İDDL, davanın süre aşımından reddine karar verilmesi gerektiğine hükmetti.
Danıştay 12. Daire, yaş şartına ilişkin önemi değerlendirmeler yapmıştır
Kamu kurum ve kuruluşlarında hizmetin özellikleri ve niteliği dikkate alınarak, yaş konusunda üst sınır belirlenmesinin mümkün olduğu, üst yaş sınırının, kurum ve kuruluşların kanun ve kuruluş statülerinde veya kanunun bu konuya dair düzenleme yetkisi öngördüğü yönetmelikler veya diğer alt düzenlemelerde belirtilmesi gerektiği; söz konusu ilandaki gibi alt düzenleyici işlemlerle üst yaş sınırı belirlenmesinin normlar hiyerarşisine ve ilgili düzenlemelere aykırı olacağı gibi Anayasa ile koruma altına alınan bir hak olan çalışma hakkının kısıtlanması sonucunu doğurabileceği,
Kararda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; Bakanlar Kurulu kararıyla iktisadi devlet teşekkülü olarak kurulan davalı idarelerden Elektrik Üretim Anonim Şirketine sürekli işçi alımında üst yaş sınırı ile ilgili olarak kuruluşun Ana Statüsünde bir düzenleme bulunmadığı gibi, uyuşmazlığa tatbiki gereken alt düzenleyici işlem olan Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'te de bir hüküm mevcut olmadığı anlaşıldığından, dava konusu olan ve iptali istenen İlan'da belirlenen "30 yaşını bitirmemiş olması" şartında üst hukuk normuna uygunluk bulunmadığı sonucuna varıldığı,
İDDK: Dava süre aşımından reddedilmelidir
Temyiz edilen kararla ilgili dosyanın incelenmesinden; EÜAŞ Genel Müdürlüğü'nün taşra işyerlerinde 4857 sayılı İş Kanunu'na tabi olarak çalıştırılmak üzere 150 daimi işçi alımı yapılacağına ilişkin ilanın, 10/12/2020 -14/12/2020 tarihleri arasında yayınlandığı; son başvuru tarihinin 14/12/2020 tarihi olarak belirlendiği ve belirtilen son başvuru tarihinin uzatılmadığı görülmüştür.
Bu itibarla, davacı tarafından 14/12/2020 tarihini izleyen günden itibaren altmış günlük dava açma süresi içinde ve en geç 12/02/2021 tarihinde dava açılması gerekirken, bu süre geçirildikten sonra 17/02/2021 tarihinde açılan davanın süresinde açılmadığı sonucuna varılmıştır.
CİMER'e başvuru bilgi edinme amaçlı olduğu için süreyi kesmez
Öte yandan, davacı tarafça, Kurulumuzun 19/09/2024 tarihli ara kararına ilişkin sunulan beyan dilekçesinde, 2577 sayılı Kanunun 11. maddesi kapsamında CİMER'e başvuru yapıldığı ve dava açma süresinin bu nedenle durduğu ileri sürülmüş ise de, davacının CİMER'e başvuru dilekçesi incelendiğinde, dava konusu edilen EÜAŞ işçi alımına ilişkin ilandaki yaş sınırının gerekçesi ve yasal dayanakları konusunda bilgi istenildiği görüldüğünden, bu başvurunun, 11. madde bağlamında bir başvuru olarak nitelendirilmeyeceği sonucuna varılmış olup, davacının bu iddiasına itibar edilmemiştir.
T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No: 2024/709
Karar No: 2024/2992
İSTEMİN KONUSU: Danıştay Onikinci Dairesinin 16/05/2023 tarih ve E:2021/3413, K:2023/2553 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Elektrik Üretim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğünün taşra işyerlerinde 4857 sayılı İş Kanunu'na tabi olarak çalıştırılmak üzere 150 daimi işçi alımı yapılacağına ilişkin ilanında yer alan başvuracak adaylarda aranacak şartlardan olan "30 yaşını bitirmemiş olması" ibaresi ile yaş şartından dolayı başvuru yaptırılmamasına ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
Daire kararının özeti:
Danıştay Onikinci Dairesinin 16/05/2023 tarih ve E:2021/3413, K:2023/2553 sayılı kararıyla;
Davalı idarelerden Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğünün süre ve husumet itirazı ile davalı Türkiye Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü'nün görev itirazı yerinde görülmemiş,
29/01/1990 tarih ve 20417 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname'nin 3. maddesinin (a), (b) ve (c) bentlerine; Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 2. maddesine, 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (ç) bentlerine yer verildikten sonra 7. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde ise; "Müfettiş, kontrolör, denetmen, denetçi, uzman gibi kariyer mesleklerin yardımcıları ve stajyerleri hariç, başvurularda yaş şartı getirilmemesi" düzenlemesine yer verildiği, 09/08/2018 tarih ve 30590 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 322 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı uyarınca bu bendin yürürlükten kaldırıldığına ilişkin açıklama yapıldıktan sonra,
Kamu kurum ve kuruluşlarında hizmetin özellikleri ve niteliği dikkate alınarak, yaş konusunda üst sınır belirlenmesinin mümkün olduğu, üst yaş sınırının, kurum ve kuruluşların kanun ve kuruluş statülerinde veya kanunun bu konuya dair düzenleme yetkisi öngördüğü yönetmelikler veya diğer alt düzenlemelerde belirtilmesi gerektiği; söz konusu ilandaki gibi alt düzenleyici işlemlerle üst yaş sınırı belirlenmesinin normlar hiyerarşisine ve ilgili düzenlemelere aykırı olacağı gibi Anayasa ile koruma altına alınan bir hak olan çalışma hakkının kısıtlanması sonucunu doğurabileceği,
