Hizmet bütünleşmesinde emeklilik hangi statüden kazanılır?

Soru : Merhabalar.. ilk sigorta girişim özel sektörde 2005 ve sonrasında 2009 da memur oldum. 15 yıllık memuriyetim olacak istifa ettiğim zaman. Memuriyetten istifa edip özel sektöre gecem. Memuriyette askerlik borçlanmam ve özel sektördeki çalışmalarımla 7000 iş günüm doldu. Ama memuriyette 25 yılım dolmadı ama diğer taraftan son 1260 günün memuriyette(emekli sandığında) geçti. Şimdi benim emekliliğim son 1260 güne bakarak emekli sandığından mı olacak yoksa memuriyette 25 yılı doldurmadığım için ssk dan mı olacak. Her ikisinde de 60 yaşa tabi olduğum kesindir.

Detaylar/Değerlendirmeler:

Hizmet bütünleştirme, 2008 öncesi çalışmaya başlamış olanlar ile 2008 sonrası ilk defa çalışmaya başlamış olanlara göre değişiyor.

Hizmetlerin toplanması, kısaca kişilerin çalışma hayatlarındaki farklı statülerde geçen tüm çalışmaların bütünleştirilip tek bir statü üzerinden aylık bağlanması işlemidir.

Örnek; 10 yıl esnaf, 5 yıl işçilik, 10 yılda memurluk yapan kişinin sosyal güvenlik hakkı bu hizmetlerin toplamı üzerinden olacaktır. Yani 25 yıl hizmet esas alınacaktır.

1 Ekim 2008 tarihinden önce çalışması olanlarda hizmet bütünleşmesi:

Kişinin 2008 öncesi hizmeti var ise (memur, işçi, Bağ-Kur) hizmet birleştirmesi eski mevzuata göre, yani son 7 yıllık hizmetin fazla geçtiği mevzuata göre yapılmaktadır. Bu durumda olanlar hakkında 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanun hükümleri uygulanmaktadır
2829 sayılı Kanun Madde 8 Hükmü ile aylık bağlayacak kurumun tespiti yapılmıştır.

Madde hükmü:

" Birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı üzerinden, ilgililere; son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla olan kurumca, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca, kendi mevzuatına göre aylık bağlanır ve ödenir.

Ancak, malullük, ölüm, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa göre yaş haddinden re'sen emekli olma ,süresi kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme ve bağlı oldukları kurumun kanunla değiştirilmesi hallerinde ilgililere hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca, kendi mevzuatına göre aylık bağlanır."

Hükmün yorumu:

Birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) üzerinden;

- Son yedi yıllık hizmetleri içerisinde hizmet süresi fazla olan kurum (SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı gibi)

- Son yedi yıllık hizmetleri içerisinde SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı hizmetlerinin eşit olması halinde ise son defa tabi olunan Kurum, Mevzuatına ilişkin hükümler uygulanmaktadır. (506 Sayılı Kanun, 1479 sayılı Kanun veya 5434 sayılı Kanun gibi)

Bu kanunda son defa tabi olunan kurum mevzuatına göre işlem yapılacak olanlar ayrılmış, bu gruba girenlerde son yedi yıllık hizmet hesabı yapılmamaktadır.

Bu durumlar;

- Malullük,- Ölüm,- 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa göre yaş haddinden re'sen emekli olma,- Süresi kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme,- Bağlı oldukları kurumun kanunla değiştirilmesi,

Halleridir. Buna göre de ilgililere hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca, kendi mevzuatına göre aylık bağlanmaktadır.

Örnekler ;

1- 1999 yılında yedek subaylık hizmeti olan ve 02.06.2001 - 02.06.2022 tarihleri arasında 21 yıl SSK.lı hizmeti olan bir kişi, 15.08.2022 tarihinde devlet memuriyetine girmiş olsun, 15.03.2026 tarihine kadar 4 yıl çalıştıktan sonra emekli olsun. Bu kişi hakkında son yedi yıllık hizmet süresinin yarısından fazlası (1260 gün ve daha fazlası) Devlet memurluğunda geçen süresi olduğundan, kişi hakkında 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa göre emekli aylığı bağlanacaktır.

2- 2001 yılında memurluk hizmetine başlayan kişi 18 yıl memurluk hizmetinden sonra 2019 yılında istifa etmiş olsun ve bu kişi daha sonra 2020 yılında işçi statüsünde çalışsın. Bu kişi 6 yıl işçi olarak çalıştığını varsayalım. Bu durumda son 7 yıllık hizmetinin fazlası işçi statüsünde geçen hizmet olacağından, bu kişi hizmetleri bütünleştirip işçi statüsünden emekli olmaya hak kazanacaktır.

