Soru : 5400 Günden Emeklilik Sadece İşçileri Mi Kapsar? Başlığı altında https://www.memurlar.net/haber/1136413/ Adresimizde yapmış olduğumuz değerlendirmelerimize ziyaretçimiz tarafından gelen "Arkadaşlar diyelim ki kişinin emekli sandığında 4500 günü ve memuriyetten ayrılmış.. Geriye kalan 900 günü ssk çalışıp 5400 güne tamamlarsa yine emekli sandığından emekli olur mu yoksa 5400 günün tamam mı emekli sandığından geçen hizmetler mi olması gerekiyor." Şeklindeki sorusu üzerine değerlendirmelerimizi yapmaktayız.
Detaylar/Değerlendirmeler:
12 Yıl Altı Ay (4500 Gün) Memurluk, Daha Sonra 2 Yıl 6 Ay (900 Gün) İşçi Olarak Çalışan Kısmi Olarak Memurluktan Emekli Olabilir Mi?
Kısmi emeklilik, yani 15 yıl (5400 gün) hizmet üzerinden emeklilikte hizmet birleştirme konusu önemli olur. Hizmet birleştirme konusu da 1 Ekim 2008 öncesi ve sonrası duruma göre şartları değişkenlik gösterir. Yani, hizmet birleştirme, 2008 öncesi çalışmaya başlamış olanlar ile 2008 sonrası ilk defa çalışmaya başlamış olanlara göre değişiyor.
Hizmet birleştirme, kısaca kişilerin çalışma hayatlarındaki farklı statülerde geçen tüm çalışmaların bütünleştirilip tek bir statü üzerinden aylık bağlanması işlemidir.
2008 Yılı Ekim Ayından Önce Çalışması Olanlar
- Kişinin 2008 öncesi hizmeti var ise (memur, işçi, Bağ-Kur, yedek subaylık, vekil öğretmenlik vb. gibi) hizmet birleştirmesi eski mevzuata göre, yani son 7 yıldaki en çok hizmetin geçtiği statüye yapılmaktadır. Bu durumda olanlar hakkında 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanun Madde 8 hükmü uygulanmaktadır.
Bu hüküm gereği de, birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) üzerinden;
- Son yedi yıllık hizmetleri içerisinde hizmet süresi fazla olan kurum (SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı gibi)
- Son yedi yıllık hizmetleri içerisinde SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı hizmetlerinin eşit olması halinde ise son defa tabi olunan Kurum,
Mevzuatına ilişkin hükümler uygulanmaktadır. (İşçileri ilgilendiren 506 Sayılı Kanun, esnafları ilgilendiren 1479 sayılı Kanun veya memurları ilgilendiren 5434 sayılı Kanun gibi)
2008 Yılı Ekim Ayından Sonra İlk Defa Çalışmaya Başlayanlar
İlk defa 2008'den sonra işe başlayan memur 5510 sayılı Kanuna tabi olacak. Bu kanundaki hükme göre ise, sigortalılık süresi en çok hangi statüde geçmiş ise o statüden emekli olacaktır. Bu durumda olanlar hakkında 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Madde 53 hükmü uygulanmaktadır.
Bu hüküm gereği de,
- En fazla sigortalılığın geçtiği sigortalılık hali esas alınmaktadır. Yani, bu hükme tabi olanlar hakkında son 7 yıl hizmet içerisinde 1260 gün kuralı aranmamaktadır.
Hem 5434, hem de 5510 kapsamında olanlar için ortak uygulama durumları:
Hizmet sürelerinin eşit olması ile malüllük ve ölüm halleri ile yaş haddinden re'sen emekli olma, süresi kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme ve bağlı oldukları sigortalılık halinin kanunla değiştirilmesi durumunda ise son sigortalılık hali, esas alınacaktır.
Sonuç:
5434 e göre son yedi yıllık hizmete göre aylık bağlanacak statü belirlenmekte,
5510 a göre ise tüm çalışma süreleri içerisinde en fazla geçen statü önemli olmaktadır.
Kısmi emeklilikte son statünün memur olma şartının aranıp aranmayacağı konusu:
5434 kapsamında olanlar için kısmi emeklilikte 5434 sayılı Kanun Madde 39 hükümleri uygulanmakta, bu uygulamada 15 yıl + 61 yaş dolumu üzerinden emeklilikte son statünün memur olma şartı aranmadığını, dolayısıyla 1260 gün kuralına dikkat edilmek şartıyla son statü işçi dahi olsa memur statüsünden emeklilik kazanımının sağlanabileceğini değerlendirmekteyiz.
