Zorunlu emeklilik tarihi, emekli aylığının başlama tarihi sayılır mı?

Soru : Ben öğretmen olarak çalışırken 20 Haziran 2023 tarihinde 19 günlük haziran ayı maaşı ödenerek yaş haddinden resen emekliye sevk edildim. Buna göre 20 haziran 2023 tarihinden itibaren emekli aylığı almam gerekirken, ilk olarak 01 ağustos tarihinde emekli aylığı aldım. 20 Haziran 20223 tarihinden itibaren emekli maaşı ödenmesini talebi ile SGK ya başvurdum, 5434 sayılı kanunun 91/b maddesi gereğince 15 Temmuz itibarı ile emekli aylığı başlatıldığını bildirdiler. 91/ b maddesinde bahsedilen 'Takip eden ay başından itibaren ' ibaresinden anlaşılması gereken; Takip eden ayın 1 i midir, 15 i midir. Yardımcı olabilirseniz çok sevinirim, Saygılarımla

Detaylar/Değerlendirmeler:

Devlet memurlarının görev aylıkları her ayın başında peşin ödenmektedir. Yani her ayın 15'inde peşin ödenir ve bu aylıklar bir sonraki ayın 14'üne kadar olan sure için ödenir.
Görev aylıkları peşin ödenen memurun ödendiği o ay emeklilik hizmet süresine eklenmiş olur. Ve emeklilikte de memura peşin olarak emekli aylık ödemesi yapılır. Yani bir memur emekli olduğunda emekli olduğu tarihi takip eden aybaşından itibaren aylık ödenmeye başlar ve bir sonraki ayın sonuna kadar devam eder.

Ancak, ödeme günü çalışan memur gibi her ayın 15'inde olmaz, emekli aylık ödemeleri 5434 hükümleri uygulamasında her ayın 1'inde başlar.
Sadece ilk emeklilik işlemlerinde memura emekliliği takip eden ayın 15' inden o ayın sonuna kadar 15 günlük bir emekli aylık ödemesi yapılır ve daha sonraki ayın 1'inden o ayın sonuna kadar olan sure için 1 aylık emekli aylığı ödemesi yapılır.

Örnek olarak;

15 Haziran 2023 aylığını alıp 20 Haziran 2022 tarihinde istekle emekli olan veya yaş haddinden zorunlu emekli olan Devlet memurunun hizmet süresi 14 Temmuz 2023 tarihine kadar olan süre hesaplanır ve bu tarihe kadar ödenen yani 15 Haziran 2023 tarihinde 15 Temmuz 2024 tarihine kadar peşin ödenen görev aylığı emekli olduğunda iade edilmez, ilk emekli aylığı da 15 Temmuz 2023 tarihinden geçerli olarak ödenir.
Emeklilik durumuna düştüğü için aylıklar her ayın 1'inden geçerli olarak ödenmesi sistemi olduğundan, 15 Temmuz ile 1 Ağustos arası 15 günlük bir emekli aylığı ödenir, sonra 1 Ağustos - 1 Eylül arası 1 aylığını peşin olarak alır ve bu işlem her ay bu şekilde devam eder.

Özetle; 657 sayılı Kanun Madde 164 hükmü gereği memurların aylıkları peşin ve "her ay başında" ödenmektedir. Bugün için memurlar hakkında uygulanan aybaşı her ayın 15'i olmaktadır. Maaşın peşin ödenmesi de, memurun çalışacağı döneme dair maaşı önceden alması anlamına gelmektedir.

Sonuçta, emekli aylıkları, 1 Ekim 2008 sonrası ise 1 er aylık peşin ödeme yapılmaktadır. Farklılık ise "aybaşı" kavramından kaynaklanmaktadır. Memurlar için ayın başı kavramı ayın 15'i olarak değiştirilmesine rağmen, emekli aylığı ödemesinde bu yönde bir değişiklik yapılmamıştır. 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre aybaşı kavramı takip eden ayın 1 ini ifade etmektedir. Bu nedenle de örneğin 22 Şubat' da emekli olan memurun hizmet süresi 14 Mart'a kadar devam eder. Emekli olan memura 15 Mart itibariyle maaş bağlanır. Emekli aylığı ilk etapta 15 Şubat ila 1 Mart arası olarak, peşin ödenir. Sonrasında ise ayın birinden birine peşin olarak emekli aylığı ödemesi devam eder.

Görevde olan Devlet memurları aylıklarını 15'inden takip eden ayın 14'üne kadar olan süre için peşin olarak alıyor, ancak emekli memurlar ise ilk etapta 15 günlük, takip eden ayın 1'inden itibaren de 1 aylık emekli maaşını peşin olarak almaktadırlar.
Memurlar görevde iken emekli olduklarında ayın 15 inde aldıkları görev aylıkları, memurun hizmetini sonraki ayın 14 üne kadar taşır. Yani 15 Temmuz 2023 görev maaşını alan memurun hizmeti 14 Ağustos 2023 e kadar olan süre olduğundan, 15 Ağustos 2023 tarihi itibariyle emekli statüsüne geçen kişiye Sosyal Güvenlik Kurumu bu tarih itibariyle emekli aylığı bağlar.

Emekli aylıkları da 1 er ay olmak üzere her ay peşin olarak ödendiğinden bu memurun emekli aylığı 15 Ağustos ile 1 Eylül arası 15 günlük bir aylık, daha sonra 1 Eylül dahil daha sonraki aylarda ise her ay bazında aylık ödeme günü olarak emekli aylığı ödenir.

Yani, bir memur 16,17,18 Temmuz gibi emekli olduğunda Sosyal Güvenlik Kurumu bu memurun ilk emekli aylığını 15 Ağustos itibariyle 15 günlük ve 1 Eylül itibariyle de bir aylık ödemeye başlar, daha önce ödeme yapamaz.
Sonuç bağlamında durumunuzu değerlendirmemiz:

20 Haziran 2023 tarihinde yaş haddinden dolayı emekliye sevk edilmişsiniz.

Tarafınıza 15 Haziran 2023 görev aylığı ödenmiştir. Bu görev aylığı da 15 Haziran 2023- 14 Temmuz 2023 arasını kapsayan bir ödemedir. Dolayısıyla sizin yaş haddinize uğradığınız tarihten 14 Temmuz 2023 tarihine kadar olan dönem için ayrıca bir emekli statüde emekli aylığı ödenmesinin kanunen mümkün olmadığını görmekteyiz.

SGK tarafından tarafınıza 15 Temmuz 2023-1 Ağustos 2023 tarihleri arasında 15 günlük emekli aylığınızın ödenmiş olması gerektiğini, 1 Ağustos 2023 tarihinden itibaren de 1 aylık emekli aylığınızın ödenmeye başlamış olması gerektiğini değerlendirmekteyiz.

Dolayısıyla SGK tarafından yapılan işlemi doğru olduğunu söyleyebiliriz. Açıklamalarımız bağlamında eksik kalan bir durumunuzun olması halinde SGK na müracaat etmenizi tavsiye edebiliriz.