Belediye Başkanlarının harcırahlarında ince nüanslar
Belediye başkanlarının harcırahı, ek göstergesi 8000 veya daha yüksek olan kadrolarda bulunanlar statüsünde kabul edilerek hesaplanır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "yolluk giderleri ve gündelikleri" başlıklı 177'nci maddesine göre; bu Kanun hükümlerine tabi Devlet memurlarından bir görevin ifası için sürekli veya geçici olarak görev yerinden ayrılanların yol giderleri ve gündelikleri, yolluklar hakkındaki özel kanun hükümlerine göre ödenir.
Belediye başkanlarının görevli olarak belde dışına veya yurt dışına çıkmaları hallinde 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre yevmiye, yol, konaklama giderleri ödenmektedir.
Belediye başkanlarına 6245 sayılı Kanun çerçevesinde harcırah ödenmektedir.
Belediye başkanları "ödenek mukabilinde" çalışırlar.
6245 sayılı Kanun'un 8'inci maddesine göre; memur veya hizmetli olmadıkları halde bu Kanuna tabi kurumlarca geçici bir görev ile görevlendirilenlere verilecek yol masrafı ve gündelik, bunların bilgi seviyeleri ve faaliyet sahaları ile mahalli şartlar dikkate alınarak 4 ncü dereceye kadar olan memurlardan herhangi birine verilen yol masrafı ve gündeliğe kıyasen ilgili kurumca takdir olunur. Ancak, ilgili Bakanlığın teklifi ve Maliye Bakanlığının olumlu görüşü üzerine, bu gibi kimselerden icabedenlere 4 ncü dereceden daha yüksek memurlara ödenebilecek yol masrafı ve gündelik verilebilir.
6245 sayılı Kanunun 3'üncü maddesine göre, "ödenek mukabilinde" çalışanlar "hizmetli" olarak tanımlanmıştır.
6245 sayılı Kanunun 7'nci maddesinin ikinci fıkrasına göre, hizmetlilerin harcırahı, aldıkları ödeneklerine göre hesaplanır.
Belediye başkanlarına, almakta oldukları ödeneğe en yakın memur aylık tutarı üzerinden harcırah verilir. Kriter bu olduğuna göre, memurların almakta oldukları aylık tutarlarının bilinmesi gerekir. Bu ise, Bütçe Kanunu'nun (H) cetveli göz önünde bulundurularak, o yılın ilgili dönemi için uygulanacak katsayı ile çarpılmak suretiyle bulunur.
Belediye başkanlarının, (H) Cetvelinde gösterilen ek gösterge ve kadrolar üzerinden harcırahı hesap edilecektir.
Örneğin; (H) Cetvelinde ek göstergesi 8000 veya daha yüksek kadrolarda bulunanların harcırah ödemesine esas alınacak aylık tutar
1500 + 8000 = 9500 x 0,760871 = 7.228,00 TL ye tekabül etmektedir. Bu durumda aylık ödenekleri, 7.228,00 TL ve daha fazla olan belediye başkanları için günlük harcırahları 465,00 TL (2024 yılı rakamı), günlük konaklama bedelleri ise ilk 10 gün için yüzde 60 artırımlı günlük 744,00 TL olacaktır.
Bu hesaba göre, belediye başkanı ödenekleri söz konusu tutarları aştığı için (H) Cetvelinin B-Memur ve Hizmetlilerden a) Ek göstergesi 8000 veya daha yüksek olan kadrolarda bulunanlar statüsünde kabul edilir. Şöyle ki, 2024 yılı için en düşük belediye başkanı ödeneği 54.995,76 TL'dir.
Belediye başkanlarına harcırah yerine yaptığı gerçek giderler ödenmez
Belediye Başkanlarına 6245 sayılı Harcırah Kanununun 14'üncü maddesine göre geçici görev yolluğu ödenmesi gerekirken harcırah yerine yaptığı gerçek giderlere ait fatura bedellerinin ödenme imkanı bulunmamaktadır (Sayıştay Temyiz Kurulu - K: 26530 - T: 17.6.2003)
Uluslararası toplantılara katılan belediye başkanları ile birlikte katılan eşleri için harcırah ödenir
6245 sayılı Kanunun 8'nci maddesinin birinci fıkrasının "memur veya hizmetli olmadıkları halde bu Kanuna tabi kurumlarca geçici bir görev ile görevlendirilenlere verilecek yol masrafı ve gündelik, bunların bilgi seviyeleri ve faaliyet sahaları ile mahalli şartlar dikkate alınarak 4'ncü dereceye kadar olan memurlardan herhangi birine verilen yol masrafı ve gündeliğe kıyasen ilgili kurumca takdir olunur." hükmü uyarınca belediye başkanları ile uluslararası toplantılara katılan eşleri için de harcırah ödenir. Ancak, uluslararası toplantıya resmi olarak katılımın belediye meclis kararına bağlanması gerekir.
