Başbakan'ın talimatına rağmen bürokratlar VIP'i daraltamadı
Üst düzey kamu görevlilerinin faydalanması amacıyla hava limanlarında oluşturulan VIP salonlarından çok sayıda kişinin yararlanması uzun süredir tepki çekiyordu.
Devletin bakanları bile VIP'ten yararlananların geniş tutulmasından şikayetçiydi. Adalet Bakanı Cemil Çiçek, 2 Kasım 2003'te İstanbul'dan Küba'ya giderken banka hortumcusu bir işadamını Atatürk Hava Limanı'nın VIP salonundan geçerken gördüğünü belirterek şu değerlendirmede bulunmuştu: ?İstanbul ve Ankara Cumhuriyet başsavcısı o salona giremez. Nasıl oluyor da bankasına el konulan adam VIP salonundan hizmet alabiliyor.?
Başbakan Tayyip Erdoğan, soruna çözüm bulmak için bürokratlardan oluşan bir komisyona VIP (very important person - çok önemli kişiler) listesini daraltmalarını istedi. Ancak komisyon, işin içinden çıkamadı. Listeyi daraltamayan komisyon, cumhurbaşkanı, başbakan, bakanlar ile generallerin haricindeki tüm emeklilere VIP geçişlerinin kapatılması yönündeki görüşünü Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'e bildirdi. Nihai kararı Başbakan'la birlikte Gül verecek.
Başbakan Erdoğan'ın talimatıyla Dışişleri Bakanlığı Protokol Genel Müdürü Büyükelçi Doğan Akdur başkanlığında Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü ve İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü'nden oluşan bir VIP komisyonu kuruldu. Her kurum öncelikle kendi bünyesinde sürdürdüğü çalışmaları tamamladı. Hazırlanan çalışmalar Büyükelçi Akdur başkanlığında düzenlenen toplantıya getirildi. Ancak bürokratlar, devletin en üst kademesinin yararlanacağı VIP listesini yeniden oluşturmada zorlandı. Komisyon ilk etapta cumhurbaşkanı, başbakan, Milli Güvenlik Konseyi üyeleri ile bakanlar dışında kalan tüm emeklileri liste dışında tuttu. Daha sonra ?Yanlış anlaşılır? düşüncesiyle emekli general ve amirallerin listede kalması benimsendi. Ortak çalışmadan sorumlu Dışişleri, İçişleri ve Ulaştırma bakanlıklarının müsteşarları da, ?emekli müsteşarlar hariç? tutulsun yönünde telkinde bulundu. Komisyon başkanı Büyükelçi Akdur, ?Emekli büyükelçiler yaptıkları görev nedeniyle VIP'ten faydalanmalı.? deyince, komisyon karar almakta tıkandı.
Emekli general/amiraller ile müsteşar ve büyükelçilerin de listede yer alması ağır basınca komisyon işin içinden çıkamadı.
Büyükelçi Akdur başkanlığındaki komisyon ayrıca, güvenlik gerekçesiyle Emniyet Genel Müdürlüğü'nün tüm VIP salonları girişlerine manyetik kart okuyucu konulması önerisinde uzlaştı. VIP'lere manyetik kart okuyucu sistem kurulması amacıyla fizibilite çalışması başlatıldı. VIP'i kullanacaklara manyetik kartlar verilecek. Kartı olmayan istese dahi VIP'e giremeyecek. Üç bakanlığı temsilen üst düzey bürokratlardan oluşan komisyon ,işin içinden çıkamayınca son kararı Dışişleri Bakanı Abdullah Gül ile Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a bıraktı.
