2013 yılı Komiser Yardımcılığı Kursu Sınavının iptal isteminde red

Daire, "sınavın tümünü geçersiz kılacak bir tespite yer verilmediği gibi bu yönde bir değerlendirmenin de yapılmadığı; kaldı ki dosya kapsamında sınavın iptali sonucunu doğuracak bilgi ve/veya belgenin de olmadığı gözönüne alındığında, dava konusu 2013 yılı Komiser Yardımcılığı Kursu sınavında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır" dedi.

Davacı: Sınavda şaibe vardır

Batman, Hakkari, Yüksekova, Elazığ, Akademi ve Emniyet Genel Müdürlüğünde sınavı kazananların sınav kağıtlarının incelenmesi halinde, soruların elde edildiğinin görüleceği, Erzurum Cumhuriyet Anadolu Lisesi 6 No'lu sınıfında sınav soru kitapçıklarının ve cevap anahtarlarının bulunduğu paketin açık getirilmesi, 11 ve 16 No'lu sınıflardaki iki adet soru kitapçığının eksik olması halinin sınavın adil olmadığını gösterdiği, Milli Eğitim Bakanlığının BİMER'den verdiği cevaplarda anılan eksiklikleri teyit ettiği, pek çok adayın sınavda kullandığı kimlik belgesi resimlerinin silik olduğu, bu durumun sınav giriş belgesi olmaması ile birlikte değerlendirildiğinde sınavı şüpheli hale getirdiği..

ÖSYM Hukuk Müşavirliği görüşü

ÖSYM Hukuk Müşavirliğinin ... günlü, ... sayılı yazı ekindeki olağandışılık raporunda "...Soruşturma konusu sınavın olağandışılık analizleri kapsamında 4 kriter tarafından toplam 421 tekil aday belirlenmiştir. Kriterler sonucunda belirlenen adaylar ile tüm adaylar için yapılan madde analizleri incelendiğinde, her iki kitlenin de soruları doğru cevaplama oranlarının beklendiği gibi sorunun güçlülüğüne göre değişkenlik gösterdiği görülmüştür. Bununla birlikte kriterler sonucunda belirlenen adayların testte yer alan bazı soruları tüm aday kitlesine göre daha yüksek, bazı soruları daha düşük ve bazı soruları da benzer oranda doğru cevapladıkları gözlemlenmiş olup, herhangi bir soruda, yanlışta birleşme tespit edilememiştir. Bu sonuca dayanarak 2013 yılı Polis Memurluğundan Komiser Yardımcılığına Geçiş Sınavı ile ilgili herhangi bir olağandışı durum tespit edilememiştir..." görüşüne yer verilmiştir.

T.C.
DANIŞTAY
İKİNCİ DAİRE
Esas No: 2021/1953
Karar No: 2024/5855

DAVANIN KONUSU:

Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından Milli Eğitim Bakanlığı aracılığıyla 10/03/2013 tarihinde yapılan Komiser Yardımcılığı Kursu sınavına katılarak başarısız olan polis memuru davacı tarafından,
1-Komiser Yardımcılığı Kursu sınavında hatalı sorulan sorular sorulduğundan bahisle söz konusu sınavın (B) kitapçığında yer alan 8, 76, 78 ve 88. nolu sorular ile 10/03/2013 tarihinde yapılan Komiser Yardımcılığı Kursu sınavının iptaline,
2- Anılan soruların ve sınavın dayanağı olan (Mülga) 10/08/2001 günlü, 24489 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışmalarına İlişkin Yönetmelik'in 28, 29 ve 30. maddelerinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI:

Davacı tarafından, sınav sorularının 80 tanesinin Emniyet Genel Müdürlüğü Eğitim Dairesi tarafından kalanının da Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlandığı; düzenleme gereği soruların büyük kısmının Emniyet Genel Müdürlüğü Eğitim Dairesi tarafından hazırlanmasının kendisi dahil pek çok kişiyi düşündürdüğü,
