Personelin görev, yetki ve sorumluluklarının belirleyen yönetmelikler Resmi Gazetede yayınlanmalıdır

Davacının iddiaları

Önceki düzenleme uyarınca 59 görev, kariyerlerine göre yedi teknisyen arasında paylaştırılmakta iken, dava konusu düzenlemede 53 görevin bir teknisyene verileceği, yasal mevzuatta yedi kariyer teknisyen unvanının tek başlık altında birleştirilmesine olanak tanınmadığı, unvanların birleştirilmesi nedeniyle uzmanı olunmayan konular hakkında teknisyenlere sorumluluk yükleneceği, iptali istenilen Yönetmelik'in Resmi Gazete'de yayımlanmadığı belirtmiştir.

Danıştay: Resmi Gazetede yayımlanmalıydı

3011 sayılı "Resmi Gazete'de Yayımlanacak Olan Yönetmelikler Hakkında Kanun"un 1/b maddesinde, kamu personeline ait genel hükümleri kapsayan yönetmeliklerin Resmi Gazete'de yayımlanacağı kurala bağlanmıştır. Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihteki haliyle gerekçesinde; Başbakanlık, Bakanlıklar ve kamu tüzelkişilerince düzenlenen bir idari tasarrufun yönetmelik olarak Resmi Gazete'de yayımlanabilmesi için, kendi ana görev alanlarını ilgilendiren kanun ve tüzüklerin uygulanmasını sağlaması, kanun ve tüzüklere aykırı olmaması, aynı zamanda genellik ifade etmesi, yalnız görevlilere hitap eden yönerge, iç talimat mahiyetinde olmaması gerektiği belirtilmiştir.

Dolayısıyla, 3011 sayılı Kanun'un 1/b maddesinde yer alan "kamu personeline ait genel hükümleri kapsayan" şeklindeki kuralın, davalı idarede görev yapan personelin tümünü ilgilendiren dava konusu düzenlemenin yer aldığı Yönetmelik için Resmi Gazete'de yayımlanma zorunluluğu getirdiği açıktır.

T.C.

DANIŞTAY

İKİNCİ DAİRE

Esas No: 2021/17881

Karar No: 2024/6276

DAVANIN KONUSU:

Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) İnsan Kaynakları Daire Başkanlığının ... günlü, E:... sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı niteliğindeki Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Kadro Tanımlar Yönetmeliği'nin "Kadro tanımları" başlıklı Ek-1'inde yer alan "teknisyen" unvanına ilişkin düzenlenmenin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI:

Davacı Sendika tarafından; önceki düzenleme uyarınca 59 görev, kariyerlerine göre yedi teknisyen arasında paylaştırılmakta iken, dava konusu düzenlemede 53 görevin bir teknisyene verileceği, yasal mevzuatta yedi kariyer teknisyen unvanının tek başlık altında birleştirilmesine olanak tanınmadığı, unvanların birleştirilmesi nedeniyle uzmanı olunmayan konular hakkında teknisyenlere sorumluluk yükleneceği, iptali istenilen Yönetmelik'in Resmi Gazete'de yayımlanmadığı belirtilerek dava konusu düzenlemelerin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI:

