'Hizmet gereği atamaya' ilişkin önemli karar

İlk derece mahkemesi işlemi hukuka uygun bulmuştu.

adli soruşturmanın ise sonuçlanmamış olduğu; davalı idarece, davacının mesleki tecrübesi, bulunduğu bölgede alt sınır olan iki yıllık süresini tamamlaması, mevzuat hükümleri çerçevesinde icra dairelerindeki hizmetlerin etkin, verimli, şeffaf ve adil bir şekilde yürütülebilmesini sağlamak amacıyla, idarenin takdir yetkisi çerçevesinde, mevzuatta belirlenen atama kriter ve usullerine uygun olarak tesis edildiği anlaşılan dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı....

Hizmet gereği atama yapılmasının sebepleri açıkça bellidir

Dava konusu işlemin gerekçesi olarak gösterilen İcra Müdür ve Yardımcılarının Sınav Atama ve Nakil Yönetmeliği'nin "Hizmet Gereği Atama" başlıklı 43. maddesi uyarınca ilgililer hakkında atama yapılabilmesi için; haklarında adli, idari veya disiplin soruşturması sonucunda o yerde kalmalarında sakınca görülmüş olması, son iki hal kağıdı veya sicil raporunun orta olması ya da son hal kağıdı veya sicil raporu orta olmak kaydıyla bulunduğu yerde ikiden fazla orta hal kağıdı veya sicil raporu bulunması, sicil sonuçlarına göre olumsuzluğunun ortaya çıkması veya bulunduğu yerdeki başarısızlığı ve görev gereklerine uyumsuzluğu adalet müfettişi hal kağıtları ile tespit edilip başka yere atanmalarının teklif edilmesi, bağlı bulundukları ağır ceza Cumhuriyet başsavcıları veya icra hakimleri tarafından, tutum ve davranışları itibarıyla lüzum gösterilmesi şartlarından birinin varlığı aranmıştır.

Davacı açısından "sebep unsuru" ortadan kalkmıştır

Her ne kadar davacı hakkında, ... İcra Müdürlüğüne ait dosyalarda birtakım usulsüzlükler tespit edilmesi üzerine adli ve idari soruşturma başlatıldığından bahisle İcra Müdür ve Müdür Yardımcılarının Sınav Atama ve Nakil Yönetmeliğinin 43. maddesinin 1. fıkrasının (a) ve (d) bentleri uyarınca görev yerinin değiştirilmesinin uygun olacağı yönündeki karar doğrultusunda hizmet gereği naklen atama işlemi tesis edilmiş ise de; naklen atama işlemine gerekçe gösterilen adli soruşturma sonucu açılan davada beraat kararı verildiği, idari soruşturma sonucu verilen disiplin cezası hakkında açılan dava sonucunda davacıya isnat edilen eylemlerin sübuta ermediği gerekçesiyle disiplin cezasının iptal edildiği ve bu kararın onandığı, iptal kararı üzerine davalı idarece 30/10/2017 tarinde disiplin cezası verilmesine yer olmadığı kararı verildiğinden, hizmet gereği atama şartlarının dava konusu olayda gerçekleşmediği anlaşılmıştır.

T.C.
DANIŞTAY
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/1823
Karar No : 2022/5870

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : .
VEKİLLERİ : Av. ., Av. .
KARŞI TARAF (DAVALI) : . Bakanlığı
VEKİLİ : Av. .

İSTEMİN KONUSU:

... İdare Mahkemesinin . tarih ve E:., K:. sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :

Dava konusu istem:
Davacı tarafından, ... İcra Müdürü olarak görev yapmakta iken, Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü'nün 17/07/2014 tarihli 2014 Yaz Kararnamesi ile . İcra Müdür Yardımcılığı görevine atanmasına ilişkin işlemin iptali istenilmektedir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:

