Çocukları suça yönlendiren etkenler: Arkadaş çevresi ve televizyon
- Hacettepe Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tülin Günşen İçli tarafından yapılan "Sokakta Yaşayan, Suç İşleyen ve Suça Maruz Kalan Çocuklar: Ankara ve İstanbul Örneği, Çözümler ve Öneriler" araştırmasına göre, "çocukları suç işlemeye yönlendiren etkenlerin başında arkadaş çevresi ve televizyon geliyor."
TÜBİTAK destekli ve Polis Akademisi'nce yönetilen araştırma, toplam 1526 çocuk ve gençle görüşülerek yapıldı. Görüşülen çocukların yüzde 87,5'ini erkekler oluşturuyor. Araştırmaya katılan çocukların yüzde 40,5'i ilköğretim mezunu, yüzde 18,2'si lise öğrencisi ve yüzde 3,5'i lise mezunu; bunların yüzde 42,2'si evde, yüzde 35'i cezaevinde, yüzde 19,5'i de bir merkezde ya da kurumda yaşıyor.
Araştırma kapsamında görüşülen çocukların annelerinin yüzde 30,1'i okuma yazma bilmiyor, yüzde 29,1'inin de ilkokul mezunu; babalarının ise yüzde 33,8'inin ilkokul mezunu, yüzde 13,1'i de okur-yazar.
Bu çocukların yüzde 38'i Ankara ve İstanbul'a başka bir yerden göç ettiğini belirtirken, bunların yüzde 46,8'inin Doğu ve Güneydoğu Anadolu'dan, yüzde 13,7'sinin ise İç Anadolu'dan geldiğini söyledi. Görüşülen çocukların yüzde 25,5'i yedi veya daha fazla kişiden oluşan kalabalık ailelerde yaşıyor.
Gruptakilerin yüzde 27,2'si ailede dövme, yaralama, hakaret, küfür şeklinde şiddete maruz kaldığını dile getirdi. Yüzde 48,4'ü aile içi şiddetin sadece kendisine karşı uygulandığını söyledi.
Çocukların yüzde 50,9'u 5 yıl ve üzeri, yüzde 21,5'i 1-3 aydır evden ayrı olduğunu belirttiği araştırmada, yüzde 39,8'i evden ilk ayrıldığında 15-17, yüzde 25,5'i 12-14, yüzde 15,6'sı da 9-11 yaşında olduğunu dile getirdi.
Araştırmada görüşülen çocukların tamamına yakını evden ayrılma nedeni olarak "aileleriyle ilgili problemleri" gösterdi. Çocukların yüzde 22,8'i parklarda, yüzde 13,5'i inşaatlarda ve terk edilmiş binalarda kalıyor.
Gruptakilerin yüzde 71,1'i sigara içtiğini, yüzde 24,9'u ise daha önce uyuşturucu bir madde kullandığını belirtti.
Yüzde 81,9 oranında para kazanmak için bir işte çalıştığını belirten çocukların yüzde 36,7'sı 12-14, yüzde 25,2'si de 9-11 yaş aralığında çalışmaya başladığını söyledi.
Araştırmaya katılan çocukların yüzde 11,1'i "tecavüz" veya "tacize" maruz kaldığını söyledi.
Görüşülen çocuklardan yüzde 37,2'sinin ilk işlediği suç "gasp, dolandırıcılık, yankesicilik ve kapkaç", yüzde 15,4'ünün "adam öldürme, yaralama, darp", yüzde 9,4'ünün ise hırsızlık. Araştırma sonuçlarına göre, çocukların yüzde 15,6'sının ailesi işledikleri suça hak veriyor. Yüzde 13,8'inin ailesi ise çocuklarının suçlarına kayıtsız kalıyor.
Araştırmanın, "Çözümler ve Öneriler" bölümünde çocukların önemli bir kısmının durumlarından ailelerini ve arkadaşlarını sorumlu tuttuğunu belirten İçli, ailelerin eğitilmelerinin önemine dikkati çekti.
Kalabalık aileye sahip olan çocukların daha çok "istismar, ihmal ve ekonomik yetersizlik gibi problemlerle karşılaştıklarını" belirten İçli, "aile ilişkilerini güçlendirici aileye yönelik öğrenim programları düzenlenmesi, aile planlamasının öneminin vatandaşlara anlatılmasını" önerdi.