Sınavın iptalini gerektiren hususlar: a) Sınavın (B) kitapçığında yer alan 8, 76, 78 ve 88. soruların birden fazla cevap içermeleri nedeniyle hatalı oldukları ve anılan hatalı sorular nedeniyle sınavın gerçek değerlendirmesinin yapılamayacağı açık olduğundan iptal edilmesi gerektiği; ayrıca b) sınava ilişkin hazırlanan sınav kitapçıklarındaki hükümlerin hiçbirine uyulmadığı için sınavın iptali gerektiği; zira, Milli Eğitim Bakanlığı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğünce gerçekleştirilen Komiser Yardımcılığı Sınav Kitapçıklarının 1 ve 16. sayfalarında yer alan "Sınava giriş belgeleri" konusunda sınav giriş belgesi zorunluluğu arandığı; aksi durumda sınavın geçersiz sayılacağının hükme bağlandığı; müşterek protokolde sınav kural ve esaslarının belirlendiği, buna göre protokol taraflarının sınavın esaslarının uygulanması konusunda idarenin sorumluluğunun bulunduğu, 1082 sayılı Sınav Genelgesinde yer alan "Sınav İşlemleri" ana başlığının 3. maddesinde "Sınav giriş belgeleri" konusunda resmiyet arz eden bir açıklamaya yer verilmediği, bu doğrultuda kendilerine ""sınav giriş belgesi" düzenlenmediği, buna karşın soru kitapçığının 1. sayfasında sınav giriş belgesi ibraz etmemenin sınavın iptali yaptırımına bağlandığı; c) Anayasa'nın 10. maddesinde ifadesini bulan eşitlik ilkesinin ihlal edildiği; zira, "cevap kağıdında" adayı ayırdedici nitelikte resim veya kimlik bilgilerini içerir doğrulayıcı bilgilere yer verilmemesinin ve sadece kimlik numarasının kodlama suretiyle yer almasının, adayın ayırdedilmesi yönünden elverişli olmadığı; sonuç itibarıyla yukarıda yer verildiği haliyle sınav usul ve kurallarına uyulmadığından sınavın geçersiz olduğu;
Batman, Hakkari, Yüksekova, Elazığ, Akademi ve Emniyet Genel Müdürlüğünde sınavı kazananların sınav kağıtlarının incelenmesi halinde, soruların elde edildiğinin görüleceği, Erzurum Cumhuriyet Anadolu Lisesi 6 No'lu sınıfında sınav soru kitapçıklarının ve cevap anahtarlarının bulunduğu paketin açık getirilmesi, 11 ve 16 No'lu sınıflardaki iki adet soru kitapçığının eksik olması halinin sınavın adil olmadığını gösterdiği, Milli Eğitim Bakanlığının BİMER'den verdiği cevaplarda anılan eksiklikleri teyit ettiği, pek çok adayın sınavda kullandığı kimlik belgesi resimlerinin silik olduğu, bu durumun sınav giriş belgesi olmaması ile birlikte değerlendirildiğinde sınavı şüpheli hale getirdiği,
2012 yılında ÖSYM'ce yapılan Misyon Koruma Sınavına girenlerin aldığı puanlarla ile aynı kişilerin bu sınavdan aldıkları puanlar arasında büyük farklılıklar olduğu,
Sınav süresi 120 dakika olmasına rağmen birçok okulda 110 dakika olarak uygulanmasının eşitlik ilkesine aykırı olduğu,
Misyon Koruma sınavını kazananlar açıklanmasına rağmen bu sınavı kazananların açıklanmadığı, kazananların ilk 80 soruya verdikleri yanıtların aynı olduğu, Polis Akademesinin 80 soru hazırlayıp, MEB YEĞİTEK'in 10 adet tarih, 10 adet genel kültür olmak üzere 20 soru hazırladığı, dikkate alındığında soruların sızdırıldığı şüphesini uyandırdığı, kaldı ki bu kadar zor bir sınavdan 200 'den fazla kişinin 90 ve üzeri puan alması ve kazanan grupların belli şubelerde çalışması anılan şüpheyi ayrıca arttırdığı, TBMM'de bazı milletvekillerince, sınavı kazananların soy isimlerinin benzerlik gösterdiği ve akrabalık ilişkilerinin olduğu iddialarının ortaya atıldığı,
Sonuç itibarıyla dava konusu sınavın ve dayanak Yönetmelik maddelerinin iptali gerektiği ileri sürülmektedir.

