Hükümet engelleri ortadan kaldırıyor

Türkiye, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın öncülüğü ve 2030 engelsiz vizyon programı çerçevesinde engelli vatandaşların önündeki engelleri birer birer kaldırıyor. Bu kapsamda Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından 'önce insan' diyerek engelli vatandaşlara yönelik sosyal yardım ve sosyal hizmet anlayışı güçlendirilerek sürdürülüyor.

18 yaş üstü ve yüzde 40 engelli raporu bulunan vatandaşlara engelli aylığı veriliyor. Yüzde 40 ve yüzde 69 engelli vatandaşlara 865 lira ödenirken yüzde 70 ve üzeri engeli bulanan vatandaşlara ise 1.298 lira engelli aylığı ödeniyor.

MAAŞLAR ARTIRILDI

Son 20 yılda engelli vatandaşlara yapılan yardımlar artırıldı. 2002'de yüzde 40-yüzde 69 engeli bulunan engelliye 24 lira aylık verilirken 2022'de bu rakam 865 liraya çıkarıldı. 2002'de yüzde 70 ve üzeri engeli bulunanlara verilen 24 liralık maaş da bu yıl bin 298 liraya yükseltildi.

Ülkemizde engellilerin istihdam edilebilmelerinde kamu ve özel sektör işverenlerine çeşitli yükümlülükler konuldu. Bu kapsamda engelli işçi istihdamı 1971'de yürürlüğe giren 1475 sayılı İş Kanunu ile düzenlendi ve kamu ve özel sektör işverenlerine yüzde 2 oranında engelli işçi çalıştırma yükümlülüğü getirildi. Yapılan yeni bir mevzuat düzenlemesi ile de bu oran kamu işyerleri için yüzde 4 olarak belirlendi.

İSTİHDAMA YASAL KORUMA

İş Kanunu uyarınca engelli istihdam etme yükümlüğünü yerine getirmeyen özel sektör işverenleri için bir cezai yaptırım söz konusu. İşverenler her ay istihdam etmedikleri her engelli çalışan için belli bir miktar cezayı ödemekle yükümlü. Kamu kurum ve kuruluşlarına da çalıştırdıkları personele ait kadrolarda yüzde 3 oranında engelli memur çalıştırma yükümlülüğü getirildi.

EVDE BAKIMA DESTEK

Evde bakım yardımından yararlanan kişi sayısı 2007 yılında 28 bin 583 iken bu sayı 2021 yılında yaklaşık 18 kat artarak 535 bin 700'e ulaştı. Engelli bireylere hizmet vermekte olan resmi yatılı bakım ve rehabilitasyon merkezi sayısı 2002 yılında 21 iken bu sayı 2021 itibarıyla 104'e ulaştı. Gelir vergisi indiriminden faydalanan engelli sayılarında 2012'den beri artış olduğu görüldü. Gelir vergisi indiriminden faydalanan engelli bireyler içerisinde çalışma gücü kayıp oranları yüzde 40-59 arasında olanlar daha fazla. 2017 yılsonu verilerine göre gelir vergisi indiriminden faydalanan engellilerin yaklaşık yüzde 60'ının çalışma gücü kayıp oranları yüzde 40-59 arasında değişiyor. Taşımalı eğitime geçen yıl 365 milyon 486 bin 421 lira ödenek verildi.

Fatma GÖKSU