... İdare Mahkemesince; davacının icra müdür ve müdür yardımcılığında geçen 17 yıl 7 aylık hizmet süresinin bulunduğu, görev yaptığı İstanbul 18. İcra Müdürlüğünde davacının da aralarında bulunduğu görevliler hakkında şikayette bulunulması üzerine idari ve adli soruşturma açıldığı; atama kararnamesinin ilan edildiği tarihte idari soruşturma neticesi ...Adli Yargı Adalet Komisyonu Başkanlığı'nın ... tarih ve ...sayılı kararı ile davacının İcra Müdür ve Yardımcılarının Sınav, Atama ve Nakil Yönetmeliğinin 43. maddesinin (a) ve (d) bendleri uyarınca görev yerinin değiştirilmesinin uygun olacağının belirtildiği, adli soruşturmanın ise sonuçlanmamış olduğu; davalı idarece, davacının mesleki tecrübesi, bulunduğu bölgede alt sınır olan iki yıllık süresini tamamlaması, mevzuat hükümleri çerçevesinde icra dairelerindeki hizmetlerin etkin, verimli, şeffaf ve adil bir şekilde yürütülebilmesini sağlamak amacıyla, idarenin takdir yetkisi çerçevesinde, mevzuatta belirlenen atama kriter ve usullerine uygun olarak tesis edildiği anlaşılan dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:

İcra müdürü olarak görev yapmakta iken daha düşük bir rütbe olan icra müdür yardımcısı olarak başka bir ile atanmasının mevzuata aykırı olduğu; hakkında işlem başlatan müfettişin FETÖ/PDY terör örgütüyle iltisaklı olduğu; öte yandan, hakkında açılan dava sonucu ...Ağır Ceza Mahkemesince beraat kararı verildiği, atama işlemine gerekçe gösterilen eylemleri işlemediğinin adli yargı kararıyla da sabit olduğu, işlemin hukuka aykırı olduğu, kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI :

İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ DÜŞÜNCESİ:
Dava, davacının ... İcra Müdürü olarak görev yaptığı dönemde, ...Adalet Komisyonu Başkanlığının ... tarih ve ...sayılı kararı ile ... İcra Müdürlüğüne ait dosyalarda birtakım usulsüzlükler tespit edildiği, İcra Müdür ve Müdür Yardımcılarının Sınav Atama ve Nakil Yönetmeliğinin 43. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (d) bentleri uyarınca görev yerinin değiştirilmesinin uygun olacağı yönünde karar alındığı ve Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü'nün 17/07/2014 tarihli 2014 Yaz Kararnamesi ile Çorum İcra Müdür Yardımcılığı görevine atanmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

Uyuşmazlık konusu olayda; davacı hakkında ... İcra Müdürlüğüne ait dosyalarda birtakım usulsüzlükler tespit edilmesi üzerine hakkında adli ve idari soruşturma başlatıldığından bahisle görev yerinin değiştirilmesinin uygun olacağı yönündeki karar doğrultusunda hizmet gereği naklen atama işlemi tesis edilmiş ise de; naklen atama işlemine gerekçe gösterilen adli soruşturma sonucu açılan davada beraat kararı verildiği; idari soruşturma sonucu verilen disiplin cezası hakkında açılan dava sonucunda davacıya isnat edilen eylemlerin sübuta ermediği gerekçesiyle disiplin cezasının iptal edildiği ve bu kararın onandığı, iptal kararı üzerine davalı idarece 30/10/2017 tarinde disiplin cezası verilmesine yer olmadığı kararı verildiği anlaşılmıştır.

Bu durumda; naklen atama işlemini tesis edildiği dönemde hakkında soruştuma bulunmakla birlikte, soruşturmaya konu eylemleri nedeniyle hakkında açılan davalar sonucu Adli ve İdari Yargı Mahkemelerince suçsuz olduğuna hükmedilen davacının, hizmet gereği atama şartları oluşmadığı halde, İcra Müdür ve Yardımcılarının Sınav Atama ve Nakil Yönetmeliği'nin "Hizmet Gereği Atama" başlıklı 43. maddesi gerekçe gösterilerek Çorum İline İcra Müdür Yardımcısı olarak atanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, ... İcra Müdürü olarak görev yaptığı dönemde, ...İcra Müdürlüklerinin denetimi sırasında birtakım usulsüzlükler tespit edilmesi üzerine davacının da aralarında bulunduğu personel hakkında adli ve idari soruşturma başlatılması üzerine, ...Adalet Komisyonu Başkanlığının ...tarih ve ...sayılı kararı ile ... İcra Müdürlüğüne ait dosyalarda gayrimenkul mallar için yapılan değer tespit tutanaklarının düzenlenmesinde birtakım usulsüzlükler tespit edildiği, davacının İcra Müdür ve Müdür Yardımcılarının Sınav Atama ve Nakil Yönetmeliğinin 43. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (d) bentleri uyarınca görev yerinin değiştirilmesinin uygun olacağı yönünde karar alındığı ve Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü'nün 17/07/2014 tarihli 2014 Yaz Kararnamesi ile ...İcra Müdür Yardımcılığı görevine atanması üzerine temyizen incelenen davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 76. maddesinin 1. fıkrasında; "Kurumlar, görev ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle memurları bulundukları kadro derecelerine eşit veya 68. maddedeki esaslar çerçevesinde daha üst, kurum içinde aynı veya başka yerlerdeki diğer kadrolara naklen atayabilirler." hükmüne yer verilmiştir.

