeoloji Mühendisliği 51
Fizik 42
Tarih 42
Bilgisayar Mühendisliği 38
Sosyoloji 38
Tekstil Mühendisliği 34
Diğer Meslekler 6.877
Genel Toplam 9.368