Kararda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; Bakanlar Kurulu kararıyla iktisadi devlet teşekkülü olarak kurulan davalı idarelerden Elektrik Üretim Anonim Şirketine sürekli işçi alımında üst yaş sınırı ile ilgili olarak kuruluşun Ana Statüsünde bir düzenleme bulunmadığı gibi, uyuşmazlığa tatbiki gereken alt düzenleyici işlem olan Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'te de bir hüküm mevcut olmadığı anlaşıldığından, dava konusu olan ve iptali istenen İlan'da belirlenen "30 yaşını bitirmemiş olması" şartında üst hukuk normuna uygunluk bulunmadığı sonucuna varıldığı,
Bu durumda anılan ilandaki üst yaş sınırının hukuka aykırı bulunması sebebiyle, davacının İşkur İnternet ekranı üzerinden başvuru yapamamasına ilişkin bireysel işlem de hukuki dayanaktan yoksun kaldığından, bu işlem yönünden de hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle,
dava konusu Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) Genel Müdürlüğü'nün taşra teşkilatındaki işyerlerinde 4857 sayılı İş Kanunu'na tabi olarak çalıştırılmak üzere 150 daimi işçi alımı yapılacağına ilişkin ilanında yer alan başvuracak adaylarda aranacak şartlardan olan "30 yaşını bitirmemiş olması" kısmı ile davacının yaş şartından dolayı İşkur İnternet Ekranı üzerinden başvuru yaptırılmamasına ilişkin bireysel işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI:
Davalı idarelerden Türkiye İş Kurumu tarafından, davacının, iptalini istediği iş ilanı hakkında ilana başvuramadığı tarihten itibaren muttali olduğu, bahsi geçen iş ilanından kaynaklanan hukuka aykırılık iddiaları ile ilanının yayınlandığı tarihten itibaren 60 gün içerisinde dava açılması veya 2577 sayılı Kanunun 11. maddesi kapsamında üst makama başvurulması gerekirken, 17/02/2021 tarihinde açılan davanın süresinde olmadığı; davacının, iptali istenilen iş ilanından 10/12/2020-14/12/2020 tarihleri arasında haberdar olduğu, ilanın yayınlanmasından 60 gün geçtikten sonra açılan davanın süresinde olmadığı, yargılamaya konu ilanda belirtilen şartların EÜAŞ tarafından belirlendiği, kendilerinin şartları değiştirme hak ve yetkisi bulunmadığı; Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 7. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi, 09/11/2018 tarihinde kaldırıldığından, işçi taleplerine yaş şartı konulmasına engel bir durum kalmadığı; mesleğin niteliği gereği ilan veren kurum tarafından özel şartların düzenlenmesi imkanının her zaman mümkün olduğu; ilan iptalinin idarelerin takdir hakkının engellenmesi sonucu doğuracağı; davaya konu "elektrik teknisyeni" mesleğine ilişkin alım ilanının tehlikeli mesleklerden olduğu, EÜAŞ tarafından sınırlama getirilmesinin mesleğin niteliği gereği olduğu ve idarenin takdir hakkı kapsamında olduğu ileri sürülmektedir.
Davalı idarelerden Elektrik Üretim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü tarafından, dava konusu işlemin düzenleyici işlem sıfatı taşımadığı, bu nedenle ilk derece mahkemesi sıfatıyla Danıştay'ın bakamayacağı; 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında daimi ya da geçici işçi istihdamının, Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde karşılandığı; davacının kamu görevlerine ilk defa atanacak personel olmayıp, ... Adliyesinde çalışan bir personel olduğu ve mevcut durumda bir mağduriyeti olmadığı; işçi personel alımlarının, anılan Yönetmelik doğrultusunda Türkiye İş Kurumu ile gerekli kontroller sağlanarak yapıldığı, davacının yaşı nedeniyle başvuru yapamamasında mevzuata ve anılan Yönetmeliğe aykırı bir durum bulunmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ:
Temyiz istemlerinin kabulü ile Daire kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Kurulumuzun 19/09/2024 tarihli ara kararına taraflarca verilen cevaba ilişkin bilgi ve belgelerin dosyaya sunulması üzerine, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Elektrik Üretim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü tarafından, Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İşçi Alınmasında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Genel Yönetmelik hükümleri uyarınca işçi personel çalıştırma işlemlerinin sonuçlandırılması için Türkiye İş Kurumundan il bazında ve azami 30 yaşında olmak üzere sayıları, özellikleri ve işyerleri belirtilen toplam 150 kişilik daimi iş gücü talebinde bulunulması ve Türkiye İş Kurumunca isimleri bildirilecek adaylar arasından noter huzurunda yapılacak kura sonucu isimleri belirlenen adayların sözlü-mülakat sınavına tabi tutulması konularında gerekli işlemlerin yürütülmesi için Yönetim Kurulunun Genel Müdürlük Makamına vermiş olduğu yetki çerçevesinde, Genel Müdürlük Makamının ... tarih ve ... sayılı Olur'u ile Türkiye İş Kurumu İl Müdürlüklerince/Hizmet Merkezlerince istenilen işgücü istem formları Şirketin işçi personel adaylarında aradığı kriterler (meslek, eğitim, yaş) doldurularak Ankara Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü, ... Hizmet Merkezine ... tarihinde ilan edilmek üzere gönderilmiştir.