Davalı idare tarafından; 12/03/2007 tarihinden bu yana yürürlükte olan ve Kurumdaki unvanların görev tanımlarını içerir eski ismi Kadro Tanımlar Kitabının yürürlükten kaldırıldığı, Kurumun iş ve iştigal alanının genişlemesi nedeniyle görev tanımlarının da yeniden düzenlendiği, yeni ismiyle, Kadro Tanımlar Yönetmeliği'nin 25/09/2019 tarihinde yürürlüğe girdiği, karlılık ve verimlilik ilkesi çerçevesinde iktisadi devlet teşekkülü olarak faaliyet gösteren Kurumda, çoğunluğu 399 sayılı KHK'nin II sayılı cetveline tabi sözleşmeli personel istihdam edildiği, her yıl Cumhurbaşkanlığınca onaylanarak Resmi Gazete'de yayımlanan Genel Yatırım ve Finansman Kararnamesi ile verilen yetki çerçevesinde KPSS yerleştirme dönemlerinde ÖSYM kanalıyla atamalar yapıldığı; Kuruma, Cumhurbaşkanlığınca vizeli teknisyen pozisyonu ihdas edildiği, bu nedenle de ÖSYM'nin tercih sisteminde vize adı haricinde depo, elektrik, makine, kimya, inşaat teknisyeni tanımlaması yapılmadığı, sadece teknisyen tanımlaması yapıldığı, Kurumun iş ve işlemleri açısından gruplara ayrılarak 2021 yılı öncesinden atamaları yapılan farklı branştaki teknisyen pozisyonlarının, 2021 yılı norm kadro çalışmasında kaldırılması suretiyle "Teknisyen" pozisyonu adı altında yeniden düzenlenerek, Kadro Tanımlar Yönetmeliği'ne ve vizeli pozisyondaki durumuna uygun hale getirildiği, dava konusu edilen Yönetmeliğin, kurumun iç işleyişini ilgilendirdiğinden Resmi Gazete'de yayımlanmasına gerek bulunmadığı, konulara göre görevlendirmelerin yapıldığı, bu durumun teknisyenin görev tanımında yer alan ve Yönetmeliğin "Genel Konular" başlıklı kısmında ifade edildiği, görevli personelin uzmanlık alanına göre görev yaptığı savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ DÜŞÜNCESİ:

Dava konusu TMO İnsan Kaynakları Daire Başkanlığının ... günlü, E:... sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı niteliğindeki TMO Kadro Tanımlar Yönetmeliği'nin "Kadro tanımları" başlıklı Ek-1'inde yer alan teknisyen unvanına ilişkin düzenlenmenin iptali gerektiği düşünülmüştür.

DANIŞTAY SAVCISI DÜŞÜNCESİ:

Davacı Sendika tarafından, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) İnsan Kaynakları Daire Başkanlığının ... günlü, E:... sayılı işleminin ve işlemin dayanağı olan Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Kadro Tanımlar Yönetmeliği'nin "Kadro tanımları" başlıklı Eki 1'de yer alan teknisyen unvanına ilişkin düzenlenmenin iptali istenilmektedir.

Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Kadro Tanımları Kitabı yürürlükten kaldırılarak, 25/09/2019 tarihi itibarıyla dava konusu düzenlemenin yer aldığı Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Kadro Tanımlar Yönetmeliği yürürlüğe girmiştir.

Söz konusu Yönetmelik'te kadro teknisyen unvanına ilişkin kadro tanımının "genel konular", "makine konuları", "inşaat konuları", "elektrik konuları", "baskül konuları", "depo konuları", "reyon konuları", "kimya konuları" şeklinde düzenlenmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.

Anayasa'nın "Yönetmelikler" başlıklı 124. maddesinde; "Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler. Hangi yönetmeliklerin Resmi Gazetede yayımlanacağı kanunda belirtilir.

" hükmüne yer verilmiş; anılan hüküm uyarınca çıkarılan 3011 sayılı Resmi Gazete'de Yayımlanacak Yönetmelikler Hakkında Kanun'un 1. maddesinde; "Cumhurbaşkanlığı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişilerinin;

a) İşbirliğine, yetki ve görev alanlarına ait hükümleri düzenleyen,

b) Kamu personeline ait genel hükümleri kapsayan,

c) Kamuyu ilgilendiren, Yönetmelikler Resmi Gazete'de yayımlanır.

Ancak, milli emniyet ve milli güvenlikle ilgili olan ve gizlilik derecesi taşıyan yönetmelikler yayımlanmaz. (Ek fıkra: 2/7/2018-KHK-703/229 md.) Bu maddenin uygulanması bakımından hangi yönetmelik ve tebliğlerin Resmi Gazete'de yayımlanacağı ile ilgili oluşabilecek tereddütleri gidermeye Cumhurbaşkanlığı yetkilidir.

" hükmü yer almıştır.

