Son 7 yıl hizmet ve SGK'ya borçlanılan süre nasıl hesaplanır?
Borçlanılan süreler son 3,5 yılın (1260 günün) hesabında nasıl değerlendirilir?
Çalışmaları içerisinde işçi, memur, esnaf gibi hizmet süreleri bulunanlara aylık bağlanmasında işçiler için uygulanan kurallar mı, esnaflar için uygulanan kurallar mı yoksa memurlar için uygulanan kurallar mı uygulanır. Borçlanılan sürelerin geçtiği tarihler bu bakımdan önemli olmaktadır.
Detaylar:
Borçlanılan süreler son 7 yıllık hizmet içerisindeki 3,5 yılın (1260 günün) hesabında nasıl uygulanır/aylık bağlanacak statüyü değiştirir mi?
Çalışmaları içerisinde sigorta, memurluk, esnaflık gibi sosyal güvenlik kanunları farklı değerlendirilen hizmetleri bulunanların aylık bağlanmasında hangi kanun hükümlerinin uygulanması gerektiğini belirleyen kurallar vardır. Bu kurallar, 2008 yılı Ekim ayından önce çalışmaları olanlar için uygulanmakta olan 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunda yer alır ve bu Kanunun 8 inci maddesi aylık bağlanacak mevzuatı belirlemede son 3,5 yılın önemini belirtir.
Madde hükmü: "Birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı üzerinden, ilgililere; son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla olan kurumca, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca, kendi mevzuatına göre aylık bağlanır ve ödenir.
Ancak, malullük, ölüm, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa göre yaş haddinden re'sen emekli olma, süresi kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme ve bağlı oldukları kurumun kanunla değiştirilmesi hallerinde ilgililere hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu kurumca, kendi mevzuatına göre aylık bağlanır. "
Hükmün Yorumu:
SSK.lı, Bağ-Kurlu, memurluk süreleri olanlar tek bir statüde geçen hizmet süreleri esas alınıp sosyal güvenliklerini sağlayamıyorlar. 2829 sayılı Kanun bu hizmetlerin birleştirmesini kişilerin tek bir hizmet üzerinden sosyal güvenlik hakkından bir bütün haline getirilip tüm hizmetler üzerinden tek bir sistemde aylık bağlanmasını ve böylece sosyal güvenlik hakkından mahrum kalmamayı sağlamaktadır. Bu hüküm ile de, birleştirilen hizmet süreleri toplamı esas alınarak hangi kanunca aylık bağlanacağını, yani işçi olarak mı, esnaf olarak mı, memur olarak mı aylık bağlanacağını belirlemektedir. Bu şekilde çalışması olanların son 7 yıl değil de hizmet olarak son 7 yıl hesaplanmaktadır.
Sosyal Güvenlik Kurumundan hizmet satın alınma, yani borçlanma durumunda son 7 yıl hizmet kuralı nasıl işlemektedir?
Son 3,5 yıl hizmetin hesaplanmasında mutlaka son 7 yıl içerisinde geçen hizmet sürelerinin esas alınması gerekiyor. Son 7 yıl içerisinde geçen hizmetler dışında başka bir hizmetin 7 yıl hizmet içerisine dahil edilmesi olmuyor. Memurların askerlik süreleri de bu hizmetlere rastlayan tarihlerde geçmemiş ise son 7 yıl hizmet içerisinde değerlendirilmiyor.
Yani, 1995 ila 1997 yılları arasında 2 yıl memurluk, 1997-2020 yılları arasında 23 yıl sigortalı çalışan, 2020 yılında tekrar memurluğa başlayan kişi, 1994-1996 yılları arasında geçen askerlik süresini borçlanma yapıp hemen memurluk statüsü üzerinden emekli olmak isterse, bu kişinin son 7 yıldaki hizmet ağırlığı sigortalı olduğundan, memur statüsünde emekli olamaz, işçi statüsünden emekli olabilir. Yani son 7 yıl hizmet içerisinde 1260 günden fazla hizmet süresi işçi statüsünde geçen hizmeti olmaktadır. Memur statüsünden emekli olabilmesi için bu örneğimizdeki kişinin en az 2023 yarı yılını tamamlaması gerekir.
Sonuç: Borçlanılıp hizmetlerine eklenilecek olan tüm süreler, son 3,5 yıl kuralının içerisine girebilmesi için bu sürelerin son 7 yıl hizmetlerine rastlayacak tarihlerde geçmesi gerekir, geçmemişse girmez. Son 7 yıl içerisindeki hizmet ağırlığının hesabında da tarihler esas alınarak geriye gidilmez, Sosyal Güvenlik Kurumuna prim ödenmiş hizmetler hesap edilir.
İlk defa 2008 yılı Ekim ayından sonra SSK.lı, Bağ-Kurlu, Memurluk hizmetlerine başlayanlarda belirttiğimiz kurallar geçerli değildir. Bu durumdakiler, çalıştıkları sürelerde hangi statüye tabi olarak daha fazla çalışmışlarsa, fazla çalışılan statü esas alınarak aylık bağlanılacak durumları belirlenir. Yani işçi, memur, esnaf emeklisi çalıştıkları sürelerin fazlalığına bağlı bir durumdur.