22 Ocak 2004'te yayınlanan protokol listesine göre, halen hava limanlarındaki VIP salonlarından faydalananların listesi; "Cumhurbaşkanı, TBMM Başkanı, Başbakan, eski cumhurbaşkanları, C. senatosu eski başkanları, Millet Meclisi ve TBMM eski başkanları, eski başbakanlar, Cumhurbaşkanlığı eski konsey üyeleri, Genelkurmay başkanı, anamuhalefet partisi başkanı, Bakanlar Kurulu üyeleri, eski bakanlar, yüksek yargı organlarının başkanları ve üyeleri (Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, Uyuşmazlık Mahkemesi), Sayıştay başkanı ve üyeleri, kuvvet komutanları, general ve amiraller, Yükseköğretim Kurulu Başkanı ve üyeleri, TBMM başkan vekilleri, katip üyeleri, idare amirleri, TBMM'de grubu bulunan siyasi parti genel başkanları ve TBMM üyeleri, TBMM eski üyeleri, Cumhurbaşkanlığı genel sekreteri, Başbakanlık müsteşarı, TBMM genel sekreteri, Diyanet İşleri başkanı, müsteşarlar, TC Merkez Bankası başkanı, AB genel sekreteri, Sermaye Piyasası Kurulu başkanı, Rekabet Kurulu başkanı, Telekomünikasyon Kurulu başkanı, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu başkanı, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu başkanı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu başkanı, Kamu İhale Kurulu başkanı, Tütün-Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurulu başkanı, Şeker Kurulu başkanı, Türkiye Ticaret, Sanayi, Deniz Ticaret Odaları ve Ticaret Borsaları Birliği (TOBB) Yönetim Kurulu başkanı, Sosyal Güvenlik Kurumu başkanı, Cumhurbaşkanlığı başdanışmanları, başbakan başmüşavirleri, müsteşar yardımcıları, Cumhurbaşkanlığı ve TBMM genel sekreter yardımcıları, devlet ya da vakıf üniversiteleri rektörleri, büyükelçiler, valiler, emniyet genel müdürü (vali), büyükşehir belediye başkanları, Devlet Denetleme Kurulu başkanı, Yüksek Denetleme Kurulu başkanı, Başbakanlık Teftiş Kurulu başkanı, Başbakanlık Teftiş Kurulları başkanı, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu başkanı, Toplu Konut İdaresi başkanı, Özelleştirme İdaresi başkanı, GAP İdaresi başkanı, Devlet Personel başkanı, genel müdürler, Devlet İstatistik Enstitüsü başkanı, Türk Standartları Enstitüsü başkanı, TÜBİTAK başkanı, TÜBA başkanı, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu başkanı, TC Merkez Bankası başkan yardımcıları, devlet sanatçıları, İstiklal Madalyası sahipleri, hükümeti temsilen yurtdışına giden heyetler, DİSK, Hak-İş, KESK, TİSK ve Türk-İş konfederasyonları genel başkanları ile yukarıda belirtilen görevlerden emekli olanlar." Eski Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın, eşi Semra Özal'ın kendisinin de VIP salonunu kullanma hakkı olmadığı halde şarkıcı Fatih Ürek'i VIP'ten geçirmesi gibi uygulamalar tartışmalara yol açmıştı.
Adalet Bakanı Cemil Çiçek, VİP listesinden yararlanan Devlet madalyası sahibi bir batık işadamını kastederek, ?İstanbul, Ankara Cumhuriyet başsavcısı o salona giremez. Adamın yaşayışında bir değişiklik yok. VIP'ten yararlanabiliyor. Oradaki insanlar yakasına yapışacağı yerde bu kişiye hizmet veriyor.? demişti.
Tanınan ayrıcalıklar VIP'i cazip kılıyor
Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü literatürüne göre VIP'in açılımı şöyle: Çok önemli kişiler. Peki bu kişiler havaalanı hizmetlerinde nasıl bir ayrıcalığa sahipler? İşte VIP yolcularının diğerlerinden ayrılan özellikleri:
Havaalanında VIP yolcuları için özel bir salon vardır. Son derece lükstür. Hizmetleri de birinci sınıftır. İkram yapılır. Buradaki görevliler, diğerlerine göre daha bir özenlidir.
VIP yolcularına rutin kontroller yapılmaz.
Bu yolcular bagaj için ayrıca sıraya girmezler, bagajlar ayaklarına gelir.
Pasaport kontrollerinde kolaylıkları vardır.
Yurtdışı çıkış ve girişlerde gümrük muamelesinden geçmezler.
Uçağa ve uçaktan salona özel bir araçla götürülüp getirilirler.
zaman