DAVALI İDARELERİN SAVUNMALARI:

A) Milli Eğitim Bakanlığı tarafından; Usule ilişkin savunma; Hasım sıfatının bulunmadığı, dolayısıyla davanın gerçek hasma izafe edilmesi gerektiği; esasa dair savunma; dava konusu sınavın imzalanan protokol çerçevesinde gerçekleştirildiği, protokol gereği kendilerinin görevinin sınavın güvenli bir şekilde yapılması ve sınav sonuçlarının açıklanmasıyla sınırlı olduğu, kişileri kursa çağırmayan veya başarısız sayanın kendileri olmadığı; söz konusu sınavın, ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararı doğrultusunda; (B) kitapçığında yer alan 1(A-6), 8(A-3), 18(A-28), 37(A-47), 55(A-64), 60(A-69), 72(A-78), 74(A-80), 75(A-71), 76(A-72), 78(A-73), 80(A-76), 82(A-89), 84(A-81) ve 97(A-91) sorular olmak üzere toplam 15 soru hatalı kabul edilerek iptaline karar verildiği; bu çerçevede protokol esaslarına göre anılan sorular tüm adaylar için doğru kabul edilerek puan hesabının yeniden yapıldığı;
Sınava sadece polis kimliği ile girildiği iddiasının yersiz olduğu; zira, kimlik belgesi olmadan hiçbir adayın sınava giremediği, sınava giriş belgesi protokolde düzenlenmediğinden sınava giriş için aranan belgeler arasında yer verilmediği, sınava giriş açısından kimlik belgesi ile polis kimliğinin kişinin kim olduğunu ispat açısından giriş belgesinden daha öncelikli olduğu, sınava giren adaylar sınava başvurdukları andan itibaren tüm değerlendirme kriterlerini kabul etmiş gibi kabul edildiği, ayrıca sınavdan önce düzenlemenin iptali için dava açmaları gerektiği halde davanın açılmadığı;
Soruların, Polis Akademisi Başkanlığından alınan 80 soru olduğu, sorulara itiraz aşamasında (B) kitapçığının 55. sorusunun iptaline karar verildiği, soru iptali üzerine değerlendirmenin tüm adaylar yönünden eşit şekilde yapıldığı,
Eksik kitapçık çıkması durumunda ikame olarak yedek kitapçığın çıkarıldığı, eksik kitapçık olması hususunun bu anlamda sınavı şaibeli kılamayacağı, sonuçların diğer davalı olan Emniyet Genel Müdürlüğüne gönderildiği, soruların sızdırılması ve/veya sıralamanın hatalı yapılıp yapılmadığı iddialarına özen borcu kapsamında anılan idarenin cevap verebileceği savunulmaktadır.
B) İçişleri Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından ayrı ayrı verilen savunmalar; Komiser Yardımcılığı Kursu yazılı sınav sonuçlarının MEB tarafından kendilerine bildirilmesi üzerine Yönerge'nin 8. maddesi çerçevesinde elektronik ortamda sınava katılan personele duyurulduğu,
Hatalı sınav soruları ve cevap anahtarı ile ilgili olarak, MEB YEĞİTEK sınav komisyonu tarafından yeniden yapılan değerlendirme sonucuna göre (B) kitapçığı 55. sorunun (A-64) cevap şıkkının A olarak; (B) kitapçığı 88. sorunun (A-85) cevap şıkkının ise C olarak düzeltildiği, anılan düzeltme sonucunun 08/040/2013 tarihinde Pol-Net'den yayımlanmak suretiyle adaylara duyurulduğu, bu doğrultuda MEB YEĞİTEK tarafından yazılı sınav sonuçlarının 09/04/2013 tarihinde Eğitim Dairesi Başkanlığına iletilerek personele duyurulduğu, yapılan değerlendirmeye göre davacının yeni hesaplamaya göre puanının 83, sıralamasının ise 1376 olduğu, kontenjana giremediği için kursa çağrılmadığı, en yüksek puan alandan itibaren sıralanan ilk 500 kişi arasına giremediğinden başarısız olduğu, itiraz sonucunda yeniden yapılan hesaplamada adayların durumunda herhangi bir değişiklik olmadığının kendilerine bildirildiği, ... İdare Mahkemesince iptali edilen 15 sorunun tüm adaylar açısından doğru kabul edilerek
100 puan üzerinden hesaplama yapıldığı, bu çerçevede yeniden yapılan hesaplama sonuçlarının 27/06/2014 tarihinde Pol-Net sayfasından yayınlandığı, ... günlü, ... sayılı yazıyla da tüm teşkilata duyurulduğu, 500 asılın yanında kursa başlamayan 7 personelin yerine de ilk 7 yedeğin çağrıldığı; 8-250 arasında yer alan yedeklerin çağrılmadığı,
Davacının yeni hesaplamaya göre 83 puan alarak 1376. sırada yer aldığı ve ilk 500 kişilik kontenjana giremediği için kursa çağrılmadığı, ... İdare Mahkemesinin kararı uyarınca dava açan açmayan tüm adaylar hakkında işlem tesis edildiği,
Eksik soru kitapçığı hususu ile ilgili olarak, Erzurum İl Emniyet Müdürlüğünde görevli 6 polis memuru tarafından Erzurum Cumhuriyet Anadolu Lisesinde soru kitapçığının eksik olması ile ilgili tutanak tutulduğu ve soru kitapçığının eksik olduğu belirtilerek müracaatta bulunulduğu, anılan hususları içerecek şekilde ... günlü, ... sayılı yazıyla durum Milli Eğitim Bakanlığına iletildiği, Milli Eğitim Bakanlığınca ... günlü, ... sayılı yazıyla cevabi yazı verildiği ve sınavın iptalini gerektirir bir durumun bulunmadığının ifade edildiği, protokolün 6.1.5. maddesi gereği soru kitapçığında yer alan soruların hazırlanması, temini, soru kitapçıklarınını dağıtımının Milli eğitim Bakanlığı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğünün (YEĞİTEK) yükümlülüğünde olduğu,
İptali istenin düzenlemelerin ise, 3201 sayılı Kanun'da yer alan hükümleri tevsik eder nitelikte, üst normun açıklanması mahiyetini taşıyan hükümler olduğundan, dava konusu düzenlemelerin iptali isteminin reddine karar verilmesi gerektiği savunulmaktadır.

