Etiketleri güneş çarptı! Yaz ürünü tarlada yandı, fiyatlar fırladı
Ülkemizde yaşanan son yılların en şiddetli sıcakları, tarımsal üretimi vurdu. Başta domates, biber, karpuz, kavun, fasulye ve kiraz olmak üzere birçok ürün tarlada yandı, hasat erkene çekildi. Kuraklıkla birlikte bir çok üründe rekolte düştü.

Yaz aylarının gelmesi ile birlikte; mevsim meyve ve sebzelerinde fiyatlar olması gerekenin çok üstüne çıktı. Domates, biber ile başlayan fiyat artışları, karpuz ve kavun ile devam etti. Son olarak fasulye fiyatlarının 200 liraya çıktığı görüldü. Yaşanan bu durumda, üretici ile tüccar arasındaki fiyat dengesizliği, yüksek kar hırsı, aracılar ile komisyoncuların fahiş kar marjları ve marketler etkili oldu. Ancak yaşanan kuraklık da fiyat artışlarında önemli rol oynadı. Beklenen yağışlar gelmediği gibi, üretici ilk baharı görmeden, kış ayından aşırı sıcakların yaşandığı yaz ayına geçti. Yaz meyve ve sebzelerinin çoğu tarlada yandı. Aşırı sıcaklar nedeniyle fazla sulama yapılan ürünlerde bozulmalar yaşandı. Birçok üründe rekolte düştü.
ÜRÜNLER KÖKLERİNDEN KURUDU
Ziraat Mühendisi Irmak Özden, bu yıl meyve ve sebze üretiminin aşırı sıcaklardan
ciddi anlamda etkilendiğini belirterek "Yüksek sıcaklıklardan dolayı bitkiler
kendini korumak adına aşırı su tüketiyor. Bu da bitkinin doğasını bozuyor. Strese
giren ürün ya köklerinden ya da yapraklarından kurumaya başlıyor. Yüksek sıcaklık
ve ultraviyole ışınlarının fazla gelmesi nedeniyle meyve ve sebzelerde yanıklar
oluşuyor. Bu da ürünün kalitesini bozuyor, tarlada bozulan ürünün fiyatı düşüyor"
dedi.
ÜZÜM FİYATLARI DA ARTACAK
Yaz sıcaklarının ilk etkilediği ürünlerin karpuz ve kavun olduğunu söyleyen
Özden "Özellikle Adana ve Diyarbakır'da bunu gördük. Ürünler tarlada yandı.
Aynı durum, domates, kiraz, fıstık, fasulye ve börülcede de görüldü" dedi. Yüksek
sıcaklık ile birlikte havadaki nemin de etkisiyle tarlada zararlıların arttığını
dile getiren Özden şunları kaydetti: Aşırı sıcaklar birçok faktörü olumsuz etkiliyor.
Nemin artması ile hastalıklar baş gösteriyor. Tarım iklime bağlı olduğu için
zor bir dönemden geçiyoruz. Şimdi sırada üzüm hasadı var. Koruk döneminde olan
üzümde aşırı sıcak ve nemden dolayı kayıplar gözleniyor.
GÖLGELEME SİSTEMİNE GEÇİLDİ
Aşırı sıcaklar nedeniyle üreticilerin çeşitli tedbirlere başvurduğunu söyleyen
Özden "Sulama sıklığının artırılması tek çözüm değil. Aksine bu durum ürünün
formunu bozuyor. Bu nedenle üreticiler 'gölgeleme' yöntemine başvuruyor. Çeşitli
aparat ve direkler ile gölgeleme yapılıyor. Temel amaç, yüksek güneş ışınlarından
meyve-sebzeyi korumak, renk ve form değişimini önlemek" diye konuştu.
ÜRÜNLERİN ÇOĞU TARLADA YANDI
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, iklim değişikliğinin
etkisiyle bu yıl normallerin üzerinde gerçekleşen sıcakların tarımsal üretime
ve tarım arazilerine zarar verdiğini belirterek "Üstüne üstlük çıkan yangınlar
da üretimi vurdu. Araştırmalar ülkemizde yangınların takribi yüzde 80'inin haziran-ekim
döneminde çıktığını gösteriyor. Yaşanan afetler en fazla tarım sektörünü ve
üreten çiftçilerimizi etkiliyor. Bir üretim sezonu emek veren çiftçilerimiz
çıkan bir yangınla mahsulünü kaybediyor. Aşırı sıcaklıklar sebebiyle Adana'da
kavun, karpuz, domates ve biber başta olmak üzere sebzeler yandı. Manisa'da
üzüm bağları yandı. Yüksek seyreden sıcaklıklar nedeniyle daha fazla sulama
yapıldı. Artan sulama ücretlerinin yanı sıra sulama sayısının artması maliyetleri
daha da artırdı" diye konuştu.
Kiraz ve domateste erken hasat
Adana'nın Feke ilçesinde sıcak hava sebebiyle kiraz hasadı 1 ay erken tamamlandı.
Kiraz üreticisi İbrahim Gün, Adana'da hava sıcaklığının bu sene mevsim normalleri
üzerinde seyrettiğini belirterek "Burada yetişen kirazlar Çukurova'ya ulaşıyor.
Üretmek çok güzel bir duygu. Her sene ağustos ayında son bulan kiraz hasadımız
bu sene iklim değişikliği nedeniyle temmuz ayında tamamlandı. İklim değişikliği
Toros Dağlarını da etkiledi. Sularımızın çekildiğini görüyoruz" dedi. Kirazda
olduğu gibi domateste de erken hasat yapıldı. Türkiye'nin kuru domates üretim
üssü olan İzmir Torbalı'da kurutma mesaisi geçmiş yıllara göre 10 gün erken
başladı.
KAAN ZENGİNLİ