Halk Sağlığı Merkezleri genelgesinin iptali İDDK tarafından onandı

Danıştay Onuncu ve İkinci Daireleri Müşterek Kurulu kararı ile;

Yeni bir sağlık hizmeti sunumunda bulunan, kanunda ve yönetmelikte öngörülmeyen, tanımlanmayan bir kurumun kuruluşunun ve işleyişinin genelge ile düzenlenmesi hukuken mümkün olmayıp, bu düzenlemenin normlar hiyerarşisine de aykırılık teşkil ettiği;

Bu durumda, kanunda ve yönetmelikte öngörülmeyen, tanımlanmayan bir kurumun alt hukuk normu olan genelge ile düzenlenmesinde, idare hukukunun genel prensiplerine, hukuka ve usule uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu Genelge'nin iptaline karar verilmişti.

İDDK bu kararı onamıştır.

NOT: Benzer karar için bakınız:

T.C. DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU

Esas No: 2021/372, Karar No: 2022/42

T.C.

DANIŞTAY

İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU

Esas No: 2021/556

Karar No: 2022/43

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : . Bakanlığı

VEKİLLERİ : Hukuk Müşaviri Av. .

Hukuk Müşaviri Av. .

KARŞI TARAF (DAVACI) : .

VEKİLİ : Av. .

İSTEMİN KONUSU:

Danıştay Onuncu ve İkinci Daireleri Müşterek Kurulunun 24/09/2020 tarih ve E:2019/7030, K:2020/3233 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:

Dava konusu istem:

. Bakanlığı (mülga . Kurumu) tarafından yayımlanan "Halk Sağlığı Merkezleri" konulu, 23/03/2016 tarih ve 2016/5 sayılı Genelge'nin iptali istenilmiştir.

Daire kararının özeti:

Danıştay Onuncu ve İkinci Daireleri Müşterek Kurulunun 24/09/2020 tarih ve E:2019/7030, K:2020/3233 sayılı kararıyla;

Anayasa'nın "Sağlık hizmetleri ve çevrenin korunması" başlıklı 56. maddesi, 11/10/2011 tarih ve 663 sayılı -dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki adıyla- Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin mülga- 2. maddesinin 2. fıkrasının (a), (e), (f) bentleri, mülga 40. , mülga 26. ile Geçici 15. maddeleri, 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu'nun 3. maddesinin 1. fıkrasının (a), (c), (e), (i) bentleri, 9. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi; 09/12/2004 tarih ve 25665 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 5258 sayılı Aile Hekimliği Kanunu'nun dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 5. maddesi; 05/02/2015 tarih ve 29258 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Toplum Sağlığı Merkezi ve Bağlı Birimler Yönetmeliği'nin işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan haliyle 5. maddesinde yer alan hükümlere yer verilerek,

Mevzuat hükümleri çerçevesinde, temel sağlık hizmetlerini, bu kapsamda birinci basamak sağlık hizmetlerini, Bakanlık hedef ve politikalarına uygun olarak yürütmek ve bu hususta gerekli düzenlemeleri yapmak görev ve yetkisinin davalı idareye ait olduğu,

Bu bağlamda, 5258 sayılı Kanun'da, kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin "aile hekimliği hizmetleri" olarak tanımlandığı, bunun dışında kalan birinci basamak sağlık hizmetlerinin ise toplum sağlığı merkezleri tarafından sunulması gerektiğinin hüküm altına alındığı;

Davalı idare savunmasında, dava konusu düzenleme ile toplum sağlığı merkezlerini güçlendirerek hizmetlerin kaliteli, etkin, verimli bir şekilde sunulmasına katkı sağlamak, aile hekimliği haricindeki birinci basamak sağlık hizmetlerinin etkinliğini artırmak, aile hekimliği hizmetlerine erişimi kolaylaştırmak, bireye yönelik birinci basamak sağlık hizmetleri ile topluma yönelik birinci basamak sağlık hizmetlerinin daha bütünleşik bir yapıda yürütülmesinin amaçlandığı, halk sağlığı merkezlerinin, 05/02/2015 tarih ve 29258 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Toplum Sağlığı Merkezi ve Bağlı Birimler Yönetmeliği'nin 5. maddesi çerçevesinde toplum sağlığı merkezleri ek birimi olarak kurulduğu, yeni bir bağlı birim ya da toplum sağlığı merkezlerinden tamamen bağımsız bir kuruluş olarak ihdas edilmediğini belirtmekte ise de, anılan Genelge'de yer alan halk sağlığı merkezlerinin organizasyonu, bünyesinde aile hekimliği biriminin kurulması, aile hekimliği personeline mesai dışı nöbet görevi verilmesi gibi hususlardan, bu merkezlerin birinci basamak sağlık hizmeti sunmak üzere kurulan yeni bir yapılanma olduğunun anlaşıldığı, adı geçen merkezlerin fonksiyonlarına bakıldığında, bu merkezlerin ek birim olarak nitelendirilemeyeceğinin açık olduğu;

Hal böyle iken, yeni bir sağlık hizmeti sunumunda bulunan, kanunda ve yönetmelikte öngörülmeyen, tanımlanmayan bir kurumun kuruluşunun ve işleyişinin genelge ile düzenlenmesi hukuken mümkün olmayıp, bu düzenlemenin normlar hiyerarşisine de aykırılık teşkil ettiği;

Bu durumda, kanunda ve yönetmelikte öngörülmeyen, tanımlanmayan bir kurumun alt hukuk normu olan genelge ile düzenlenmesinde, idare hukukunun genel prensiplerine, hukuka ve usule uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle,

dava konusu Genelge'nin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:

Davalı idare tarafından, halk sağlığı merkezlerinin, 05/02/2015 tarih ve 29258 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Toplum Sağlığı Merkezi ve Bağlı Birimler Yönetmeliği'nin 5. maddesi çerçevesinde toplum sağlığı merkezleri ek birimi olarak kurulduğu; yeni bir bağlı birim ya da toplum sağlığı merkezlerinden tamamen bağımsız bir kuruluş olarak ihdas edilmediği; dava konusu düzenleme ile, toplum sağlığı merkezlerini güçlendirerek hizmetlerin kaliteli, etkin, verimli bir şekilde sunulmasına katkı sağlama(k), aile hekimliği haricindeki birinci basamak sağlık hizmetlerinin etkinliğini artırma(k), aile hekimliği hizmetlerine erişimi kolaylaştırma(k), bireye yönelik birinci basamak sağlık hizmetleri ile topluma yönelik birinci basamak sağlık hizmetlerinin daha bütünleşik bir yapıda yürütülmesinin amaçlandığı; öte yandan, dava konusu Genelge hükümlerinin yürürlükten kaldırıldığı ve 25/05/2018 tarih ve 30431 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Toplum Sağlığı Merkezi ve Bağlı Birimler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" ile Sağlıklı Hayat Merkezi (SHM) biriminin tanımlandığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:

Davacı tarafından, istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ .'UN DÜŞÜNCESİ:

Temyiz isteminin reddi ile Müşterek Kurul kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;

"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,

b) Hukuka aykırı karar verilmesi,

c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı halinde mümkündür.

Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1.Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,

2.Dava konusu Genelge'nin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Onuncu ve İkinci Daireleri Müşterek Kurulunun temyize konu 24/09/2020 tarih ve E:2019/7030, K:2020/3233 sayılı kararının ONANMASINA,

3.Kesin olarak, 19/01/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.erle, davacının temyiz isteminin kabulü ile temyize konu kararın bozulması gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.