Fazla Mesai Yapanlar Dikkat!

Türkiye'de çalışma hayatının en önemli sorunlarından biri fazla mesai. Fazla çalışma yapan işçiler ay sonunda bu çalışmaları karşılığı ücret alamayınca hayal kırıklığına uğruyor

Bu nedenle işten ayrılmak isteyen çalışanlar avukata danıştıklarında fazla mesaileri ispatlamak için yazılı delillere ihtiyacı olduklarını öğrenince durum içinden çıkılmaz bir hal alabiliyor. Peki, fazla mesai yapan çalışanlar bunu nasıl ispatlayabilir ve bu konuda nasıl bir yol izleyebilir?

İşçiler çoğu kez fazla mesai yaparken işverenin bunu kayıt altına aldığını ve fazla mesai yaptıkları sürenin net bir şekilde belli olduğunu düşünürler. Halbuki hukuken fazla mesai yaptığını iddia eden işçinin bu iddiasını ispat etmesi gerekir. Yani bir işçinin iş sözleşmesinde yazılan saatlerde çalıştırıldığı kabul edilir. Sözleşmedeki esasların dışında fazla mesai yapılması söz konusu ise ve işçiyle işveren arasından bir uyuşmazlık söz konusu ise işçinin fazla mesai yaptığını ispat etmesi gerekir.

İşçilerin ay sonunda maaş alırken imzaladıkları bordrolar bu konuda da çok önemli delillerdir. Bu nedenle işçinin imzaladığı bordroda görünen fazla çalışma işçiye ödenmiş demektir. Dolayısıyla işçiler imzaladıkları bordrolara çok dikkat etmeliler. Bordroda eğer herhangi bir yanlışlık varsa bordrolarını imzalamamalı veya şerh koyarak imzalamalıdırlar. Aksi takdirde işverenle uyuşmazlık yaşadıkları bir durumda bordrodaki fazla çalışmanın ödenmediğini iddia edemezler.

Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, işyerine giriş çıkışı gösterir belgeler ve işyeri içi yazışmalar delil niteliğindedir. Bu nedenle işçilerin fazla mesai yaptıklarını ileride kanıtlamak için yazılı delil üretmeleri çok önemlidir.

İşyerindeki ATM'den para çekildiğine dair makbuz, işverenin farklı bir yere çalışmaya götürdüğüne dair görevlendirme formu, işverenin faturasının ödendiğini gösterir dekont gibi bütün evraklar fazla mesainin ispatında delil olabilecek belgelerdir. Söz konusu işlemlerin yapıldığı saatte işçi çalışıyor kabul edilebileceği gibi yaptığı çalışmasının sonlandığı saatin tespiti için de bu belgeler kullanılabilecektir.

Diğer taraftan işverenler bazı durumlarda fazla mesai konusunda ileride dava konusu olmasın diye işçinin bordrosunda her ay belirli bir saat fazla mesai gösterirler. Bu şekilde işçinin anlaşılan ücretinin bir bölümünün fazla mesai adı altında gösterilmesi söz konusu olur. İşte Yargıtay bu şekilde yapılan bildirimlerin gerçekle örtüşmediğini kabul edebiliyor.

Fazla mesaiyi ispat etmenin en kesin yollarından bir tanesi işyeri giriş – çıkış kayıtlarıdır. Günümüzde pek çok işyerinin girişinde turnike veya kartlı geçiş sistemi var. İşçiler işyerine kart okutarak giriyor. İşte kart okuma sayesinde tespit edilen giriş – çıkış saatleri fazla mesainin tespit edilmesinde delil olarak kabul edilir.

İşçi fazla mesai ücretinin yer aldığı bordroyu imzalamış olsa bile bordroda yer alandan daha uzun süre fazla mesai yaptığını iddia edebilir. Ancak bunu mutlaka yazılı delille ispatlamak durumundadır.

Ancak bordroda fazla mesai alacağı belirtilmemişse, işçi imzalamamışsa veya ihtirazi kayıtla imzalamışsa, tanık yoluyla da ispatlanması mümkündür.