Sigortalı ve Memurluk hizmeti olanların, memurluk hizmetlerine emekli ikramiyesi ödeme şartları nasıldır?

Soru : Merhaba, Çalışma hayatıma önce kamuda başladım sonra özel sektöre geçtim. Kamudan emekli olmak için tekrar kamuya döndüm. Temmuz 2023 de son 7 yılın yarıdan 1 fazlası prim günü sayısı bitiyor. Fakat kamuda ki toplam Çalışma sürem ise 14 yıl. Bu durumda emekli sandığı ikramiyesini alabilir miyim? 4c den istifa edip özel sektörde çalışanların 15 yıl Çalışma süresi ve 3600 gün prim günü diye bir şey okudum. Bu tekrar kamuya dönüp oradan emekli olanları da bağlıyor mu? Teşekkürler

Detaylar/Değerlendirmeler:

Farklı statülerde çalışmaları olanlardan memurluk hizmet sürelerine emekli ikramiyesi ödenmesi şartları memurların emekli ikramiyesi ödenmesinin yasal dayanağı olan 5434 sayılı Kanun Madde 89 hükmünde belirtilmiştir.

Madde 89 hükmü;

"Hizmet sürelerinin tamamı bu Kanun ve/veya 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun geçici 4 üncü maddesi kapsamında geçenlerden emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlanan veyahut toptan ödeme yapılan asker ve sivil tüm iştirakçilere, her tam fiili hizmet yılı için aylık bağlamaya esas tutarın bir aylığı emekli ikramiyesi olarak verilir.

Birinci fıkra kapsamına girmemekle birlikte, bu Kanun ve/veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında hizmeti bulunanlardan mülga 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunun 8 inci maddesi uyarınca birleştirilen hizmet süreleri üzerinden emeklilik, yaşlılık ya da malullük aylığı bağlananlara ise; bu Kanun veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi hükümlerine tabi olarak bu Kanuna tabi daire, kuruluş ve ortaklıklarda geçen çalışmalarının, 25/8/1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesinde belirtilen kıdem tazminatına hak kazanma şartlarına uygun olarak sona ermiş olması şartıyla emekli ikramiyesi ödenir.

İkinci fıkra uyarınca ödenecek emekli ikramiyesi, bu Kanun veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamına giren görevlerde geçen her tam fiili hizmet yılı ile sınırlı olarak bu görevlerden ayrıldıkları tarihteki emeklilik keseneğine esas aylık tutarı üzerinden ve aylığın başlangıç tarihindeki katsayılar dikkate alınarak ödenir. Mülga 2829 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi ile üçüncü fıkrasının son cümlesinin bu maddeye aykırı hükümleri uygulanmaz.

Yukarıdaki fıkralara göre mülga 2829 sayılı Kanunun 8 inci maddesi uyarınca birleştirilen hizmet süreleri üzerinden aylık bağlananlara ödenecek emeklilik ikramiyesinin hesabında bu Kanun veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi hükümlerine tabi olarak bu Kanuna tabi daire, kuruluş ve ortaklıklarda geçen ve 1475 sayılı Kanunun 14 üncü maddesine göre kıdem tazminatı ödenmesini gerektirmeyecek şekilde sona eren geçmiş hizmet süreleri ve her ne suretle olursa olsun evvelce iş sonu tazminatı veya bu mahiyette olmakla birlikte başka bir adla tazminat ödenen süreleri ile kıdem tazminatı ya da emekli ikramiyesi ödenmiş olan süreleri dikkate alınmaz. Ancak, mülga 2829 sayılı Kanun hükümleri uygulanmış olmakla birlikte, bu Kanun veya 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamında hizmetleri arasında başka bir sigortalılık hali kapsamında çalışması bulunmayanların emekli ikramiyesine esas fiili hizmet sürelerinin hesabında, 1475 sayılı Kanunun 14 üncü maddesindeki şartlar aranmaz.."

HÜKMÜN YORUMU:

Emekli aylığı bağlanmasında esas alınan hizmet sürelerinin içerisinde memurluk dışında, işçilik, esnaflık gibi hizmetleri olduğunda memurluk hizmet süresine emekli ikramiyesi ödenmesi için 1475 sayılı İş Kanunu Madde 14 hükmüne bakılmaktadır.

Yani, işçiler için kıdem tazminatına hak kazanılması koşullarını belirleyen 1475 sayılı İş Kanunu Madde 14 hükmü, farklı statülerde geçen hizmet süreleri toplamı üzerinden aylık bağlanıldığında memurluk hizmet süreleri için de kıyas alınmaktadır. Şayet, memurluk hizmetinden kıdem tazminatına müstehak olarak ayrılmamış olunması halinde emekli ikramiyesi ödemesi de yapılmamaktadır.

