15 yıl hizmetini işçi veya esnaf olarak tamamlayan kişi 61 yaşını doldurduğunda memur statüsünden emekli olabilir mi?

Soru: Merhaba 1961 doğumluyum 1990 yılında 4A 169 günüm ve 1990 yılından görevden ayrıldığım 2011 yılına kadar 7500 günüm 4C 5434 sağlık memuru olarak (7.derece 1. kademe ) görev yaptım. 2014 yılından 4B girişi yapıp prim ödemedim terk koduyla belirtilmiş herhangi bir borcum ve primim 4B de Bulunmamaktadır
Bu şartlarda 4c 61 yaş 15 yıl hizmetten emekli olabilir miyim?
Askerlik borçlanmasını bitirip (550 gün)kalan süreyi 4b ve 4a dan tamamlarsam 4c den emekli olabilir miyim?

Detaylar/Değerlendirmeler:

Memur statüsünden 61 yaş ve 15 yıl hizmet şartıyla hangi devlet memurları emekli olabilir.
2008 yılı Ekim ayından önce çalışmaya başlamış olan memurlara hem emeklilik hizmet, emeklilik yaş, emeklilik aylık, emeklilik ikramiye hesaplamasında tamamıyla 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu kuralları uygulanır. Bu hükümlerin uygulanmaya devam edilmesini sağlayan hüküm 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi gereği olmaktadır.
5434 e göre emeklilik yaş + hizmet şartlarını yerine getirmeyle mümkün olmaktadır. 8 Eylül 1999 tarihinden önce görevde olan memurlar kadın ise 20, erkek ise 25 yıl hizmeti tamamlamaları zorunludur ve bu durumda olanlar için EYT kapsamında yaş şartı aranmaz.
Ayrıca, 5434 sayılı Kanun içerisinde 20 ya da 25 hizmet yılı yerine emeklilik şartları arasında 61 yaş + 15 yıl hizmet şartını yerine getirilmesi halinde de emekli aylığı bağlanması işlemi bulunmaktadır. Bu husus 5434/39 uncu maddede belirlenmiştir.
Peki, 15 yıl hizmetini memurluktan ayrıldıktan sonra işçi veya esnaf olarak çalışıp tamamlayanlar yine 61 yaşını doldurduklarında kısmi emekli olabilirler mi?
1 Ekim 2008 tarihinden önce memur olanlar için uygulanan 5434 sayılı Kanun Madde 39 da yer alan hüküm şöyledir.
"d) (Değişik: 25/8/1999 - 4447/23 md.) 88 inci madde gereğince emekli kesenekleri geri verilememiş olanların (61) yaşını doldurmalarında istekleri üzerine ve (b) fıkrasındaki durumda iseler re'sen;"
Madde 88 de yer alan hüküm de şöyledir:
"87 nci maddenin (a, b, c, d, e, g, h, i, j,m) fıkralarında yazılı olanlardan fiili hizmet müddetleri 10 yıl ve daha fazla bulunanların ayrılışlarında kesenekleri geri verilmez."

HÜKÜMLERİN BİRLİKTE YORUMU:

Bu hükümlerden anladığımız memurluktan ayrılan kişilerin işçi, esnaf ve memurluk hizmetlerinin toplamı 10 yıl ise bu süreye ait istifa edildiğinde kesenekler kişilere geri verilmemekte, yani bu hizmetler geçerli hizmet kabul edilmektedir. Dolayısıyla da emekli olmak için 5434 sayılı Kanun Madde 39 kuralında 15 yıl hizmet arandığından bu hizmet süresini tamamlayan kişilere son 7 yıl hizmet kuralıda gözetilmek suretiyle 61 yaşını doldurduklarında emekli aylığı bağlanması mümkün olduğunu değerlendirmekteyiz.

Ayrıca, bu hükümde memurluktan ayrılmış olan kişilerin 15 yıl + 61 yaşını doldurduklarında emekli aylığı bağlanma şartları arasında mutlaka 15 yıl hizmetin memurlukta tamamlanmış olması şartının olmadığını anlamaktayız.
Bu duruma göre de, kişilerin memurluktaki hizmetleri 15 yıldan az olsa da 15 yıl hizmet yılını işçi veya esnaf olarak tamamladıklarında veya borçlanma kapsamında olan hizmetlerle tamamladıklarında 61 yaşını doldurduklarında memurluk statüsünden emekli olabileceklerini değerlendirmekteyiz.
ANCAK, burada gözetilmesi gereken önemli bir konu bulunmaktadır. Kişilerin memurluktan ayrıldıktan sonra işçi veya esnaf olarak geçen çalışmaları 1260 gün ve daha fazla olduğunda hizmet bütünleşmesini sağlayan (2829 sayılı Kanun) kural devreye girer ve memuriyet statüsünden emekli olmak mümkün olmaz. Bu konularla ilgili detaylı değerlendirmelerimiz sitemizde mevcut olup ziyaret edilebilir.

Açıklamalarımız bağlamında değerlendirmelerimiz şöyle olacaktır:
Belirttiğiniz duruma göre 5434 sayılı Kanun kapsamında olmaktasınız.
5434 sayılı Kanuna göre 15 yıl hizmet + 61 yaşını doldurulduğunda ister görevde iken ister görevden ayrıldıktan sonra dahil emekli olmak mümkün olmaktadır.
Ayrıca, 15 yıl hizmeti son 7 yıl hizmet içerisinde 1260 gün ve daha fazla süre kuralını gözetmek suretiyle işçi veya esnaf olarak çalışıp tamamladıktan sonra yine 61 yaşını doldurulduğunda emekli olma imkanı bulunduğundan, bu süreyi ister borçlanarak ister işçi veya esnaf olarak çalışmak suretiyle tamamlayarak emekli olabileceğinizi değerlendirmekteyiz.
Yine de tavsiyemiz, bu şekilde bir işleme başlamadan önce durumunuzla ilgili (bağkur borcu, hizmet süreleriniz, borçlanma durumunuz vb. gibi)Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat ederek alınacak cevaba göre hareket etmeniz önemli olacaktır.