3011 sayılı Resmi Gazete'de Yayımlanacak Yönetmelikler Hakkında Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihteki haliyle gerekçesinde; Başbakanlık, Bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerince düzenlenen bir idari tasarrufun yönetmelik olarak Resmi Gazete'de yayımlanabilmesi için, kendi ana görev alanlarını ilgilendiren kanun ve tüzüklerin uygulanmasını sağlaması, kanun ve tüzüklere aykırı olmaması, aynı zamanda genellik ifade etmesi, yalnız görevlilere hitap eden yönerge, iç talimat mahiyetinde olmaması gerektiği belirtilmiştir. 3011 sayılı Kanun'un 1. maddesinin (b) fıkrasında yer alan "kamu personeline ait genel hükümleri kapsayan" şeklindeki kuralın, davalı idarede görev yapan personelin tümünü ilgilendiren dava konusu düzenlemenin yer aldığı Yönetmelik için Resmi Gazete'de yayımlanma zorunluluğu getirdiği açıktır.

Bu gereklilik yerine getirilmeden yürürlüğe konulmuş olması nedeniyle hukuki geçerliliği bulunmayan Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Kadro Tanımlar Yönetmeliği'nin ve bu Yönetmelik'e dayanılarak tesis edilen Toprak Mahsulleri Ofisi İnsan Kaynakları Daire Başkanlığının... günlü, E:... sayılı işleminin de hukuka aykırı olduğu açıktır.

Açıklanan nedenlerle Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) İnsan Kaynakları Daire Başkanlığının... günlü, E:... sayılı işleminin ve işlemin dayanağı olan Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Kadro Tanımlar Yönetmeliği Eki 1'de yer alan teknisyen unvanına ilişkin düzenlenmenin iptaline karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; duruşma için belirlenen 18/12/2024 günü, davacı vekili Av. ...'nın ve davalı idareyi temsilen Av. ...'nin geldiği görülerek, Danıştay Savcısının hazır bulunduğu açık duruşmaya başlanıldı. Duruşmada hazır bulunan taraflara usulüne göre söz verilip dinlenildikten ve Savcının düşüncesi alındıktan sonra duruşmaya son verildi. Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY:

Dava konusu TMO İnsan Kaynakları Daire Başkanlığının... günlü, 463571 sayılı, "Teknisyen Pozisyonları" konulu, dağıtım yerlerine gönderilen yazıda özetle; TMO'da çalıştırılacak 399 sayılı KHK'nın II sayılı cetveline tabi sözleşmeli personel için Cumhurbaşkanlığınca Kuruma vizeli teknisyen pozisyonu ihdas edildiği, ihdas edilen vizeli pozisyonlar dışında personel çalıştırılamadığı, her ne kadar vizeli "Teknisyen" pozisyonu bulunsa da, çalışan/çalışacak sözleşmeli personelin ücretlerinde herhangi bir değişiklik olmadan unvanı, eğitim düzeyi, iş gerekleri, işyeri ve çalışma şartları ile kurum ihtiyaçları dikkate alınarak teknisyen (elektrik), teknisyen (makine), teknisyen (inşaat), teknisyen (baskül), teknisyen (kimya) pozisyonlarında Kurumun iş ve işlemleri açısından gruplara ayrılarak atamaların yapıldığı, ancak Kurumda, lisanslı depoculuk faaliyetlerinin yoğun olması, ilerleyen teknolojik faaliyetler, iş gerekleri, işyeri ve çalışma şartları birlikte değerlendirildiğinde bu unvanın gruplara ayrılmasına ihtiyaç kalmadığı, bu doğrultuda, 25/09/2019 tarihinde yürürlüğe giren TMO Kadro Tanımları Yönetmeliği'nde, "Teknisyen" pozisyonunun görev, yetki ve sorumlulukları branş bazında herhangi bir ayrım yapılmadan tek başlıkta tanımlandığı, sonuç olarak, Cumhurbaşkanlığınca Kuruma ihdas edilen ve Kadro Tanımları Yönetmeliğinde de görev tanımları aynı olan çeşitli kariyerlere haiz teknisyen (elektrik), teknisyen (makine), teknisyen (kimya), teknisyen (baskül), teknisyen (depo) pozisyonlarının "Teknisyen" pozisyonu olarak birleştirildiği, şubelerde kullanılan personel modülünde Genel Müdürlükçe yapılan bu değişikliklerin veri aktarımı yoluyla alınamadığından gerekli düzenlemelerin yapılması gerektiğinin personele duyurulması üzerine, bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:

2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın "Yönetmelikler" başlıklı 124. maddesinde, "Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler. Hangi yönetmeliklerin Resmi Gazetede yayımlanacağı kanunda belirtilir." hükmüne yer verilmiş; anılan hüküm uyarınca çıkarılan 3011 sayılı Resmi Gazete'de Yayımlanacak Olan Yönetmelikler Hakkında Kanun'un 1. maddesinde, "Cumhurbaşkanlığı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişilerinin; a) İşbirliğine, yetki ve görev alanlarına ait hükümleri düzenleyen, b) Kamu personeline ait genel hükümleri kapsayan,

c) Kamuyu ilgilendiren, Yönetmelikler Resmi Gazete'de yayımlanır. Ancak, milli emniyet ve milli güvenlikle ilgili olan ve gizlilik derecesi taşıyan yönetmelikler yayımlanmaz.

(Ek fıkra: 2/7/2018-KHK-703/229 md.) Bu maddenin uygulanması bakımından hangi yönetmelik ve tebliğlerin Resmi Gazete'de yayımlanacağı ile ilgili oluşabilecek tereddütleri gidermeye Cumhurbaşkanlığı yetkilidir.

" hükmü yer almıştır.

399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 4. maddesinde, "Teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olarak istihdam edilecek personelin kadro, ünvan derece ve sayıları ekli 1 sayılı cetvelde gösterilmiştir. Sözleşmeli statüde istihdam edilecek personele ait pozisyonların unvan ve sayıları Cumhurbaşkanı Kararı ile tespit edilir. Yeni kadro ve pozisyonların ihdası ile ihdas edilmiş kadro ve pozisyonların iptal ve değişiklikleri Cumhurbaşkanı Kararı ile yapılır." düzenlemesine yer verilmiştir.

Dava konusu işlem tarihi itibarıyla yürürlükte olan ve 11/12/1984 günlü, 18602 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Toprak Mahsulleri Ofisi Ana Statüsü'nün "Personele İlişkin Hükümler" başlıklı 21. maddesinde, "Teşekkül Müessese ve Bağlı Ortaklık personelinin; istihdam şekilleri, atama, göreve son verme, yükümlülük ve sorumlulukları, kadro tespiti, ücret, prim, ikramiyeler, yurt dışında gönderme, siyasi faaliyet yasağı, vekalet ücretlerinin dağıtımı ile Yönetim Kurulu Üyesi, denetçi ve tasfiye kurulu üyelerinin ücret ve hakları konusunda Kanun Hükmünde Kararname ve söz konusu Kanun Hükmünde Kararname'ye uygun olarak çıkarılacak Kamu iktisadi Teşebbüsleri Personel Rejimi Esaslarını düzenleyen kanun hükümleri uygulanır." kuralı yer almaktadır.