Anılan düzenleme ile memurların naklen atanmaları konusunda idareye takdir yetkisi tanınmış ise de, bu yetkinin kullanımı kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olup, bu açıdan yargı denetimine tabi bulunduğu İdare Hukukunun bilinen ilkelerindendir.

Öte yandan, 07/09/1991 tarih ve 20984 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürülüğe giren İcra Müdür ve Yardımcılarının Sınav Atama ve Nakil Yönetmeliğinin dava konusu işlem tarihindeki "Hizmet Gereği Atama" başlıklı 43. maddesinin birinci fıkrasında; "İcra müdür ve yardımcıları ile icra katipleri; a) Haklarındaki adli, idari veya disiplin soruşturmaları sonucunda o yerde görev yapmalarında Cumhuriyet başsavcısı, icra hakimi, adalet müfettişi veya komisyon tarafından sakınca görülmüş olması, b) Son hal kağıdının orta olması, c) Yapılan denetimler sonucunda bulunduğu yerdeki başarısızlığı ve hizmet gereklerine uyumsuzluğu tespit edilip başka yere atanmasının teklif edilmesi, d) Bağlı bulundukları ağır ceza Cumhuriyet başsavcısı, görev yaptıkları yer Cumhuriyet başsavcısı, icra hakimi veya komisyon tarafından tutum ve davranışları itibarıyla lüzum gösterilmesi, durumlarından birinin varlığı halinde, mazeretlerine ve bulundukları yerdeki görev sürelerine bakılmaksızın aynı bölgedeki diğer bir yere veya alt bölgelere nakledilebilirler." hükmü, ikinci fıkrasında; "Hizmet gereği atamaya tabi tutulan icra müdürleri, eylemlerinin niteliğine göre icra müdür yardımcısı olarak da atanabilirler." hükmü düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Dava dosyasının incelenmesinden; davacının ... İcra Müdürü olarak görev yaptığı dönemde, Bakırköy Adalet Dairelerinin denetimi sırasında birtakım usulsüzlükler tespit edilmesi üzerine başlatılan disiplin soruşturması sonucu, davacının kıymet takdiri işlemleri yapılan bir kısım dosyada taşınmazın mahalline gitmeden Adalet Teşkilatını Güçlendirme Vakfına (ATGV) ait araçlarla gidilmiş gibi keşif tutanağı düzenlediği ve ATGV'ye ait araçlara makbuz kesildiği, hak etmediği halde yolluk aldığı, ayrıca bazı dosyalarda keşif tutanaklarında tarih belirtilmemesi, bazılarında dosya içerisinde keşif tutanağının hiç bulunmaması, bir kısım dosyalarda da keşfe bir başka memur gitmesine rağmen kendisi gitmiş gibi bildirimde bulunarak haksız yolluk aldığı ve bilirkişilere ödenen ücretlerin fahiş miktarda takdir edilmesi şeklinde gerçekleşen eylemleri sabit görülerek, ... tarih ve ...sayılı işlemle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125. maddesinin birinci fıkrasının (D) bendinin (f) ve (ı) alt bentleri uyarınca "3 yıl süre ile kademe ilerlemesinin durdurulması" cezası ile cezalandırılması gerektiği, ancak yükselebileceği kadronun son kademesinde olması nedeniyle cezanın, brüt aylığın 1/2'si oranında kesilmesi suretiyle "aylıktan kesme cezası" olarak uygulanmasına karar verildiği, söz konusu disiplin cezasına karşı açılan dava sonucunda; ...İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla, Danıştay Beşinci Dairesinin 22/05/2017 tarih ve E:2016/10230, K:2017/13484 sayılı bozma kararına uyularak, davacıya isnat edilen fiillerin sübuta ermediği gerekçesiyle disiplin cezasının iptaline hükmedildiği, söz konusu kararın Danıştay Onikinci Dairesinin 29/11/2022 tarih ve E:2022/1112, K:2022/5868 sayılı kararı ile onandığı; Mahkemenin iptal kararı üzerine davalı idarece 30/10/2017 tarinde disiplin cezası verilmesine yer olmadığına karar verildiği; aynı eylemler hakkında başlatılan adli soruştuma sonucu "görevi kötüye kullanma" ve "resmi belgede sahtecilik" suçlarından açılan ceza davasında ise; ... Ağır Ceza Mahkemesinin ... tarih ve E:...,K:... sayılı kararıyla davacının beraatine hükmedildiği ve bu kararın 17/03/2022 tarihinde onanarak kesinleştiği; yukarıda belirtilen soruşturmalar devam ederken davacı hakkında alınan Komisyon kararı uyarınca hizmet gereği naklen atama işleminin tesis edilmesi üzerine temyizen incelenen davanın açıldığı anlaşılmıştır.

