8 soruda Ev sahibi ve kiracıların yasal hakları

Kışın yaklaşmasıyla birlikte kombi, petek bakımı, çatı tadilatı, mantolama gibi konut giderleri ev sahipleri ile kiracıları karşı karşıya getiriyor. Anlaşmazlıklar arabulucuya taşınırken, kiracı ev sahiplerinin inatlaşmak yerine Kat Mülkiyeti Kanunu, Borçlar Kanunu kapsamında tadilat ve bakım işlerinde yasal haklarını bilmelerinde fayda bulunuyor.

Borçlar Kanunu'nun 317. Maddesine göre kiralanan yerin temizlik, bakım giderleri, demirbaşların iyi tutma halindeki masraflar kiracıya ait bulunuyor. Kombi, petek temizliği kiracıya ait olmakla birlikte parça değişikliği, tamir ya da yenileme gibi durumlarda oluşan masraflar ev sahibine ait bulunuyor. Ancak, kiracı kombiye zarar verdiyse fatura ev sahibine yansıtılamıyor.

Teknik servis kontrolü ile belirlenen arızaya göre faturayı kiracı ya da ev sahibi ödüyor. Bakım, tadilat konularında sorun yaşanmaması için kira kontratı hazırlarken ıslak imza ile yazılı maddeler eklemekte fayda bulunuyor. Tadilat, bakım konusunda da arabulucuya gidilebiliyor.

Milyonlarca kiracı ve ev sahibini doğrudan ilgilendiren bakım, tadilat uyuşmazlıkları ve yasal haklara ilişkin merak edilen soruların yanıtları şöyle:

1-Binanın dış yalıtım, mantolanmasına ilişkin giderlerde kat malikinin yükümlülüğü var mı?

Acil olmayıp lüks sayılan tamir, tadilat giderlerini kat malikleri ödemekle yükümlü bulunmuyor. Çatı bakımında kiracı ödediği bedeli site yönetimine, bankaya yatırdıktan sonra dekonta işleterek ev sahibine ödediği kiradan düşebilir.

2-Çatı, baca gibi ortak kullanım alanlarının onarım masraflarını kiracı mı ev sahibi öder?

Çatı, baca, genel dam teras, yağmur olukları, emniyet merdivenleri kat maliklerinin ortak kullanım alanı olup giderlerinden tüm kat malikleri sorumlu tutuluyor. Evini su basması, ana yapıya zarar gelmesi durumunda "acil onarım" olarak değerlendiriliyor. Kat Mülkiyeti Kanunu'na göre, acil onarım için arabulucu ya da yargının tespiti durumunda kat malikinin rızası aranmıyor. Kat maliklerinin "çatı masrafına karışmıyorum" deme hakkı bulunmuyor. Kat maliki acil onarım kapsamında ödeme yaparak masrafı kiradan düşebilir. Diğer yandan mimari proje dışındaki ekstra tadilat giderlerinden kat maliki sorumlu tutulamıyor.

3-Kombi bakımı, tadilatı kiracıya mı ait?

Kombi evin demirbaşı olup parçanın yanması halinde tamir ve yenilenme gibi durumlarda oluşan masrafı ev sahibi karşılar. Yıllık bakım gibi periyodik işlemler kiracıya ait bulunuyor. Borçlar Kanunu'na göre kiralanan yerin temizlik, bakım giderleri kiracı tarafından ödeniyor. Teknik servis kontrolleri sonucunda belirlenen arızaya göre kiracı ya da ev sahibi karşılar.

4-Havalar soğumadan önce petekleri temizletmek istiyorum. Kiradan düşebilir miyim?

Borçlar Kanunu'na göre, "Kiracı, kiralanan olağan kullanımı için gerekli temizlik, bakım giderlerini ödemekle yükümlüdür. Bu konuda yerel adete de bakılır" ifadesi yer alıyor. Bu hükme göre kombinin temizlik, bakım masrafı kiracıya ait bulunuyor.

5- Tadilat masrafları konusunda yaşanan uyuşmazlıkta arabulucuya hangi tarafın gitmesi gerekiyor?

Tadilat, bakım masrafı konusunda talebi olan taraf süreci başlatabilir. Kiracı ve ev sahibi arabulucu aracılığıyla yapılan masrafların miktarı, ödeme şekillerini görüşerek adil, uygun çözüm yolu bulunabilir.

6-Bir ay önce kiraladığım dairenin su tesisatı arızalandı. Tesisatın tamiratı kiracıya mı aittir?

Kapsamlı ve pahalı bir tamirat gerektiriyorsa ev sahibi ile konuşmakta fayda bulunuyor. Ev sahibi daha uygun fiyata, tanıdığı firmalara yaptırmak isteyebilir. Kiracı zorunlu onarım kapsamında tesisatı tamir ettirerek bedelini kiradan düşebilir.

7-Bozulan asansörün masraflarını kiracı mı öder?

Kat Mülkiyeti Kanunu'na göre binanın bakım, onarım gibi giderlerini gayrimenkulün sahibi karşılar. Asansör binaya ait demirbaş olduğu gibi kira sözleşmesinde aksi bir madde yoksa bu masraflardan kiracı sorumlu olmaz.

8-Kiracı binaya ait hangi masraflardan sorumlu tutuluyor?

Bina temizliği gibi yönetim giderlerin sorumlu olup demirbaş niteliğindeki masrafları ev sahibi karşılar. Borçlar Kanunu'na göre kiracı, kiralanın olağan kullanımı için gerekli temizlik, bakım giderlerini karşılamakla yükümlü bulunuyor. Burada kullanım giderlerinden elektrik, su, doğalgaz veya temizlik bedeli kiracının karşılaması gerekiyor.