Sayıştay Temyiz Kurulu bir kararında (T: 02.03.1999, S: 24416); "Tazmin hükmüne gerekçe olarak, Belediye Başkanının eşi ve belediye meclis üyelerinin eşlerinin, 6245 sayılı Kanunun 4'üncü maddesinde sayılan harcırah verilecek kimseler arasında ve 29'uncu maddesinde uçakla yapılacak yolculuklarda yol giderleri ödenecekler arasında sayılmamaları esas alınmış ise de, anılan Kanunun 4'üncü maddesinin ikinci fıkrası ile 8'inci maddesinin birinci fıkrasında memur veya hizmetli olmadıkları halde kurumlarca geçici bir görevle görevlendirilenlere yol masrafı ve gündelik verilebileceği öngörülmekte ve bu maddelerde yurtiçi ve yurtdışı ayrımının yapılmadığı, Kanunun genel ifade ile düzenlenmiş hükümlerinden bulunmaktadır. Rapor dosyasında mevcut ve dilekçi tarafından ibraz edilen belgelerin incelenmesinden, yerel yönetimlerin uluslararası toplantılarına katılmak ya da ikili ilişkileri geliştirmek amacıyla belediyeler arasında düzenlenen organizasyonlarda bulunmak amacıyla resmi olarak görevlendirilen Belediye Başkanı ve Belediye Meclis Üyelerinin eşlerinin de temsille görevlendirildiklerine ilişkin Belediye Meclisi Kararlarının bulunduğu, Valilik ve İçişleri Bakanlığından gerekli olurların alındığı, ayrıca eşlere 4'üncü dereceden devlet memuru için tespit edilen yol masrafı ve yevmiyenin ödendiği görülmektedir. Uluslararası toplantılara ve ziyaretlere katılan Başkan ve Meclis Üyelerinin eşlerinin temsille görevlendirilmiş olmaları itibariyle geçici görevle yabancı ülkelere gönderildikleri ve bu nedenle yol masrafı ve gündelik ödenmesinde mevzuata aykırılık olmadığı anlaşıldığından ilamın 1'inci maddesiyle X liraya ilişkin olarak verilen tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verildi."
Belediye başkanlarına harcırah ödenmesi için görevlendirme onayı zorunlu değildir
Belediye başkanlarının beldelerinin dışına görevli olarak giderken herhangi bir makamdan izin almadıklarından belediye meclis üyelerinden birisini yazılı olarak vekil görevlendirmesi yeterli olduğundan bu görevlendirme onayı olarak harcama belgesi yerine geçer. Bu belge yurtiçi görev yolluğu beyannamesine eklenerek beyan edilmesi üzerine harcırah ödenmesi mümkün olacaktır.
Sayıştay Temyiz Kurulu'nun bir kararında (T: 16.03.2012, S: 34505); Dilekçe eki belgelerin incelenmesinde görevlendirme yazısı veya harcama talimatı yerine geçebilecek belgelerin mevcut olduğu anlaşılmıştır. Bu belgeler; Belediye Başkanı tarafından imza altına alınmış harcırah beyanı, belediyede göreve başlama yazıları ve yerine belediye başkanlığına vekil olarak bıraktığı kişilere ilişkin yazılardır. Belediye Başkanının il dışına görevli olarak gittiğinde izin almasına ilişkin bir hükmün mevcut olmaması ayrıca görevli olarak gittiğinde belediye meclis üyelerinden birisini görevlendirmekte olduğu ve ilgiliye tebliğ ederek ilçe mülki amiri Kaymakamlığına bilgi vererek görevlendirmenin gerçekleştirilmiş bulunduğu, bununla ilgili olarak görevlendirme yazıları belediye yazı işleri müdürlüğünde mevcut olduğu kaymakamlığa bilgi olarak verildiği anlaşılmıştır. Açıklanan gerekçelerle 1232 sayılı ilamla X TL'ye ilişkin olarak verilen tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verildiği 06.03.2012 tarih ve 34505 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.