Emekliliği gelen personele sosyal denge tazminatı yarı oranında ödenebilir mi?
Danıştay 12. Dairesi, Belediyede memur olarak görev yapan davacının, Belediye Başkanlığı ile Sendika arasında imzalanan Sosyal Denge Sözleşmesi uyarınca emekliliği hak ettiği halde, çalışmaya devam etmesi nedeniyle sosyal denge tazminatının yarı oranında ödenmesini hukuka aykırı bularak bu yöndeki mahkeme kararını onadı.

SDS'de mevzuatta yer verilmeyen kriterler getirilemez
Davacının belediye ile yetkili sendika arasında imzalanan Sosyal Denge Sözleşmesinin
hükümleri uyarınca sosyal denge yardımından faydalanması gerektiği, emekliliği
hak eden memurların sosyal denge sözleşmesinden ayrık tutulmasının, T.C. Anayasası'nın
2. ve 10. maddelerinde öngörülen ayrımcılık yasaklı eşitlik ilkesi ve sendikal
hakların bölünmezliği ilkesiyle çeliştiği ve insan haklarını ihlal ettiği ortada
olup, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunun'un
32. maddesi ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Ek 15. maddesi uyarınca
belediyeler ve bağlı kuruluşlar ile il özel idarelerinin kadrolarında istihdam
edilen kamu görevlilerine ödenecek olan sosyal denge tazminatının mevzuatta
yer verilmeyen kriterler getirilerek ödenmemesi hukuka aykırıdır.
Danıştay bu kararı onamakla birlikte yasal faizin başlangıcına açıklık getirdi
Mahkemece; davacıya eksik ödenen tutarların, "yasal faizin başlangıç tarihi"nin,
başvuru tarihi esas alınarak, bu tarihten itibaren işletilecek yasal faiziyle
birlikte idarece davacıya ödenmesine karar verilmesi gerekirken; " ...
davacıya eksik ödenen sosyal denge sözleşme bedellerinin, ödenmesi gereken tarihlerden
itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idare tarafından davacıya
ödenmesine," şeklinde hüküm kurulmasında hukuka ve Danıştay içtihatlarına
uygunluk bulunmamakta ise de; bu yanlışlık; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü
Kanunu'nun 49. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca yeniden yargılama
yapılmasına ihtiyaç duyulmayan eksiklik ve yanlışlık kapsamında olduğundan,
kararın, "... davacıya eksik ödenen sosyal denge sözleşme bedellerinin,
başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine"
şeklinde düzeltilerek onanması gerektiği sonucuna varılmıştır.
T.C.
DANIŞTAY
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No: 2023/1387
Karar No: 2023/2401
İSTEMİN KONUSU:
. Bölge İdare Mahkemesi... İdari Dava Dairesinin. tarih ve E:., K:. sayılı kararının
temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem:
İstanbul ili . Belediyesinde memur olarak görev yapan davacının, Pendik Belediye
Başkanlığı ile ...Sendikası (...-Sen) arasında imzalanan Sosyal Denge Sözleşmesi
uyarınca emekliliği hak ettiği halde, çalışmaya devam etmesi nedeniyle sosyal
denge tazminatının yarı oranında ödendiğinden bahisle, eksik ödenen tazminat
tutarının tarafına ödenmesi talebiyle yapılan 10/12/2021 tarihli başvurunun
reddine ilişkin . tarih ve . sayılı işlemin ve bu işleme dayanak gösterilen
Sözleşme'nin 20. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendindeki sosyal denge tazminatının
yarı oranında ödenmesini öngören düzenlemenin iptali ile işlem nedeniyle yoksun
kalınan parasal hakların Sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla hesaplanarak
işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:
... İdare Mahkemesince verilen . tarih ve E:., K:. sayılı kararla; davalı idarede
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na tabi olarak görev yapan davacının 4688
sayılı Kanun'un 32. maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Ek 15.maddesi
uyarınca Belediye ile yetkili sendika arasında imzalanan Sosyal Denge Sözleşmesinin
hükümleri uyarınca sosyal denge yardımından faydalanması gerektiği, emekliliği
hak eden memurların sosyal denge sözleşmesinden ayrık tutulmasının, T.C. Anayasası'nın
2. ve 10. maddelerinde öngörülen ayrımcılık yasaklı eşitlik ilkesi ve sendikal
hakların bölünmezliği ilkesiyle çeliştiği ve insan haklarını ihlal ettiği ortada
olup, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunun'un
