İşverenin arayıp da bulamadığı elemanlar
İstihdamın röntgeni çekildi, geleceğin meslekleri tornacılık ve kaynakçılık
Resmî verilere göre Türkiye'de 2 milyon 300 bin işsiz var. Yaşanan ekonomik gelişmeye rağmen istihdamda beklenen artışın olmaması dikkat çekiyor.
Bu noktadan hareketle istihdam ve işgücü piyasası ile ilgili net resmi görmek isteyen hükümet, İş Kurumu'na (İş-Kur) geniş çaplı bir anket yaptırdı. Türkiye genelinde 50 ve üzeri eleman çalıştıran işyerleriyle bire-bir yapılan anket çalışmasında dikkat çekici bilgilere ulaşıldı.
Eldeki verilere göre 191 meslek bitme noktasında, 757 meslekte de eleman sıkıntısı yaşanıyor. İstihdamda azalış beklenen tek sektör, ekonominin lokomotiflerinden inşaat. 81 vilayetin röntgeninin çekildiği araştırmaya göre en çok rağbet gören meslekler listesinde ilk sıraları, dikiş makinesi operatörü, güvenlik görevlisi, satış elemanı, hemşire, garson ve beden işçisi alıyor. Gözden düşenlerin başında ise madenci, soğuk demirci, büro memuru, tıbbi sekreter ve inşaat işçisi geliyor. İş-Kur, 15 Ekim-30 Kasım 2007 arasında, Türkiye'de 81 ilde 50 ve daha fazla kişi istihdam eden kamu ve özel işyerlerinden 'İşgücü Piyasası Bilgileri Soru Kağıdı'nı doldurmalarını istedi. Bu çerçevede tespit edilen 15 bin 781 işyerinden 12 bin 712'sine anket uygulandı. Çalışma, toplam işyeri sayısının yüzde 80,6'sını kapsıyor. Ankete, tarım sektöründen 150, sanayiden 6 bin 100, inşaattan 950 ve hizmetler sektöründen 5 bin 512 işyeri katıldı. İl il tespit edilen sonuçların vilayetlerdeki istihdam kurulları, il müdürlükleri ve diğer kullanıcılara yardımcı olacağı düşünülüyor. İşgücü anketinin en çarpıcı yanını 'vasıflı' eleman bulunamadığı için boş tutulan kadrolar oluşturuyor. Pek çok işveren, sadece son 6 ayda acil ihtiyaç duymasına rağmen değişik meslek gruplarından 40 bin 559 kişilik pozisyonu dolduramıyor. İşverenler, 'nitelikli eleman' sıkıntısına dikkat çekmeye devam ederken, 624 farklı meslekte istihdam artışı bekleniyor. Bir diğer dikkat çekici nokta ise hemşire, mühendis gibi açık bulunan mesleklerde kısa vadede çözümün mümkün görünmemesi. Dolayısıyla en fazla ihtiyaç duyulan mesleklerde kısa sürede eleman yetiştirilmesi için 'meslekî ve teknik eğitim'e ağırlık verilmesi gündemde.
Ankete göre önümüzdeki 6 ay boyunca Türkiye genelinde istihdam artacak. Artışın büyük bir bölümünün tekstil ve tekstil ürünleri imalatı, ulaşım araçları imalatı, gıda ürünleri, içecek ve tütün imalatı ile gayrimenkul, kiralama ve iş faaliyetleri sektörlerindeki mesleklerde gerçekleşecek. Açık işlerde istihdamda çoğunlukla meslek lisesi ve lise altı mezunlar tercih ediliyor. Bu işlerin yüzde 65,8'i sanayide, yüzde 30,2'si hizmetler sektöründe, yüzde 3,7'si inşaatta, yüzde 0,3'ü ise tarımda bulunuyor. Açık işlerin çoğunluğunun sanayi sektöründen gelmesi, meslek lisesi ve meslek yüksekokulu mezunlarına talebi artırıyor. En az tercih edilen eğitim düzeyleri ise lisansüstü ve çıraklık eğitim merkezi mezunları. Açık işlerde ağırlık tekstil sektörüne ilişkin mesleklerde. Tekstil sektörüne yönelik açık işlerin çoğunda ya eğitim düzeyinin önemli olmadığı belirtilmiş ya da lise altı ve genel lise mezunları tercih edilmiş.
En fazla istihdam tekstilde
Türkiye'de işyeri ve çalışan sayısının en fazla olduğu sektörün tekstil ve tekstil ürünleri imalatı olduğu tespit edildi. Çalışanların yüzde 16'sı bu sektörde bulunuyor. Ankete katılan işyerlerinde ortalama çalışan sayısı 190 kişi. Ortalama çalışan sayısının en yüksek olduğu sektörlerin başında 419 kişi ile mali aracı kuruluşlar geliyor. Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ve nükleer yakıt imalatı 398 kişi ile ikinci, elektrik ve optik donanım imalatı 278 kişi ile üçüncü sırada.
100 çalışandan 23'ü kadın
Araştırmada istihdam içindeki kadın sayısı ile ilgili en net veriye ulaşıldı. Anketin yapıldığı 50 ve daha fazla kişi istihdam eden işyerlerinde çalışanların yüzde 77'sini erkekler, yüzde 23'ünü kadınlar oluşturuyor. Kadınların yüzde 25,8'i tekstil ve tekstil ürünleri imalatında, yüzde 10,4'ü gayrimenkul, kiralama ve iş faaliyetlerinde çalışıyor. Sağlık işleri ve sosyal hizmetler sektöründe çalışan kadın sayısı da erkeklerden fazla.
İşverenin arayıp da bulamadığı elemanlar
Meslek - Boş kadro
Makine operatörü (Kumaş) 2.293
Makineci (Dikiş) 1.586
Beden işçisi (Genel) 1.479
Satış elemanı 1.126
Beden işçisi (Temizlik) 1.114
Güvenlik görevlisi 1.029
Hemşire 878
El ve makine dikişçisi (Genel) 684
Mekanik bakım-onarımcı 454
Oksijen ve elektrik kaynakçısı (Genel) 435
CNC tezgah operatörü 365
Gaz altı kaynakçısı 361
Elektrik teknisyeni (Genel) 351
Garson (Servis elemanı) 321
Dokumacı (Dokuma makineleri operatörü) 320
Torna tezgahı operatörü (Tornacı) 309