Akademik ilan! Yüksek öğretimdeki büyük sorunu gözler önüne serdi

Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi tarafından 9 Aralık 2023 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan,

Fen Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Uygulamalı Sosyoloji Anabilim Dalı Doktor Öğretim Üyesi kadrosuna başvuracak adaylarda; "Uygulamalı Sosyoloji Anabilim Dalı Doktorasını yapmış olmak, toplumsal hareketlilik ve göç alanında TAMAMLADIM. Güvencesiz istihdam, toplumsal hareketlilik araştırmaları metodolojisi konularında çalışmalar yapmış olmak". şartı aranmıştır.

Söz konusu ilan, sosyal medyada "TAMAMLADIM" ibaresinin yayımlanmasından dolayı oldukça gündeme gelmiş ve yükseköğretimdeki büyük sorunu bir kez daha gözler önüne sermiştir.

Ülkemizde akla mantığa sığmayan bir usul akademide yıllardan bu yana işletilmeye devam etmektedir.

Doktorasını tamamlamış araştırma görevlisi için,

Doçentlik ünvanı almış doktor öğretim üyesi için,

Profesörlük süresi dolmuş doçent için "onu tarif eden" özel şartlarla 85 milyonun başvurusuna duyurulmak üzere Resmi Gazete'de ilan yayımlanmaktadır.

İlan şartlarının adaydan alındığı ve Resmi Gazete'de ilan edilerek herkesin başvurusunun beklendiği bir durum olsa olsa komedi filmi olur.

Nereden tutarsanız tutun elinizde kalacak bir durumu üniversiteler uzun süredir işletmeye devam etmektedir.

Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı bu konuda denge, denetim ve koordinasyonu sağlamak yerine sistemi kitlemektedir. İçeriden yükselmeyi teşvik edecek mekanizmaları desteklerken, bir yandan da ilanlarda kişiye özel şartların yer almamasını istemektedir.

Yani içerideki kişiyi alın ama sosyal medyaya düşmeyin demektedir.

Sorunu çözmek için birçok yol denenebilir. Biz sadece bir tanesini önerelim.

Üniversitelerin öğretim üyesi atama kriterlerinde kaliteyi yükselten şartlar yükseköğretim kurumlarının kuruluş yılları ve bilim disiplinleri arasındaki farklılıklar dikkate alınmak suretiyle zorunlu hale getirilmelidir. Öğretim üyesi kadrolarına atama kriterlerinde kalite artırıcı koşullar getirildikten sonra bu koşulları içeriden sağlayan adaylar resmi gazete ilanı olmaksızın "BAĞIMSIZ" (adayın belirlemediği) jüri değerlendirmelerinin önerileri doğrultusunda doğrudan atanabilmelidir.

Üniversitelerin yalnızca kurum dışından alacağı kişiler için Resmi Gazete üzerinden ilan vermesi şeffaf alımların önünü açabilecektir.

Çözüm bu kadar, sadece yapacak rasyonel ve güçlü bir irade gerek.

Umarız daha vahim ilan şartları görmeden bu sistem yeniden kurgulanır.