Şükrü Kızılot'un yazısı
2008 yılı kira gelirlerinin, 25 Mart Çarşamba akşamına kadar, beyan edilmesi gerekiyor.
Kira gelirleri ile ilgili en çok sorulan konuları, aşağıda kısaca açıklıyoruz.
İNDİRİLECEK GİDERLER
Kira gelirinin vergisi hesaplanmadan önce, konutlarda 2 bin 400 TL istisna ve bazı giderler düşülür. İşyeri kirasına istisna uygulanmaz.
1. Götürü Gider: Brüt kira gelirinden, yüzde 25'i gotürü gider olarak düşülür.
2. Gerçek Gider: Bu yöntemin seçilmesi durumunda;
a) Konutunu kiraya verip, kendisi kirada oturanlar, odedikleri kira fazla olsa
bile beyanname verirler. Ancak, ödedikleri kirayı düşebildikleri için hiç vergi
çıkmayabilir.
b) Konut olarak kiraya verilen gayrimenkulün, iktisap (yani edinme) tarihinden
itibaren, iktisap bedelinin yüzde S'ini gider olarak düşebilirler.
c) Kiraya verilen gayrimenkul için odenen "borçların faizleri indirilebiliyor.
d) Kiraya verilen gayrimenkulün; sigorta giderlerini, emlak vergisini, bakım
ve onarım giderlerini düşebilirler.
Daha once gotürü gider yontemini seçenler, iki yıl götürü gider yönteminden
donemezler.
3. Emeklilik, Sağlık ve Eğitim Giderleri:
a) Şahıs ve Bireysel Emeklilik Sigorta Primleri: Beyan edilen safi kiranın yüzde
10'unu (bireysel emeklilik dışındaki şahıs sigorta primleri için yüzde S1ni)
ve asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak koşuluyla, kira geliri elde edenin
şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık
gibi şahıs sigorta primleri ile bireysel emeklilik sistemine odenen katkı payları,
kira gelirinden indirilebiliyor.
b) Eğitim ve Sağlık: Beyan edilen gelirin (safi iradın) yüzde 10'unu aşmaması,
Türkiye'de yapılması ve gelir ya da kurumlar vergisi mükellefi olan gerçek veya
tüzel kişilerden alınacak belgelerle kanıtlanması halinde, kira geliri elde
eden kendisine, eşine ve çocuklarına ait eğitim ve sağlık harcamalarını indirebiliyor.
c) Okul, Yurt ve Sağlık Tesisleri tçin Yapılan Bağış ve Yardımlar: Kira gelirinden
indirilebiliyor.
BEYAN EDİLMEZSE
2008 yılı kira gelirlerini beyan etmeyenler 5 yıl süre ile "korkulu rüya"
gorecekler. Vergide zamanaşımı süresi olan 31 Aralık 2013 tarihine kadar, Maliye
durumu tespit edebilir.
Bu durumda, konut kira geliri elde edenler 2 bin 400 TL'lik istisnadan yararlandırılmaz.
İki kat "birinci derece usulsüzlük cezası" kesilir ve kira geliri
"takdir komisyonu" tarafından takdir edilir. Ayrıca ödenmeyen verginin
bir katı "vergi ziyaı (kaybı) cezası ve geciken her ay için yüzde 2,5 "gecikme
faizi istenir.
ÖZELLİKLİ DURUMLAR
1. Yurt Dışındaki Konut Kiraları: Yasada, "Türkiye'deki konutunu
kiraya verip, yurtdışında konut kirası ödeyenler, yurtdışında ödedikleri kirayı
düşemezler" diye bir hüküm yer almıyor. Danıştay'ın kararları ve vergi
hukukçularının gorüşleri de yurt dışında odenen konut kirasının indirilebileceği
yonünde. Ancak, Maliye Bakanlığı'nın Kira Geliri Elde Edenlerle ilgili Beyanname
Düzenleme Rehberindeki gorüşü, indirilemeyeceği şeklinde.
2. işyeri Kirası ve Diğer Gelirler
a) Emekli Aylığı ve Faiz (offshore hariç) Gelirleri: Beyana dahil edilmeyecek.
b) tşyeri ve Konut: Maliye Bakanlığının görüşü; işyeri kira gelirinin brüt tutarı
ile konut kira gelirinin 2.400 TL'yi aşan kısmı, 19.800 TL'yi aşıyorsa, her
ikisinin de beyan edileceği yönünde.
c) Kira geliri ve Kr payı: Maliye Bakanlığı'nın 2004/8 No.lu Gelir Vergisi Sirküleri
ile yaptığı açıklamada; kira gelirleri ile kr payı gelirleri toplamı, 19.800
TL'yi aşıyorsa, iki gelirin de beyan edilmesi gerektiği belirtiliyor.