C) Cumhurbaşkanlığı (kapatılan Başbakanlık) tarafından; savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ DÜŞÜNCESİ:
Dava konusu edilen sınav sorularının ve sınavın iptali istemi yönünden davanın reddine; düzenleyici işlemler yönünden ise (Mülga) 10/08/2001 günlü, 24489 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışmalarına İlişkin Yönetmelik'in yürürlükte olmaması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI DÜŞÜNCESİ:
Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından Milli Eğitim Bakanlığı aracılığıyla 10.03.2013 tarihinde yapılan Komiser Yardımcılığı Kursu sınavına katılarak başarısız olan davacı, Komiser Yardımcılığı Kursu sınavında hatalı sorular sorulduğu ve sınavın uygulamasında hukuka aykırılıklar bulunduğundan bahisle, söz konusu sınavın ve bu sınavın dayanağı 10.08.2001 günlü, 24489 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışmalarına İlişkin Yönetmelik"in 28, 29 ve 30. maddelerinin iptali istemiyle dava açmıştır.
Bazı hükümleri dava konusu edilen Yönetmelik'in 10.05.2015 günlü, 29351 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik"in 41. maddesiyle yürürlükten kaldırıldığı, yeni Yönetmelik ile sınavların yürütülmesi ile ilgili iş ve işlemlerin Eğitim Dairesi Başkanlığı yerine Polis Akademisi Başkanlığınca yürütüleceğinin belirtildiği ve dava konusu edilen Yönetmelik hükümlerinden farklı düzenlemelere yer verildiği görüldüğünden tamamıyla yürürlükten kaldırılan yönetmelik hükümleri hakkında karar verilmesine olanak bulunmamaktadır.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden, taraflar arasında imzalanan protokol uyarınca adaylara sınav giriş belgesi düzenlenmediği, iki salonda soru kitapçıklarının eksik çıkması nedeniyle tutanak düzenlendiği ve yedek soru kitapçıklarının kullanıldığı, ayrıca ... İdari Mahkemesince verilen ve Danıştay 16. Dairesinin E:2015/10108 ve E:2015/10109 sayılı kararlarıyla onanan kararlarla söz konusu sınavda birçok hatalı sorunun sorulduğunun saptandığı, bu yönleriyle sınavın objektif yapılmadığı ve sonuçlarının sağlıklı olmadığı yönünde kanaat oluşmasına yol açıldığı anlaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, 10.08.2001 günlü, 24489 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve dava konusu yapılan "Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışmalarına İlişkin Yönetmelik"in 28, 29 ve 30. maddelerinin iptali istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığı, 10.03.2013 tarihinde yapılan Komiser Yardımcılığı Kursu sınavının ise iptalinin gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı görev yönünden ret kararı üzerine Danıştay Onikinci Dairesine iletilen; anılan Daire tarafından da Danıştay Başkanlık Kurulunun 22/12/2014 günlü, K:2014/17 sayılı kararı uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Danıştay (Kapatılan) Onaltıncı Dairesine, anılan Daire tarafından Danıştay Başkanlık Kurulunun 01/08/2016 günlü, K:2016/32 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 1. fıkrası uyarınca ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Danıştay Beşinci Dairesine, Danıştay Beşinci Dairesi tarafından ise Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, davalı idarelerden Milli Eğitim Bakanlığının husumete ilişkin itirazları yerinde görülmeyerek gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY:
Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından Milli Eğitim Bakanlığı aracılığıyla 10/03/2013 tarihinde yapılan Komiser Yardımcılığı Kursu sınavına katılarak başarısız olan polis memuru davacı, Komiser Yardımcılığı Kursu sınavında hatalı sorular sorulduğundan bahisle söz konusu sınavın (B) kitapçığında yer alan 8, 76, 78 ve 88. nolu sorular ile 10/03/2013 tarihinde yapılan Komiser Yardımcılığı Kursu sınavının iptali ve anılan sorular ile sınavın dayanağı olan (Mülga) 10/08/2001 günlü, 24489 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışmalarına İlişkin Yönetmelik'in 28, 29 ve 30. maddelerinin iptali istemiyle bakılan davayı açmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarihteki haliyle 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 124. maddesinde, "Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler çıkarabilirler." hükmüne yer verilmiştir.
