Rus Büyükelçi: Derdimiz KİEV değil NATO

Rusya'nın Ankara Büyükelçisi Alexey Erkhov, Türkiye'nin Ukrayna ve Rusya arasında ara buluculuk teklifi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in kritik Türkiye ziyareti ve Moskova'nın NATO'dan beklentilerine dair gazetemize özel açıklamalarda bulundu. Büyükelçi Erkhov'un sorularımıza verdiği cevaplar şöyle:

Türkiye'nin Rusya ve Ukrayna arasındaki girişimlerini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Rusya ile Ukrayna arasındaki anlaşmazlıkların, Minsk anlaşmalarının Kiev tarafından icrası sürecinde patinaj yaşanması ile bağlantılı olduğu kanaatindeyiz. Eğer Türk ortaklarımız Ukraynalılara nüfuz edip onları daha önce üstlendikleri yükümlülüklerinin yerine getirilmesi konusunda teşvik edebilirlerse, bunu memnuniyetle karşılayabiliriz. Genel itibarıyla, Türk ortaklarımızın gerilimi düşürme yönünde çaba gösterme arzusuna büyük değer veriyoruz.

Rusya-Ukrayna krizinde NATO'nun rolüne ilişkin ne düşünüyorsunuz?
Uluslararası gerginliğin sadece bir 'Rusya-Ukrayna krizine' indirgenmesi hiç şüphesiz yapıcılıktan uzak ve yanlış. Böyle bir anlayış biraz yanıltıcı olur. Aslında sorunun çekirdeği Moskova ile Kiev arasında değil, Moskova ile Washington, Moskova ile Brüksel, yani NATO arasında. Esasen söz konusu olan, Kuzey Atlantik İttifakı'nın yıllardır Doğu'ya, yani Rusya sınırlarına doğru durmaksızın ilerlemesi. NATO dediğimiz zaman, her şeyden önce potansiyel olarak Rusya'nın ulusal güvenliği için doğrudan ve direkt tehdit oluşturan en modern saldırı silahları başta olmak üzere, bu askeri blokun altyapısını kastediyoruz. Bir düşününüz; bir akşam, mesai bittikten sonra, evinizin önünde iskemlede oturuyorsunuz ve aniden, komşunuzun avlusuna park etmiş ve top namlusunu size doğrultmuş bir tankın size doğru yaklaştığını görüyorsunuz. Tabii ki, rahatsız olursunuz ve bu 'çelik makinenin' evinize ateş açmayacağı, binalarınızı harap etmeyeceği, silah zoruyla mülklerinizi kendisiyle paylaşmanızı talep etmeyeceği konusunda bir nevi teminat istersiniz. Biz de, maalesef tarihte birçok defa olduğu gibi, Batı'dan savaş tehditleri yükselmeyeceğine dair yasal bağlayıcılığı bulunan garantiler elde etmek istiyoruz. İşte bu yüzdendir ki, onaylanması halinde ortak çıkarlara uygun olarak Rusya'nın endişelerini ortadan kaldırabileceğini düşündüğümüz belgelerin taslaklarını hem ABD'ye, hem de NATO'ya ilettik. Bu anlamda emellerimiz, Rusya-Ukrayna bağlamından daha geniştir. Ukrayna'nın NATO'ya üye olmaması, topraklarında yabancı askerlerin ve saldırı silahlarının konuşlandırılmaması, bizce olgunlaşıp kaçınılmaz hale gelmiş anlaşmaların sadece bir unsuru.

'ANLAŞMALARIMIZ ANLAŞILMALI'
NATO'dan beklentileriniz neler?
Çok basit bir şey bekliyoruz; anlaşmalarımızın anlaşılması. En nihayetinde, duyulmak istiyoruz. Yıllardır NATO'nun genişlemesi, füze savunma sistemlerinin konuşlandırılması, yeni askeri tesislerin oluşturulması ve sınırlarımıza yakın diğer ülkelerin topraklarında birliklerin konuşlandırılması ile ilgili endişe verici eğilimleri gözlemliyoruz. Birileri bundan memnun olsa da, biz değiliz. Ve eğer gerçekten Avrupa'da güvenliğin ortak ve bölünmez olduğundan yola çıkarsak ki 1999'da İstanbul'da Avrupa Güvenlik Şartı'nı kabul ettiğimizde tam olarak bu şekilde mutabakat sağlamıştık, o zaman endişelerimiz ciddiye alınmalı ve onları ortadan kaldıracak adımlar üzerinde düşünülmeli. Aksi takdirde, tankın evine doğru hareketini gözlemleyen kişinin elinde bir roketatar da bulunabilir.

Ukrayna konusunda NATO ve AB içinde anlaşmazlıkların olduğunu görüyoruz. Bunun için ne söylersiniz?
Bu tür anlaşmazlıklar olabilir ve üstelik bunlar sadece Ukrayna konusunda değil, genel olarak uluslararası güvenlikle de ilgili. Üç düzine ortakla yaklaşımları uyumlaştırmak zordur. Ancak, bu konuda görüş belirtmek galiba pek doğru olmaz. NATO üyelerine ve Avrupa Birliği'ne sormak daha iyi olur. Muhtemelen onlar da size bu durumu 'Rus saldırganlığı' ve 'tehdidi' gibi anlatırlar.

PUTİN'İN ZİYARET TARİHİ KESİNLEŞMEDİ
Büyükelçisi Alexey Erkhov, bu ay gerçekleşmesi beklenen, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Türkiye ziyaretine ilişkin çalışmaların devam ettiğini söyledi. Erkhov, zirvenin tarihinin henüz kesinleşmediğini belirtti.

SELÇUK BÖKE