Kritik raporun en önemli bölümü: İpler askerin elinde değil
Avrupa Güvenlik Araştırmaları Merkezi (CESS) ile İstanbul Politikalar Merkezi'nce
(İPM) hazırlanan, AB Komisyonu'nun Türkiye'de sivil - asker ilişkileri konusundaki
tespitlerine referans niteliği taşıyacak raporda, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin
perde arkasından ülkeyi yönetmediği, ancak bunun ordunun Anayasa'nın ve Atatürk
reformlarının koruyucusu rolünü bıraktığı anlamına gelmediği kaydedildi.
14 Kasım'da Ankara'da açıklanacak raporda, Genelkurmay Başkanlığı'nın, Milli
Savunma Bakanlığı yerine Başbakanlığa bağlı olması problemli bulundu. Sanıldığının
aksine, askerlerin perde arkasından ülkeyi yönetmediği belirtilen raporda, "Ama
Türk ordusunun anayasanın ve Atatürk reformlarının koruyucusu gibi davranmayı
bıraktığını iddia etmek de yanlış olur" değerlendirmesi yer aldı. Türkiye'nin
sivil - asker ilişkileri konusunda Avrupa'ya kendisini iyi anlatması gerektiği
tespitinde bulunulan raporda, Milli Savunma Bakanlığı'nın savunma politikalarının
hazırlandığı tek merkez olması gerektiği vurgulandı.
Deklarasyon beklentisi
Askerlerin "parlamentoya hesap vermesinin" de güçlendirilmesi istenen
raporda, hükümetin, sivil - asker ilişkileri konusunda atacağı adımları taahhüt
altına alan bir deklarasyon yayımlamasının uygun olacağı kaydedildi. Reformların
düzenli olarak devam etmesi, Türkiye'nin yurt dışında iyi tanıtılması halinde,
sivil - asker ilişkilerinin AB üyeliği önünde engel olmayacağı belirtildi.
Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi (ASAM), CESS, "Genelkurmay MSB'ye bağlansın" ısrarını sürdürünce çalışma grubundan çekilmişti. CESS'in çalışmaları Hollanda Dışişleri Bakanlığı'nca finanse ediliyor. Kuruluş, Doğu Avrupa ülkelerinin AB'ye giriş sürecinde, sivil - asker ilişkileri konusunda Türkiye'dekine benzer çalışmalar yürüttü. Bu çalışmalar AB Komisyonu'nca dikkate alındı.