Özetle: Memur emekli olduğunda, hizmetleri içerisinde SSK.lı, Bağ-Kurlu hizmet süresi varsa emekli ikramiyesi ödenirken koşullar bulunuyor. 1475 sayılı İş Kanunu Madde 14 hükmü uygulanıyor. Nasıl ki bir işçi işçilikten kıdem tazminatı alabilecek şekilde ayrılmışsa kıdem tazminatı alıyor, kıdem tazminatı alamayacak şekilde ayrılmışsa kıdem tazminatı alamıyor. Örnek: 3 yıl SSK/Bağ-Kur, 22 yıl memur kendi isteyerek emekli olursa ikramiye alıyor. 3 yıl SSK/Bağ-Kur, 22 yıl hizmeti olan aynı memurun, memurluğu görevine son verilerek bitmişse ikramiye alamıyor. (Bu durumda olanlar, yani göreve son verilmiş olanlar, istifa etmiş olanlar için SGK reddetmiş olsa da mahkemelerce kişilerin hizmet toplamı kadın ise 20, erkek ise 25 yıl olduğundan bahisle kişiler lehine kararlar verilmektedir)

Genel Çerçeve:

Memurun SSK.lı, Bağ-Kurlu hizmet süreleri de varsa ikramiye alabilmesinin genel kurallarında 1475 sayılı İş Kanunu Madde 14 hükmüne bakılması gerekiyor. 1475 sayılı Kanun Madde 14 hükmü gereği:

- 8 Eylül 1999 tarihinden önce kendi isteğiyle memurluktan istifa etmek suretiyle işten ayrılan, daha sonra SSK.lı/Bağ-Kurlu olanlara ikramiye ödenmiyor.

- 8 Eylül 1999 tarihinden önce işe başlayan, bu tarihten sonra kendi isteğiyle işten ayrılırsa 15 yıllık sigortalılık süresi olması gerekiyor + 3600 gün de hizmet süresinin bulunması gerekiyor.

- 8 Eylül 1999 tarihinden sonra işe başlayanlarda şartlar biraz daha ağır. 7000 gün hizmet süresi olacak veya 25 yıl sigortalılık süresi olacak, bu sigortalılık süresi içinde de 4500 gün hizmet süresi olacak, bu durumdakilerin de kadınlar için 58, erkekler için de 60 yaş koşulunu tamamlamadan istek halinde işinden ayrılacak.

İş Kanunu Madde 14 hükmüne göre Kıdem tazminatı esasları esas alınarak memurluk hizmetlerine emekli ikramiyesi ödenmesini sağlayan durumlar şunlardır:

- Askerlik nedeniyle işten ayrılacak,

- İşten çıkarılacak. Ancak işten çıkarılma nedeni yüz kızartıcı nedenlerle, yani ahlak kurallarına, iyi niyet kurallarına uymayan davranışlar nedeniyle olmayacak.

- Sağlık nedeniyle işten ayrılacak,

- Kadınlardan evlenme nedeniyle l yıl içinde işinden ayrılacak,

- Çalışırken vefat edecek.

- Emeklilik için müracaat edilecek,

Bu durumlar kıdem tazminatı ödenmesini gerektiren durumlar olmaktadır. Bu durumlar dışında bir nedenden dolayı işten ayrılma olursa kıdem tazminatı ödenmemektedir.

NOT: Yukarıda yapmış olduğumuz değerlendirmelerimiz tüm çalışma hayatları boyunca yalnızca devlet memurluğu hizmetini yapmış olanlar için uygulanmamaktadır. Bunlar hakkında, emekli olduklarında memurluk hizmetlerine ikramiye ödenmesinde bir değişiklik bulunmamaktadır. İster görevden çıkarılsın, ister tutuklu olsun, aylık bağlandığında emekli ikramiyesini emekli olduklarında alabilmektedirler.

Sonuç Değerlendirmemiz:

8 Eylül 1999 tarihinden önce çalışma hayatınıza başladığınızı, bu durumda 15 yıllık sigortalılık sürenizi ve toplam da 3600 günden fazla hizmetlerinizin olduğu varsayımından hareketle;

1- Memurluk hizmetinizden 8 Eylül 1999 tarihinden önce veya bu tarihten sonra 15 yıllık sigortalılık süresi ve 3600 gün hizmetiniz yokken istifa etmek suretiyle ayrılmış iseniz ilk memuriyette geçen bu sürelerinize emekli ikramiyesi ödenemeyeceğini,

2- Şayet, 8 Eylül 1999 öncesi çalışmaya başlayıp bu tarihten sonra ilk memurluk hizmetinizden ayrılmış iseniz ve ayrılma tarihinde 15 yıllık sigortalılık süreniz ve 3600 gün hizmetiniz varsa bu süreleriniz ile sonra geçen memurluk hizmet toplamınıza (belirttiğiniz 14 tam yıl hizmetinize) emekli ikramiyesi ödenmesi gerektiğini,

3- Ayrıca, yukarıda belirttiğimiz şartlar arasında kesintili durumlarda ikramiye ödenmeyeceğine dair bir hüküm bulunmamaktadır. Bu durumda, şayet ilk memuriyet hizmetinize emekli ikramiyesi ödenmese dahi ikinci olarak tekrar memurluğa başlamış olduğunuz tarihten sonra geçen memurluk hizmetlerinizin tam yılına karşılık emekli aylığı bağlanması şartıyla emekli ikramiyesi ödenmesi gerektiğini, değerlendirmekteyiz.

Değerlendirmemiz bu şekildedir. Yine de tavsiyemiz durumunuzla ilgili SGK na müracaat edip yazılı cevap almanız olacaktır.