3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu'nun (6638 sayılı Kanun'un 22. maddesi ile değişik) "Terfi ve Atama" başlıklı 55. maddesinde; ihtiyaç halinde meslekte fiilen altı yılını dolduran, 37 yaşından gün almamış olan ve yönetmelikte belirtilen diğer nitelikleri taşıyan polis memurlarından, yönetmelik hükümlerine göre açılacak komiser yardımcılığı sınavını kazanıp dokuz aydan az olmamak üzere eğitim kursunu başarıyla bitirenlerin komiser yardımcılığı rütbesine atanacakları hükmüne yer verilmiştir.
(Mülga) 10/08/2001 günlü, 24489 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışmalarına İlişkin Yönetmelik'in "Komiser Yardımcılığı Kursu" başlıklı 41. maddesinde; "Genel Müdürlükçe, kısa ve uzun vadeli kadro planları yapılarak, yıllık amir ve memur ihtiyacı belirlenir. Polis amirine ihtiyaç duyulması halinde; boş kadro sayısına göre polis memurları için komiser yardımcılığı kursu açılır. Polis memurlarının komiser yardımcılığına terfi edebilmesi için açılacak komiser yardımcılığı kursunu ve kurs süresi içerisinde kadroda uygulama eğitimini başarı ile tamamlaması şarttır." hükmüne; Kursa başvuruda aranacak niteliklerin sıralandığı değişik 42/g maddesinde, "Yapılacak yazılı ve mülakat sınavlarında başarılı olmak" şartının arandığı; "Yazılı ve Mülakat Sınavları" başlıklı değişik 43. maddesinde; "Başvuru niteliklerini taşıyan polis memurları, komiser yardımcılığı kursu için hazırlanacak çoktan seçmeli yazılı test sınavına alınırlar. Yazılı sınav, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi, Milli Eğitim Bakanlığı veya Eğitim Dairesi Başkanının teklifi ve Genel Müdürün onayı ile oluşturulan komisyonlara yaptırılır. Değerlendirme, yüz tam puan üzerinden yapılır. Çoktan seçmeli test cevap kağıtları, bilgisayarda optik okuyucuda değerlendirilir... Başarı sırasının tespitinde eşit puanın önlenmesine yönelik sınav tekniği ve bu Yönetmelikte yer almayan polis memurluğundan komiser yardımcılığına yükselme ve komiser yardımcılığı kursuna ilişkin diğer hususlar, Eğitim Daire Başkanlığınca yayınlanacak yönerge ile belirlenir." hükmüne; 44. maddesinde ise; "Sınavda sorulacak soruların Konularına göre oranlarının a) Anayasa ve idare Hukuku % 10, b) Ceza ve Ceza Muhakemeleri Usulü Hukuku % 20, c) Polisi İlgilendiren Mevzuat % 40, d) Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi % 10, e) insan Hakları % 10, f) Genel Kültür % 10" olduğu hükmüne yer verilmiştir.
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan 17/09/2003 tarihli İçişleri Bakanı Olur'uyla yürürlüğe giren Polis Memurlarının Komiser Yardımcılığı Rütbesine Yükselme Sınavı ve Kursuna Dair Yönerge'nin "Yazılı Sınav Esasları" başlıklı değişik 11. maddesinde, "Yazılı sınav, çoktan seçmeli ve yazılı test sınavı şeklindedir. Yazılı sınav, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi, Milli Eğitim Bakanlığı veya Eğitim Dairesi Başkanının teklifi ve Genel Müdürün onayı ile oluşturulan komisyonlara yaptırılır. Kurs sınavı Ankara'da, başvuruda bulunan personel sayısının fazla olması halinde Genel Müdürlükçe tespit edilecek bölge merkezlerinde yapılır..." hükmü; "Yazılı Sınavın Değerlendirilmesine ilişkin Hususlar" başlıklı değişik 12. maddesinde ise; "Çoktan seçmeli test cevap kağıtları, bilgisayarda optik okuyucuda değerlendirilir. Değerlendirme, yüz tam puan üzerinden en yüksek puan alanlardan başlamak suretiyle yapılır.... Puan sıralamasında kontenjanın sonunda eşitlik olması durumunda sırasıyla; a) Polisi İlgilendiren Mevzuat ile ilgili sorularda puanı fazla olan, b) Eşitliği halinde Ceza ve Ceza Muhakemeleri Usulü Hukuku ile ilgili sorularda puanı fazla olan, c) Eşitliği halinde sicil numarası önce olan tercih edilir..." hükmü yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
I- Dava konusu 10/08/2001 günlü, 24489 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışmalarına İlişkin Yönetmelik'in, 28, 29 ve 30. maddelerinin iptali istemi yönünden;
Dava konusu 10/08/2001 günlü, 24489 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışmalarına İlişkin Yönetmelik, 10/05/2015 günlü, 29351 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve değerlendirme Kurullarının Çalışma Usul ve esaslarına İlişkin Yönetmelik'in 41. maddesiyle yürürlükten kaldırıldığından, bu isteme yönelik olarak davanın konusuz kaldığı anlaşılmıştır.