Dava konusu işlemin gerekçesi olarak gösterilen İcra Müdür ve Yardımcılarının Sınav Atama ve Nakil Yönetmeliği'nin "Hizmet Gereği Atama" başlıklı 43. maddesi uyarınca ilgililer hakkında atama yapılabilmesi için; haklarında adli, idari veya disiplin soruşturması sonucunda o yerde kalmalarında sakınca görülmüş olması, son iki hal kağıdı veya sicil raporunun orta olması ya da son hal kağıdı veya sicil raporu orta olmak kaydıyla bulunduğu yerde ikiden fazla orta hal kağıdı veya sicil raporu bulunması, sicil sonuçlarına göre olumsuzluğunun ortaya çıkması veya bulunduğu yerdeki başarısızlığı ve görev gereklerine uyumsuzluğu adalet müfettişi hal kağıtları ile tespit edilip başka yere atanmalarının teklif edilmesi, bağlı bulundukları ağır ceza Cumhuriyet başsavcıları veya icra hakimleri tarafından, tutum ve davranışları itibarıyla lüzum gösterilmesi şartlarından birinin varlığı aranmıştır.

Her ne kadar davacı hakkında, ... İcra Müdürlüğüne ait dosyalarda birtakım usulsüzlükler tespit edilmesi üzerine adli ve idari soruşturma başlatıldığından bahisle İcra Müdür ve Müdür Yardımcılarının Sınav Atama ve Nakil Yönetmeliğinin 43. maddesinin 1. fıkrasının (a) ve (d) bentleri uyarınca görev yerinin değiştirilmesinin uygun olacağı yönündeki karar doğrultusunda hizmet gereği naklen atama işlemi tesis edilmiş ise de; naklen atama işlemine gerekçe gösterilen adli soruşturma sonucu açılan davada beraat kararı verildiği, idari soruşturma sonucu verilen disiplin cezası hakkında açılan dava sonucunda davacıya isnat edilen eylemlerin sübuta ermediği gerekçesiyle disiplin cezasının iptal edildiği ve bu kararın onandığı, iptal kararı üzerine davalı idarece 30/10/2017 tarinde disiplin cezası verilmesine yer olmadığı kararı verildiğinden, hizmet gereği atama şartlarının dava konusu olayda gerçekleşmediği anlaşılmıştır.

Bu durumda; davacının, İcra Müdür ve Yardımcılarının Sınav Atama ve Nakil Yönetmeliği'nin "Hizmet Gereği Atama" başlıklı 43. maddesi gerekçe gösterilerek hizmet gereği olarak Çorum İline İcra Müdür Yardımcısı olarak atanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :

Açıklanan nedenlerle;

2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,

2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,

3. Kullanılmayan ...-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi halinde davacıya iadesine,

4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,

5. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 29/11/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.