32. maddesi ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin Ek 15. maddesi uyarınca
belediyeler ve bağlı kuruluşlar ile il özel idarelerinin kadrolarında istihdam
edilen kamu görevlilerine ödenecek olan sosyal denge tazminatının mevzuatta
yer verilmeyen kriterler getirilerek ödenmemesinde ve bu yöndeki Sosyal Denge
Sözleşmesinin 20. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde ve davacının eksik
ödenen sosyal denge bedelinin ödenmesi istemiyle yapmış olduğu başvurunun reddine
ilişkin işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlemin
ve düzenlemenin iptaline, davacıya eksik ödenen sosyal denge sözleşme bedellerinin,
ödenmesi gereken tarihlerden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı
idare tarafından davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:
. Bölge Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare
Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından
ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte
görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin
üçüncü fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:
Davacıya sosyal denge ödemesi adı altında yapılan ödemelerin, idareler ile sendika
arasında varılan mutabakat sonucu imzalanan sözleşme kapsamında yapıldığı, bu
nedenle davacının talebinin hukuken kabul edilmesinin mümkün olmadığı, davaya
konu uygulamanın Sosyal Denge Sözleşmesi'nin 20. maddesi birinci fıkrasının
(ı) bendine istinaden uygulandığı, davacının yoksun kaldığı herhangi bir maddi
hakkın söz konusu olmadığı, ayrıca davacının talep etmiş olduğu alacakların
zamanaşımına uğradığı, istinaf başvurusunun reddine ilişkin Bölge İdare Mahkemesi
kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK H KİMİ : .
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare
Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten
ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı
İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin
varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen
temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Mahkeme kararının, "davacıya eksik ödenen sosyal denge sözleşme bedellerinin,
ödenmesi gereken tarihlerden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya
ödenmesine" ilişkin kısmına gelince;
Mahkemece; davacıya eksik ödenen tutarların, "yasal faizin başlangıç tarihi"nin,
başvuru tarihi esas alınarak, bu tarihten itibaren işletilecek yasal faiziyle
birlikte idarece davacıya ödenmesine karar verilmesi gerekirken; " ...
davacıya eksik ödenen sosyal denge sözleşme bedellerinin, ödenmesi gereken tarihlerden
itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idare tarafından davacıya
ödenmesine," şeklinde hüküm kurulmasında hukuka ve Danıştay içtihatlarına
uygunluk bulunmamakta ise de; bu yanlışlık; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü
Kanunu'nun 49. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca yeniden yargılama
yapılmasına ihtiyaç duyulmayan eksiklik ve yanlışlık kapsamında olduğundan,
kararın, "... davacıya eksik ödenen sosyal denge sözleşme bedellerinin,
başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine"
şeklinde düzeltilerek onanması gerektiği sonucuna varılmıştır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu işlemin ve düzenlemenin iptaline,
davacıya eksik ödenen sosyal denge sözleşme bedellerinin, ödenmesi gereken tarihlerden
itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idare tarafından davacıya
ödenmesine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun
reddi yolundaki temyize konu . Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin
. tarih ve E:., K:. sayılı kararının, "...davacıya eksik ödenen sosyal
denge sözleşme bedellerinin, başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle
birlikte ödenmesine" şeklinde DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu kararın
taraflara tebliğini ve bir örneğinin de . Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava
Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesine gönderilmesine,
kesin olarak 04/05/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.