Bu itibarla davacının iptalini talep ettiği düzenleme yürürlükte olmadığından, anılan düzenlemenin iptaline ilişkin istem hakkında karar verilmesine yer bulunmamaktadır.

II- Dava konusu 10/03/2013 tarihinde yapılan Komiser Yardımcılığı Kursu sınavında (B) kitapçığında yer alan 8, 76, 78 ve 88. nolu soruların iptali istemi yönünden;
1) (B) kitapçığında yer alan 8, 76 ve 78. nolu soruların iptali istemi yönünden: (A) ve (B) kitapçığında yer alan birden fazla sorunun iptali istemiyle ... İdare Mahkemesinde açılan veya bağlantı nedeniyle anılan Mahkemede birleştirilen; davalar kapsamında Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi öğretim üyeleri tarafından bilirkişi raporları düzenlendiği; anılan raporlar dikkate alınarak 76 ve 78. soruların iptaline, ara kararı üzerine verilen cevabi yazıya göre de 8. sorunun iptaline hükmedilmesi yolunda ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü E:..., K:... sayılı kararın; Danıştay (Kapatılan) Onaltıncı Dairesinin 09/03/2015 günlü, E:2015/10213, K:2015/590 sayılı kararıyla onandığı; davalı idarece karar düzeltme yoluna başvurulması üzerine; Danıştay Beşinci Dairesinin 08/11/2016 günlü, E:2016/22650, K:2016/5648 sayılı kararıyla karar düzeltme isteminin reddine karar verilerek kesinleştiği görüldüğünden; işbu davada anılan sorular hakkında yeniden karar verilmemiştir.
Bu itibarla, davacının iptalini talep ettiği yukarıda yer verilen (B) kitapçığında yer alan 8, 76 ve 78 nolu sorular hakkında yeniden karar verilmesine yer bulunmamaktadır.
2) (B) kitapçığında yer alan 88. sorunun iptali istemi yönünden: (B) kitapçığında yer alan, 88. sorunun iptali istemi yönünden davanın reddine hükmedilmesi yolunda ... İdare Mahkemesince verilen ..., E:..., K:... sayılı kararın; Danıştay (Kapatılan) Onaltıncı Dairesinin 16/03/2015 günlü, E:2015/10944, K:2015/721 sayılı kararıyla onandığı; davalı idarece karar düzeltme yoluna başvurulması üzerine; Danıştay Beşinci Dairesinin 03/11/2016 günlü, E:2016/22602, K:2016/5508 sayılı kararıyla karar düzeltme isteminin reddine karar verilerek kesinleştiği görülmüştür.
Bu durumda, hatalı olmadığı, anılan Mahkemece yaptırılan -Dairemizce de denetime elverişli olduğu değerlendirilen- bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporla ortaya konulan dava konusu (B) kitapçığındaki 88. soruda hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

III- Dava konusu 10/03/2013 tarihinde yapılan Komiser Yardımcılığı Kursu sınavının iptali istemi yönünden;
Emniyet Genel Müdürlüğü ile Milli Eğitim Bakanlığı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü arasında Komiser Yardımcılığı Sınavı yapılması konusunda 21/01/2013 tarihinde imzalanan protokolün 5.2.2'nci maddesi ile 6.2.4'ncü maddesinde adayların sınava, personel kimlik kartı ve özel kimlik belgelerinden birisi (nüfus cüzdanı, sürücü belgesi veya pasaport) ile girecekleri, personel kimlik kartı ile özel kimlik belgesi yanında olmayan adayların sınava alınmayacakları, "değerlendirme" başlıklı 5.4.4 maddesinde; değerlendirme sonucunda hatalı soru/soruların çıkması durumunda anılan sorular doğru kabul edilerek 100 puan üzerinden değerlendirme yapılacağı; YEĞİTEK'in yükümlülüklerine ilişkin 6.1.5. maddesinde, sınavda uygulanacak soru kitapçığında yer alacak 100 (yüz) adet çoktan seçmeli (5 seçenekli) soruyu belirtilen konu ve oranlarda YEĞİTEK Ölçme, Değerlendirme ve Yerleştirme Grup Başkanlığı tarafından tedarik edilen sorulardan oluşturulacağı, soru kitapçığının güvenliğinden sorumlu olmak, YEĞİTEK tarafından gerekli görülmesi halinde sınav komisyonunda yer alması için YEĞİTEK'in sorumlu olacağı, Komiser Yardımcılığı kursu sınavının, 120 (yüzyirmi) dakikalık süre içerisinde, tek oturum halinde yapılacağının hükme bağlandığı görülmüştür