1 Ekim 2008 tarihinden önce hiçbir statüde çalışması olmayan ve bu tarihten sonra ilk defa çalışmaya başlayanlar:

İlk defa 2008'den sonra işe başlayan memur 5510 sayılı Kanuna tabi olacaktır. Bu kanundaki hükme göre ise, sigortalılık süresi en çok hangi statüde geçmiş ise o statüden emekli olacaktır. Bu durumda olanlar hakkında 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümleri uygulanmaktadır.

5510 sayılı Kanun Madde 53 hükmü ile aylık bağlayacak kurumun tespiti yapılmıştır. Madde hükmü:

"Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren ilk defa sigortalı sayılanlardan 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinden birden fazlasına tabi olarak çalışmış olanların yaşlılık aylığı bağlanma taleplerinde, en fazla sigortalılığın geçtiği sigortalılık hali, hizmet sürelerinin eşit olması ile malüllük ve ölüm halleri ile yaş haddinden re'sen emekli olma, süresi kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme ve bağlı oldukları sigortalılık halinin kanunla değiştirilmesi durumunda ise son sigortalılık hali esas alınır."

Hükmün yorumu:

- En fazla sigortalılığın geçtiği sigortalılık hali,

- Hizmet sürelerinin eşit olması ile malüllük ve ölüm halleri ile yaş haddinden re'sen emekli olma, süresi kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme ve bağlı oldukları sigortalılık halinin kanunla değiştirilmesi durumunda ise son sigortalılık hali,

Esas alınacaktır.

Bu uygulama 2008 yılı Ekim ayı başından sonra 5510 sayılı Kanun kapsamında ilk defa sigortalı olanlar hakkında uygulanacaktır.

Örnek; 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden sonra 15.12.2009 tarihinde sigortalı göreve girmiş bir kişiyi ele alalım. 15.12.2009 - 07.12.2033 yılları arasında 24 yıllık bir süresi var, bu kişi daha sonra 08.03.2034 tarihinde devlet memurluğuna girmiş ve 08.03.2038 tarihinde emekli olsun. Bu kişi hakkında 5510 sayılı Kanunun 53 üncü maddesi hükmü uygulanacak ve son yedi yıllık hizmetlerine bakılmadan tüm hizmetleri dikkate alınacağından, tüm hizmetlerde de sigortalı süresi daha fazla olduğundan bu kişi hakkında devlet memuru olarak değil işçi statüsünden aylık bağlanması işlemi yapılacaktır.

Sonuç değerlendirmemiz:

5434 e göre son yedi yıllık hizmete göre aylık bağlanacak statü belirlenmekte, dolayısıyla 1260 gün kuralı işlemektedir.

5510 a göre ise tüm çalışma süreleri içerisinde en fazla geçen statü önemli olmakta, 1260 gün kuralı işlememektedir.

Hizmet bütünleşmesi için bir statüde 25 yıl hizmet yapmış olma şartı var mıdır?

Hizmet bütünleşmesinde belirli bir süre çalışmış olma şartı yoktur, kişinin 1 gün dahi hizmeti olursa farklı statüde geçen diğer hizmetlerle birleştirilir.

Açıklamalarımız bağlamında durumunuzu değerlendirmemiz:

1 Ekim 2008 tarihinden önce çalışmaya başlamış olmanız nedeniyle son 7 yıllık hizmet kuralına tabi olursunuz.

Dolayısıyla memurluktan istifa ettikten sonra işçi statüsündeki çalışmalarınız 1260 gün ve daha fazla olursa memurluk statüsünden emekli olamazsınız, tamamıyla işçi statüsündeki emeklilik şartlarına tabi olursunuz.

İstifa ettikten sonra yine memurluk statüsünden emekli olma düşünceniz olması halinde 25 yıl hizmetinizin (işçi, borçlanılan süreniz, memurluk süreniz toplamı) olması gerekmekte ve işçi statüsünde çalışma sürenizin de, yani SGK prim ödenmiş sürenizin 1260 gün dahil daha az bir süre olması gerekmektedir. 1260 gün ve daha fazla SGK primleri ödenirse işçi statüsünden, 1259 gün ve daha az SGK primleri ödenirse memur statüsünden (60 yaş ve 25 hizmet yılı tamamlanmış olması kaydıyla) emekli olabileceğinizi değerlendirmekteyiz. Verdiğiniz bilgilere göre de memurluk statüsünden emekli olmanız için 25 yıl hizmetinizin olması gerekmekte, bu durumda da 1260 gün kuralını işçi statüsünde aşmış olacağınızı değerlendirdiğimizden memur statüsünden emekli olmanızın mümkün olamayacağınızı,

Ancak, diyelim istifa ettiniz ve işçi statüsünde 3 yıl 6 ay veya daha fazla çalıştınız, bu durumda memurluktan emekli olabilmeniz için tekrar memur olmanız ve memurluk sürenizde de 3 yıl 6 ay veya daha fazla çalışmanız gerektiğini belirtebiliriz. Dolayısıyla aylık bağlanma statüsünün belirlenmesinde 25 tam hizmet yılının bir ilgisinin bulunmadığını söyleyebiliriz.