10 Soruda MERS Virüsü
Prof. Dr. Oğuz Karabay, son günlerde paniğe sebep olan MERS hastalığı ile ilgili en çok sorulan 10 sorunun cevabını verdi
-
1-MERS nedir? MERS yani Ortadoğu Solunum Yetmezliği Sendromu, viral bir solunum yolu hastalığı. -
Hastalık etkeni zarflı, tek pozitif RNA sarmallı, orta büyüklükte virüs olan coronavirüsler tarafından meydana getiriliyor.
-
2-MERS-CoV kaynağı nedir? Virüsün nereden geldiği, bulaşma yolu, kuluçka dönemi ve bulaştırıcılık süresi kesin olarak bilinmiyor. -
Bununla birlikte, hayvansal kaynaklardan geldiği düşünülüyor.
-
MERS-CoV virüsü, insanların yanısıra Katar, Umman, Mısır ve Suudi Arabistan'da develerde de bulundu.
-
Ancak, yarasa ve diğer hayvanların MERS-CoV epidemiyolojisinde muhtemel rolü olabilir.
-
3-Hastalık nasıl yayılır? MERS-CoV, hastayla yakın temas içinde bulunanlara yayılıyor. -
Enfekte kişilerden, hastane gibi sağlık tesislerindeki diğer hastalara da yayılma olasılığı bulunuyor.
-
MERS-CoV'un kişiden kişiye nasıl yayıldığını anlamak için birçok ülkede olgu kümelerinin araştırmaları devam ediyor.
-
Ancak yayılımı daha iyi anlamak için bu çalışmaların sonuçlarına ihtiyaç var.
-
MERS-CoV enfeksiyonuna sahip olduğu belirlenen kişilerde, ağır akut solunum yolu hastalığı bulguları olabiliyor.
-
4-Hastalığa bağlı semptomlar nelerdir? Virüsün kuluçka dönemi 2-14 gün. -
Hastalarda ateş, öksürük, nefes darlığı ve bazı hastalarda ishal ve bulantı, kusma gibi semptomlar görülebiliyor.
-
MERS-CoV enfeksiyonuna sahip olduğu belirlenen hastaların bir kısmında (yüzde 21) hiç semptom yoktu ya da semptomlar çok hafif bulgularla (soğuk algınlığı benzeri) seyretti.
-
MERS-CoV enfeksiyonu geçiren bazı hastalarda ise ciddi komplikasyonlar (pnömoni ve böbrek yetmezliği) gözlendi
-
MERS-CoV enfeksiyonu vakalarının yaklaşık yüzde 30?u ölümle sonuçlanıyor.
-
Ölen insanların çoğunda, altta yatan başka bir sağlık sorunu saptandı.
-
Hastalığa bağlı ölüm hızı 50 yaş için yüzde 38 iken, 60 yaş için bu oran yüzde 75'e çıkıyor.
-
5-Hastalık kimlerde ağır seyreder? Öncesinde ciddi hastalığı olanlar; bağışıklık sistemi zayıflamış olan kişiler, diyabet, kanser ve kronik akciğer, kalp ve böbrek hastalığı olanlarda hastalık şiddetli geçirilebilir. -
6-MERS-CoV olası ve kesin vaka tanımı nasıl yapılır? Olası vaka tanımı: Akut ciddi solunum yetmezliği ve/veya akciğer infiltrasyonları olan ve vaka görülen ülkelere, son 14 gün içinde seyahat öyküsü bulunan kişiler -
Vaka görülen ülkelere seyahat öyküsü bulunan bir kişiyle seyahat dönüşünden sonraki 14 gün içinde yakın temasta bulunup, semptomları bu temastan sonraki 14 gün içinde gelişen kişiler olası vaka olarak tanımlanıyor.
-
Olası vaka tanımına uyan olgulardan laboratuvar yöntemlerle MERS-CoV saptanan olgular ise kesin vaka olarak tanımlanıyor.
-
7-Hastalığın laboratuvar belirtileri nelerdir? Lökopeni, lenfopeni, trombositopeni, ALT ve AST yükseklikleri, LDH yüksekliği, üre kreatinin yükseklikleri, DIC ve hemoliz bulguları görülüyor. -
Olguların nerdeyse hepsinde akciğer grafisinde minimalden büyük patolojiler var.
-
Tanı için en uygun örnekler: Nazofaringeal ve orofaringeal swab ya da nazofaringeal aspirat, balgam, endotrakeal aspirat, BAL gibi örneklerde rRT-PCR ve Nükleik asit sekanslama ile kesin tanı konulması öneriliyor.
-
8-MERS-CoV olan biri ile yakın temas olursa ne yapmalıyım? Son 14 gün içinde teyit edilen MERS vakaları ile yakın temas olursa, sağlık sağlayıcısına başvurulması öneriliyor -
9-Hastalığın spesifik tedavi ya da aşısı var mıdır? Hastalığın spesifik tedavisi yok ve lisanslı bir aşısı mevcut değil. -
10-Hastalığın kontrolünde ne yapılmalı? MERS-CoV enfeksiyonu şüphesi taşıyan bir hasta ile karşılaşıldığında, enfeksiyon kontrol önlemlerine uyulmalıdır. -
Şüpheli hastalar izole edilmelidir.
-
Bu hastalara hizmet veren sağlık personelleri de kişisel bariyer koruma önlemlerine uymalıdır.
-
Havayolu izolasyon önlemi alınmayan pek çok durumda salgın görülmedi.
-
Virüsün 1 metreden daha uzak mesafede bulaşabildiği konusu ise tartışmalı bir konu.
-
Çoğu durumda cerrahi maskenin koruyucu olduğu bildiriliyor.
-
Ancak solunum yolu ile taşınabileceğini savunanlar da var.