24/05/2019 günlü, 20/85-5 sayılı Yönetim Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Kadro Tanımlar Yönetmeliği'nin 1. maddesinde, "(1) Bu Yönetmeliğin amacı, Kurumda görev yapan yöneticilerin genel yönetim ilkeleri ile diğer personelin görev, yetki ve sorumluluklarını belirlemektir. (2) Bu Yönetmelik, Kurumdaki yöneticileri ve diğer personeli kapsar. (3) Yönetici olmayan veya kadro tanımı yapılmamış personel de bu Yönetmelikte veya diğer mevzuatta yer alan ilke ve kurallara uymakla yükümlüdür."; 2. maddesinde, "Bu Yönetmelik; 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 8/6/1984 tarihli ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname, 22/1/1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve 11/12/1984 tarihli ve 18602 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Toprak Mahsulleri Ofisi Ana Statüsüne dayanılarak hazırlanmıştır."; "Yetki ve sorumluluklar" başlıklı 13. maddesinde, "(1) İlgili personel, Ek-1 tabloda belirtilen görevler kapsamında sorumludur, Görevler ifa edilirken gerekli yetki TMO Yetki Devri Yönergesi ve ilgili diğer mevzuat kapsamında kullanılır. (2) 1 sayılı cetvele tabı olarak görev yapan yönetici konumundaki personel, görevlerini 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 233 sayılı ve 399 sayılı Kanun Hükmünde ve ilgili diğer mevzuata göre yerine getirirler. (3) Yönetmelikte yer almayan kadrolarda çalışan işçi veya sözleşmeli görevlerini ilgili mevzuat ve bu Yönetmeliğin genel hükümleri kapsamında yürütür. (4) İlgili personel, bu Yönetmelikte belirtilen hususlar dışında, birim yönetmeliklerinde ve diğer mevzuatta yer alanı görevleri, belirlenmiş yetki ve sorumluluklar çerçevesinde yerine getirir. (5) Personel, görevlerini bağlı bulunduğu amirlerden alınan talimatlar doğrultusunda yerine getirir." düzenlemelerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Dava konusu uyuşmazlıkta, davalı idare bünyesindeki unvanların görev tanımlarını içerir 12/03/2007 günlü, 7/46-6 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan TMO Kadro Tanımları Kitabı yürürlükten kaldırılarak, ... günlü, ... sayılı Karar ile kabul edilen dava konusu Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Kadro Tanımlar Yönetmeliği yürürlüğe konulmuştur. Anılan Yönetmeliğin içeriği incelendiğinde, bu Yönetmeliğin amacının, Kurumda görev yapan yöneticilerin genel yönetim ilkeleri ile diğer personelin görev, yetki ve sorumluluklarının belirlemek olduğu ifade edilmiştir. Ayrıca, Yönetmeliğin ekinde yer alan "Kadro Tanımları" başlıklı Ek-1'de, "Teknisyen" pozisyonunun görev, yetki ve sorumlulukları eski düzenlemeden farklı olarak branş bazında herhangi bir ayrım yapılmadan tek başlık altında toplanarak yeniden düzenlenmiştir.

Yukarıda "İlgili Mevzuat" başlığı altında yer verilen 3011 sayılı "Resmi Gazete'de Yayımlanacak Olan Yönetmelikler Hakkında Kanun"un 1/b maddesinde, kamu personeline ait genel hükümleri kapsayan yönetmeliklerin Resmi Gazete'de yayımlanacağı kurala bağlanmıştır. Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihteki haliyle gerekçesinde; Başbakanlık, Bakanlıklar ve kamu tüzelkişilerince düzenlenen bir idari tasarrufun yönetmelik olarak Resmi Gazete'de yayımlanabilmesi için, kendi ana görev alanlarını ilgilendiren kanun ve tüzüklerin uygulanmasını sağlaması, kanun ve tüzüklere aykırı olmaması, aynı zamanda genellik ifade etmesi, yalnız görevlilere hitap eden yönerge, iç talimat mahiyetinde olmaması gerektiği belirtilmiştir.

Dolayısıyla, 3011 sayılı Kanun'un 1/b maddesinde yer alan "kamu personeline ait genel hükümleri kapsayan" şeklindeki kuralın, davalı idarede görev yapan personelin tümünü ilgilendiren dava konusu düzenlemenin yer aldığı Yönetmelik için Resmi Gazete'de yayımlanma zorunluluğu getirdiği açıktır.

Bu itibarla, söz konusu gereklilik yerine getirilmeden yürürlüğe konulmuş olması nedeniyle, hukuki geçerliliği bulunmayan Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Kadro Tanımlar Yönetmeliği'nde ve bu Yönetmelik'e dayanılarak tesis edilen TMO İnsan Kaynakları Daire Başkanlığının ... günlü, E:... sayılı işleminde hukuka uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. TMO İnsan Kaynakları Daire Başkanlığının ... günlü, E:... sayılı işleminin ve bu işlemin dayanağı olan Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Kadro Tanımlar Yönetmeliği'nin "Kadro tanımları" başlıklı Ek-1'inde yer alan teknisyen unvanına ilişkin düzenlenmenin İPTALİNE,

2. Aşağıda dökümü yapılan ...-TL yargılama gideri ile karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre duruşmalı işler için belirlenen...-TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, davalı idare tarafından yatırılan ...-TL harcın idare üzerinde bırakılmasına, artan posta ücretinin kararın kesinleşmesinden sonra aidiyetine göre taraflara iadesine,

3. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 18/12/2024 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.