Yapay zeka ile kamuda hangi meslekler risk altında?

Yapay zeka alanında yürütülen çalışmalar her gün yeni bir aşama kaydediyor. Chat GPT ve OpenAI en bilinen yapay zeka uygulamaları. Yapay zeka ile çizim ve tasarım yapma, makale yazma, soru çözme, kod yazma, çeviri yapma, web sitesi oluşturma artık basit işlemler haline geliyor ve yakında kullanımı çok daha yaygınlaşacak.

Ne istediğinizi bilmeniz yeterli. Makale mi yazacaksınız, metin oluşturma uygulamaları sayesinde yapay zeka sizin için derleyip toplayıp bir metin oluşturabiliyor. Resim veya video mu oluşturacaksınız, doğru komutları vermeniz yeterli. Konuşmanız anında çok az hata ile anında metne dönüşüveriyor.

Yabancı dil bilmemek sorun olmaktan çıkıyor, bir yabancıyla telefonda görüşürken eş zamanlı çeviri yapılabiliyor. Yapay zeka ile yazılmış romanlar bile var. Otonom araçlarla artık şoföre ihtiyacınız kalmıyor. Ve bunlar daha başlangıç, yapay zekanın ne yönde evrileceği ve nereye kadar gidebileceği meçhul. Google'nin İngiltere temsilcisi yapay zekanın yükselişinin tüm hayatımızı etkileyecek en derin teknolojik değişim olduğunu söylüyor.

Yapay zeka ile birlikte yeni iş alanları açılırken, bazı çalışanların görevini ise yazılımlar ve uygulamalar devralacak. İnternette yapılacak küçük bir araştırma ile zaman içinde hangi mesleklerin yerini yapay zekanın alacağını öğrenmek mümkün. Independent Türkçe'de yer alan bir içerikte belirli mesleklerin ne zaman tamamen makinelerin kontrolüne geçeceği sorusu kapsamlı bir şekilde ele alınmış. Yazıda, "yapay zekanın insanlara göre ana avantajının büyük miktarda veri içindeki inanılmaz derecede ince detayı tespit etme yeteneği" olduğu ifade ediliyor. Genellikle rutin ve giriş seviyesi işler yapay zekanın kolayca ele geçirebileceği işler.

Geçmişte yaşanan teknolojik gelişmeler bazı meslekleri bitirdi. Örneğin bilgisayarın yaygınlaşmasıyla daktilo devri bitti ve daktilograf kalmadı. Artık çoğu işlem için bankalara gitmiyoruz, uygulamalar üzerinden gerçekleştiriyoruz. Devletin sunduğu pek çok hizmete oturduğunuz yerden Edevlet üzerinden ulaşıyorsunuz. Tabi ki değişim bir anda olmuyor, zaman içinde toplum yapısına göre tedrici bir değişim söz konusu. Dünyanın gittiği bir yön var ve istemesek de bizi peşinden sürüklüyor.

Bu girişten sonra kamuda hangi mesleklerin yapay zeka teknolojisinden etkileneceğini değerlendirebiliriz. Bu meslekler sadece fikir verme amaçlı, hiçbir ünvanı hedef almıyor. Siz de yorumlarınızda farklı ünvanlar için değerlendirmelerinizi belirtebilirsiniz.

Yukarıda da yer verdik artık otonom araçlar var ve şoföre gerek olmadan istediğiniz yere gidebiliyorsunuz. Şoför unvanlı personel için bu gelecekte bir risk. Veri girme, verileri süzme, verilerden grafik hazırlama, analiz yapma yapay zeka için çok basit. Bu da ofiste görev yapan memur, vhki, bilgisayar işletmeni ve istatistikçilerin görevini yapay zekanın devralacağını gösteriyor.

Çağrı merkezlerinin görevide yapay zeka tarafından rahatlıkla yerine getirilebilir. Bu durum 112 acil çağrı merkezi çalışanlarının, santral memurlarının, sekreterlerin yakından işlerini elinden alabilir.

Personel özlük işlemleri çok sayıda personel için büyük veri yığınları içinde işlem yapmayı gerektiriyor. İzinlerin takibi, terfi işlemleri, tahakkuk işlemleri, emeklilik işlemleri yapay zeka ile çok hızlı ve zahmetsizce yapılabilir. Bu durumda insan kaynakları birimleri çok daha az çalışanla yürütülebilir.

Yapay zekanın bilgiye ulaşma ve analiz etme kapasitesindeki gelişmelerle birlikte basın müşaviri, müşavir, danışman ve araştırmacılara daha az ihtiyaç duyulacak. Üst yöneticiler görev alanları dahilinde kapsamlı bilgiye ve personel hakkında veriye çok daha kolay ulaşabileceği için az sayıdaki ara kademe ve alt kademe yönetici ile birimlerini rahatlıkla yönetebilecek. Çeviri ve kod yazma konusunda gelinen nokta dikkate alındığında tercümanlar, programcılar ve yazılımcılar tehdit altında görünüyor.

Ancak emek ve özel yetenek gerektiren, insana dokunan işler için robot teknolojisi gelişene kadar risk yok gibi. Bu durumda aşçı, çaycı, hizmetli, çocuk bakımı, yaşlı bakımı, bahçıvanlık meslekleri daha uzun süre insanlar tarafından yapılmaya devam edecek.

Bunlar sadece bazı örnekler ve görüleceği üzere genelde beyaz yakalı kesim bu işten daha çok etkileniyor. Yapay zeka teknolojisinin geleceği düşünüldüğünde iş süreçleri, meslekler, kurumların yapısı kaçınılmaz olarak değişimden etkilenecek. Ama kamunun yapısı gereği bu değişimin özel sektöre göre çok daha yavaş olacağını söyleyebiliriz.