Aşure Gününün Anlamı Ve Önemi

Çoğumuz aşurenin Hazreti Nuh'un tufanına dayanan hikâyesini biliriz. Ne var ki, anlam itibarıyla 'onuncu' demek olan aşure, adını sadece Hz. Nuh'un gemisinin tufandan Muharrem ayının 10'unda kurtulmuş olmasından almaz.

Hadis kitaplarına göre aşure gününe bu ismin verilmesinin hikmeti, Allah'ın aynı gün 10 peygamberine 10 değişik ikram ve ihsanda bulunmasıdır.

Hadis ravilerinden Taberani, günün kutsiyetini ve bugün meydana gelen önemli olayları şu şekilde aktarır:

"Allahü Teâlâ, aşure gününü üstün kılmıştır. Allah, gökleri, yeri, dağları, denizleri, yıldızları, Arş'ı ve melekleri, Âdem Aleyhisselâm'ı aşure günü yarattı. İbrahim Aleyhisselam'ın dünyaya gelişi ve Nemrud'un ateşinden kurtuluşu aşure günü oldu. İbrahim Aleyhisselam'a, oğlunun yerine kesmek için büyük koç bugün ihsan edildi."

Bu günde Hz. Musa Kızıldeniz'i geçti, Firavun helak oldu, Hz. İsa doğdu ve yine aynı günde göğe çıkarıldı.

Bu nedenledir ki aşure günü, yalnız Müs- lümanlarca değil, Yahudiler ve Yahudiler kadar değilse de Hıristiyanlar tarafından da kutsal kabul edilip, oruçlu geçirilmekteydi.

Nitekim Peygamber Efendimiz (sas) de Medine'ye hicretinden sonra burada ikamet eden Yahudilerin Muharrem ayının 10. gününde oruçlu olduklarını öğrenmiş ve

"Biz Musa'nın sünnetini ihyaya sizden daha yakın ve hak sahibiyiz." diyerek,

o gün oruç tutmuş ve aşure günü orucunun önceki yılın günahlarına kefaret olabileceğini müjdeleyerek, çevresindekilere o günün oruçlu geçirilmesini buyurmuştur.

Ancak yahudilere benzememek adına yalnız aşure günü oruç tutmak mekruh sayıldığından, bu günün arifesinde ve ertesinde de oruç tutmak gerektiği ifade ediliyor.

'Kutlama değil, anma günü'

Aşure gününün geleneklerimizde yer etmiş bir özelliği daha var: Aşure tatlısı yapılması. Süleyman Demirel Üniversitesi İslam Tarihi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İsmail Hakkı Göksoy, aşurenin tatlı olmakla beraber, birçok yiyeceğin bir kapta toplanması itibarıyla vahdet sembolü olarak da yorumlanabileceği görüşünde

İslam dünyasında çeşitli gelenek, mezhep ve inançlardaki insanların bir arada olmasına dikkat çeken Göksoy, Hz. Hüseyin'in Kerbela'da şehit edilmesinin de aynı güne denk geldiğini ve İslam kültüründe daha da farklı bir anlam kazandığını hatırlatıyor.

Aşure gününde bir dönem Şiiler arasında yas, Emeviler arasında zafer ilan edilirken daha sonraki dönemlerde bu ikilik, Müslüman toplumunun genelinde doğru karşılanmadığı için son buluyor.

Dinde mezheplere ayrılmanın kaçınılmaz olduğunu belirten Prof. Dr. Göksoy, aşure gününün de insanların ortak duygu ve değerler etrafında toplandığı, kutlama değil anma günü olarak algılanması gerektiğine ve bu şekilde kimsenin rencide olmayacağına dikkat çekiyor.

Melekler, yeryüzü-gökyüzü ve cennet, aşure günü yaratıldı.

Hz. Adem ve Havva yaratıldı. Hz. Adem'in tövbesi bu gün kabul edildi.

Hz. Nuh'un gemisi tufandan kurtuldu.

Hz. Süleyman'a saltanat verildi.

Hz. Yunus, balığın karnından kurtuldu.

Hz. Yusuf, Hz. Yakub'a kavuştu.

Hz. İdris, semaya çıkanldı.

İbrahim, Nemrud'un ateşinden kurtuldu.

Hz. Musa, Firavun'un şerrinden kurtuldu

Hz. Eyyüp, hastalığına şifa buldu.

Hz. İsa bu gün doğdu ve bu gün semaya yükseltildi.

Peygamber Efendimiz'in torunu Hz. Hüseyin, Yezid tarafından şehit edildi.

Oruç, aşure gününü değerlendirmek için yapılabilecek ibadetlerin başında yer alsa da, Şir'a, Beyheki, Buhari gibi ravilerden aktarılan hadislere göre bu günde yapılması tavsiye edilenler şöyle:

Sadaka verilmeli: Aşure günü, zerre kadar sadaka veren, Uhud Dağı kadar sevaba kavuşur.

İkramda bulunulmalı: Her kim aşure gününde ailesine ve ev halkına ikramda bulunursa, Cenab-ı Hak da senenin tamamında onun nzkına bereket ve genişlik ihsan eder.

Sıla-i rahim yapmalı: Sıla-i rahmi terk eden, aşure günü akrabasını ziyaret ederse, Yahya ve İsa aleyhisselâmların sevabı kadar ecre kavuşur.

Çok selam vermeli: Aşure günü on Müslüman'a selam veren, bütün Müslümanlara selam vermiş gibi sevaba kavuşur.

Çoluk çocuğu sevindirmeli: Bu kutlu günde aile efradının da nafakasını geniş tutanın, bütün yıl nafakası geniş olur.

Gusletmeli: Aşure günü gusleden mümin, günahlardan temizlenir.

İlim öğrenmeli: Aşure günü ilim öğrenilen veya Allah'ın zikredildiği bir yerde biraz oturan cennete girer.