TÜFE'nin yüzde 36, ÜFE'nin yüzde 79 olması enflasyonu arttırır mı?

Sabah Gazetesi köşe yazarlarından Dilek Güngör bugünkü yazısında, Merkez Bankası Başkanı'nın açıkladığı ÜFE'nin TÜFE'ye yansımasını açıkladı.

Güngör'ün yazısının ilgili kısmı şu şekilde:

Merkez Bankası Başkanı Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu dün yılın ilk enflasyon raporunu açıkladı. Sunumda ÜFE-TÜFE meselesi dikkatimi çekti.

Neden mi?

Çünkü 2021'de tüketici enflasyonu yüzde 36, üretici enflasyonu 79.89'a tırmandı. Tabii, herkes ÜFE'nin TÜFE'ye yansımasını bekliyor.

Başkan Kavcıoğlu, üretici fiyatlarının yükselmesinin aynı oranda enflasyonu da yükselteceği değerlendirmelerinin doğru olmadığını söyleyerek örnekler verdi.

Bu örneklerin detaylarına bakalım...

Norveç'te ÜFE 68.70, TÜFE 5.30. Euro Bölgesi'nde bu oranlar 23.70 ile 5. İsveç'te ÜFE 20.10, TÜFE 3.90. Hadi bunlar gelişmiş ülkeler diyelim. Gelişmekte olan ülkelere bakalım. Romanya'da ÜFE 32.21, TÜFE 8.19. Rusya'da ÜFE 28.50, TÜFE 8.40. Brezilya'da sırasıyla 28.90, 10.06. Bir tek Güney Afrika ve Meksika'da aradaki fark düşük. Bu tabloya bakıldığında birçok ülkede benzer bir sorun yaşandığı görünüyor.

Kavcıoğlu, "Norveç'te TÜFE yüzde 5 iken ÜFE'si yüzde 70. O zaman Norveç'te enflasyonun yüzde 60'a doğru gitmesi gerekir" diyor. Bu söyleminde haklılık payı yok mu, var... Üstelik, Merkez Bankası'nın bu konuda geçmişte de çalışmaları oldu. Enerji fiyatlarının arttığı ve kur şoklarının olduğu dönemlerde üretici fiyatlarındaki yıllık enflasyon tüketici fiyatlarına göre çok daha hızlı yükseliyor. 2006, 2008, 2010- 2011, 2018'de böyle oldu. Ancak üretim-maliyet-fiyatlama zincirine etki eden yapısal ve konjonktürel faktörler, üretici fiyatlarından tüketici fiyatlarına geçişin birebir ve eş anlı olmasını engelleyebiliyor.