Davacı tarafından, dava konusu sınavda adaylara sınav giriş belgesi düzenlenmediği, Erzurum Cumhuriyet Anadolu Lisesi 11 ve 16 nolu sınıflarda soru kitapçıklarının olduğu mühürlü poşetin açık olarak geldiği, birer soru kitapçığının eksik olduğu, aynı okul 6 nolu sınıfta soru kitapçıklarının ve cevap anahtarlarının bulunduğu paketin açık olarak getirildiği, birçok okulda sınav süresinin 120 dakika yerine 110 dakika olarak uygulandığı, sınavda sorulan 80 sorunun Polis Akademisince hazırlanmasının sınav güvenliği açısından şüphe yarattığı iddiasıyla sınavın tamamının iptali istenilmekte ise de, protokol uyarınca adaylara sınav giriş belgesi düzenlenmediği, protokolde YEĞİTEK Ölçme, Değerlendirme ve Yerleştirme Grup Başkanlığı tarafından tedarik edilen sorulardan sınavda uygulanacak soru kitapçığının oluşturulması görevinin Milli Eğitim Bakanlığına verildiği, anılan Kurumca Polis Akademisi Başkanlığından alınan sorular içinden seçilen 80 sorunun sınavda sorulduğu, iki salonda soru kitapçıklarının eksik çıkması nedeniyle yedek soru kitapçıklarının kullanıldığı, anılan durum ile ilgili düzenlenen 5 adet tutanağın Milli Eğitim Bakanlığına intikal ettirildiği ve ... günlü, ... sayılı cevabi yazı ile değerlendirildiği, 21/01/2013 tarihli protokolün 5.2.8. maddesinde sınav süresinin sehven 110 dakika olacağı belirtildiği, ancak 6.1.8. maddesinde sınavın 120 dakikalık süre içerisinde tamamlanacağının ve yine sınav kitapçığında sınav süresinin 120 dakika olduğu, sınavın 120 dakika üzerinden icra edildiği; davacının diğer iddiaları ile ilgili ise somut bir bilgi belge bulunmadığı görülmektedir.
Bununla birlikte;
a) 21/01/2013 tarihli protokol kapsamında 2013 Yılı Komiser Yardımcılığı sınavında sorulacak soruların hazırlanması işine ait Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile Emniyet Genel Müdürlüğü Polis Akademisi Başkanlığı arasında imzalanan 27/02/2013 tarihli Hizmet Alım Sözleşmesi kapsamındaki sınav sorularının hazırlanması ve teslimi sürecindeki faaliyetlerin gözetimi ve denetimi, sürecin yönetimi hususlarında görevlerini gereği gibi yerine getirmeyerek, bu konuda gerekli dikkat ve özeni göstermeyerek kamunun zararına, bazı kişilerin mağduriyetine, bazı kişilerin de haksız çıkar sağlamalarına neden olmak; söz konusu Hizmet Alım Sözleşmesinin 2.2 maddesine göre soru hazırlama veya hazırlatma sürecinin sorumlusu olarak görevini gereği gibi yerine getirmeyerek eksik ifaya neden olmak suretiyle kamunun zararına, bazı kişilerin mağduriyetine yol açmak ve soru hazırlama sürecinde söz konusu Hizmet Alım Sözleşmesine uygun olmayan soru paketleri hazırlayarak kamu zararına, bazı kişilerin mağduriyetine, bazı kişilerin de haksız çıkar sağlamasına neden olmak suretiyle görevi kötüye kullanma iddialarının Polis Akademisi Başkanı, Güvenlik Birimleri Fakültesi Dekanı ile akademide görevli olan Öğretim Üyeleri hakkında kamu davası açılmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından Yükseköğretim Kurulu Başkanlığınca oluşturulan Yetkili Kurulun 02/01/2020 günlü, 2020/3 sayılı men-i muhakeme kararının Danıştay Birinci Dairesinin 15/12/2020 günlü, E:2020/1254, K:2020/1689 sayılı kararıyla onanmasına karar verildiği;
b) aynı sınavla ilgili ... Cumhuriyet Başsavcılığınca ... sayılı soruşturma dosyası kapsamında Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Ana Bilim Dalında görev yapan öğretim üyeleri tarafından düzenlenen 16/11/2020 tarihli bilirkişi raporunda; Komiser Yardımcılığı sınavını kazanan adayların soruları sınavdan önce elde edip etmediklerine ilişkin toplam 5 ölçüt üzerinden değerlendirme yapıldığı; buna göre 45 aday "Kuvvetli Şüpheli", 247 aday "Orta Düzeyde Şüpheli"; 146 aday "Zayıf Şüpheli"; 69 adayın ise "Şüpheli Olmadıkları" tespitine yer verildiği; yine aynı soruşturma kapsamında ÖSYM Hukuk Müşavirliğinin ... günlü, ... sayılı yazı ekindeki olağandışılık raporunda "...Soruşturma konusu sınavın olağandışılık analizleri kapsamında 4 kriter tarafından toplam 421 tekil aday belirlenmiştir. Kriterler sonucunda belirlenen adaylar ile tüm adaylar için yapılan madde analizleri incelendiğinde, her iki kitlenin de soruları doğru cevaplama oranlarının beklendiği gibi sorunun güçlülüğüne göre değişkenlik gösterdiği görülmüştür. Bununla birlikte kriterler sonucunda belirlenen adayların testte yer alan bazı soruları tüm aday kitlesine göre daha yüksek, bazı soruları daha düşük ve bazı soruları da benzer oranda doğru cevapladıkları gözlemlenmiş olup, herhangi bir soruda, yanlışta birleşme tespit edilememiştir. Bu sonuca dayanarak 2013 yılı Polis Memurluğundan Komiser Yardımcılığına Geçiş Sınavı ile ilgili herhangi bir olağandışı durum tespit edilememiştir..." görüşüne yer verilmiştir.