Aynı şekilde 5510 kapsamında olanlar için de (5510 sayılı Kanun Madde 28 hükmü) kısmi emekli olunma sırasında son statünün memur olma şartının aranması gerektiğine dair hükümlerin yer almadığını değerlendirmekteyiz.
Ancak, her iki kanunda da yaş haddinden yani 65 yaş dolumu nedeniyle yaş haddinden emeklilikte son statünün memur olma şartının arandığını da değerlendirmekteyiz. Dolayısıyla 61 yaş dolumu ile 65 yaş dolumundan önce emeklilikte son statünün memur olma şartının aranmaması gerektiğini söyleyebiliriz.
Bu duruma göre de,
1 Ekim 2008 tarihinden önce memur olup, 4500 gün memurluk, daha sonra 900 gün işçi olarak çalışan kişi 61 yaşını doldurduğunda yine memurluk statüsünden emekli olabileceğini, ancak 1260 gün kuralını aştığında ise olamayacağını,
1 Ekim 2008 tarihinden önce işçi, esnaf, memurluk hizmeti olmayıp bu tarihten sonra memur olup, 4500 gün memurluk, daha sonra 900 gün işçi olarak çalışan kişi ise yine belirli yaşları doldurduklarında (https://www.memurlar.net/haber/1084673/) yine memurluk statüsünden emekli olabileceğini, ancak işçi olarak geçen süresi memur olarak geçen süresinden (4500 gün süreden) fazla olması halinde memur statüsünden emekli olamayacağını, (Zira 1 Ekim 2008 sonrası ilk defa çalışmaya başlayanlar için 1260 gün kuralı olmayıp en fazla statüde geçen hizmetlerin esas alınmaktadır.)
Sonuç bağlamında, memurluk sonrası işçi olarak çalışılmasının yukarıda belirttiğimiz şartlar dahilinde kısmi emekliliği engellemeyeceğini,
Değerlendirmekteyiz.
Sonuç bağlamında değerlendirmemiz:
1 Ekim 2008 tarihinden önce çalışması olup, 4500 gün memurluk sonrası işçi olarak 900 gün daha çalışıp 5400 günü tamamlayanların kısmi emeklilik durumu:
Bu durumda olanlar hakkında 2829 sayılı Kanun hükmünün uygulanması gerektiğini, 1260 gün kuralının işletilmesi gerektiğini, bu kural işletildiğinde de memur statüsünden 61 yaşını doldurduklarında kısmi emeklilik şartları üzerinden, yani 5400 gün + 61 yaşın dolumu şartını taşımaları nedeniyle memur statüsünden emekli olunabileceğini,
1 Ekim 2008 tarihinden önce hiçbir statüde çalışması olmayan ve bu tarihten sonra ilk defa çalışma hayatına başlamış kişilerden 4500 gün memurluk sonrası işçi olarak 900 gün daha çalışıp 5400 günü tamamlayanların kısmi emeklilik durumu:
Bu durumda olanlar hakkında 5510 sayılı Kanun Madde 28 ve 53 hükümlerinin işletilmesi gerektiğini, 4500 gün memurluk hizmetinden sonra 61 yaş dolumu ile 65 yaş dolumundan önce memurlukta geçen toplam hizmeti geçmemek şartıyla en az 5400 gün hizmetini işçi olarak çalışıp tamamladıklarında da yine memur statüsünden kısmi emekli olunabileceğini,
Değerlendirmekteyiz.
NOT: Bu şekilde düşüncede olanların herhangi bir hak kaybı yaşamamaları açısından öncelikli olarak SGK na müracaat etmelerini ayrıca tavsiye etmekteyiz.
Ayrıca,
"5434'e tabi memurlar ile 5510'a tabi memurların emekli aylığı hesabındaki farklılıklar" başlığı altında yapmış olduğumuz değerlendirmelerimiz için, https://www.memurlar.net/haber/1122234/
"5510'a tabi memurların emeklilik ikramiyesi alma şartında önemli husus" başlığı altında yapmış olduğumuz değerlendirmelerimiz için,
https://www.memurlar.net/haber/1092646/
"5434 ve 5510'a göre hizmet birleştirme işlemindeki farklılıklar" başlığı altında yapmış olduğumuz değerlendirmelerimiz için,
https://www.memurlar.net/haber/801459/adreslerimiz ziyaret edilebilir.