Bunun üzerine Türkiye İş Kurumu tarafından, söz konusu ilan 10/12/2020 (Perşembe) tarihinde yayınlanmış ve beşinci gün olan 14/12/2020 (Pazartesi) son başvuru tarihi olmak üzere yayında kalmıştır.
Halen ... Adliyesinde TEDAŞ özelleştirmesi sonrası destek personeli olarak görev yapan davacı tarafından, anılan ilandaki yaş şartında dolayı İşkur internet ekranı üzerinden başvuru yaptırılmadığından bahisle EÜAŞ Genel Müdürlüğü'nün taşra işyerlerinde 4857 sayılı İş Kanunu'na tabi olarak çalıştırılmak üzere 150 daimi işçi alımı yapılacağına ilişkin ilanında yer alan başvuracak adaylarda aranacak şartlardan olan "30 yaşını bitirmemiş olması" kısmı ile yaş şartından dolayı İşkur internet ekranı üzerinden başvuru yaptırılmamasına ilişkin işlemin iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Dava açma süresi" başlıklı 7. maddesinde; "1. Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür.
2. Bu süreler;
a) İdari uyuşmazlıklarda; yazılı bildirimin yapıldığı, ...
Tarihi izleyen günden başlar.
...
4. İlanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresi, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlar. Ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililer, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilirler. Düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olması bu düzenlemeye dayalı işlemin iptaline engel olmaz." hükümlerine yer verilmiştir.
Aynı Kanunun "Üst makamlara başvurma" başlıklı 11. maddesinde;" 1. İlgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur. 2. Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır.3. İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılır." hükümlerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2577 sayılı Kanun'un yukarıda anılan 7. maddesi hükümlerinden; sürelerin idari uyuşmazlıklarda yazılı bildirimin yapıldığı tarihi izleyen günden başlayacağı; ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava açma süresinin ilan tarihini izleyen günden başlayacağı, ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin, uygulama işlemine dayanak teşkil eden düzenleyici işlem için öngörülen dava açma süresi geçmiş olsa dahi, düzenleyici işlem veya uygulama işlemi yahut her ikisi aleyhine birden dava açabileceği belirtilmiştir.
Temyiz edilen kararla ilgili dosyanın incelenmesinden; EÜAŞ Genel Müdürlüğü'nün taşra işyerlerinde 4857 sayılı İş Kanunu'na tabi olarak çalıştırılmak üzere 150 daimi işçi alımı yapılacağına ilişkin ilanın, 10/12/2020 -14/12/2020 tarihleri arasında yayınlandığı; son başvuru tarihinin 14/12/2020 tarihi olarak belirlendiği ve belirtilen son başvuru tarihinin uzatılmadığı görülmüştür.
Bu itibarla, davacı tarafından 14/12/2020 tarihini izleyen günden itibaren altmış günlük dava açma süresi içinde ve en geç 12/02/2021 tarihinde dava açılması gerekirken, bu süre geçirildikten sonra 17/02/2021 tarihinde açılan davanın süresinde açılmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, davacı tarafça, Kurulumuzun 19/09/2024 tarihli ara kararına ilişkin sunulan beyan dilekçesinde, 2577 sayılı Kanunun 11. maddesi kapsamında CİMER'e başvuru yapıldığı ve dava açma süresinin bu nedenle durduğu ileri sürülmüş ise de, davacının CİMER'e başvuru dilekçesi incelendiğinde, dava konusu edilen EÜAŞ işçi alımına ilişkin ilandaki yaş sınırının gerekçesi ve yasal dayanakları konusunda bilgi istenildiği görüldüğünden, bu başvurunun, 11. madde bağlamında bir başvuru olarak nitelendirilmeyeceği sonucuna varılmış olup, davacının bu iddiasına itibar edilmemiştir.
Bu nedenle, davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, davanın esası incelenerek verilen dava konusu işlemlerin iptali yolundaki temyize konu Daire kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarelerin temyiz istemlerinin kabulüne;
2. Dava konusu işlemlerin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Onikinci Dairesinin temyize konu 16/05/2023 tarih ve E:2021/3413, K:2023/2553 sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın Danıştay Onikinci Dairesine gönderilmesine,
5. Kesin olarak, 27/11/2024 tarihinde oybirliği ile karar verildi.