Sonuç itibarıyla; ceza soruşturması sonucunda ... Cumhuriyet Başsavcılığınca ... günlü, ... Soruşturma Nolu, ... Karar sayılı kovuşturmaya yer olmadığı kararı verildiği; anılan kararda; "...Soruşturmanın geniş kapsamlı olması, alınan ifade ve teşhislere göre şüpheli sayısının artarak genişleyeceğinden bahisle, her bir şüpheliye yönelik soruşturma tamamlandıkça usul ekonomisi kurallarının gereği yerine getirilip, adil yargılamanın hızlı ve etkin bir şekilde yürütülmesinin temini amacıyla her bir şüpheli hakkındaki soruşturma evrakının ana dosya olan ... sayılı soruşturmadan tefrik edilerek yeni soruşturma numaralarına kaydedildiği, toplam 583 kişi hakkında soruşturma yürütüldüğü her bir şüpheli hakkındaki delil durumuna göre kamu davası açıldığı veya kovuşturma yapılmasına yer olmadığına dair karar verildiği, bazı şüpheliler hakkında ise başka yerde soruşturma veya kovuşturma bulunduğundan bahisle yetkisizlik kararlarının verildiği, öte yandan, sonradan ortaya çıkan şüphelinin tespit edilmesi durumunda yeni bir soruşturma numarası üzerinden de soruşturma yapılabileceği, dosyada başkaca şüphelinin yer almadığı, bu itibarla soruşturmanın mevcut numara üzerinden devamında hukuki yarar bulunmadığı..." anlaşıldığı gerekçesine yer verildiği görülmüştür.
Bu durumda, yukarıda hususlar birlikte değerlendirildiğinde; sınavın tümünü geçersiz kılacak bir tespite yer verilmediği gibi bu yönde bir değerlendirmenin de yapılmadığı; kaldı ki dosya kapsamında sınavın iptali sonucunu doğuracak bilgi ve/veya belgenin de olmadığı gözönüne alındığında, dava konusu 2013 yılı Komiser Yardımcılığı Kursu sınavında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;
1. (Mülga) 10/08/2001 günlü, 24489 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Emniyet Hizmetleri Sınıfı Personeli Rütbe Terfileri ve Değerlendirme Kurullarının Çalışmalarına İlişkin Yönetmelik'in 28, 29 ve 30. maddelerinin iptali istemi yönünden KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2. Komiser Yardımcılığı Kursu sınavında hatalı sorulan sorular sorulduğundan bahisle, söz konusu sınavın (B) kitapçığında yer alan 8, 76 ve 78 nolu soruların iptali istemi yönünden KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
3. Komiser Yardımcılığı Kursu sınavında (B) kitapçığında yer alan 88 nolu soru ve 10/03/2013 tarihinde yapılan Komiser Yardımcılığı Kursu sınavının iptali istemi yönünden DAVANIN REDDİNE,
4. Dava kısmen karar verilmesine yer olmadığı, kısmen dava ret ile sonuçlandığından aşağıda dökümü yer alan ve davacı tarafından yapılan ...-TL
yargılama giderinin haklılık oranı dikkate alınarak, yarısı olan ...-TL'nin davacı üzerinde bırakılmasına, diğer yarısı olan ...-TL'nin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine,
5. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ...-TL vekalet ücretinin davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine, ...-TL vekalet ücretinin ise davacıdan alınarak davalı idarelerden Milli Eğitim Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğüne verilmesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 02/12/2024 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.