Donald Trump Ortadoğu'yu ateşe attı

Bloomberg'in analizine göre; ABD Başkanı Donald Trump, Cumartesi gecesi İran'a düzenlenen saldırı emrini vererek, Beyaz Saray'daki görev süresinin en riskli ve belirleyici kararlarından birine imza atmış olabilir. İsrail'in İran'a karşı yürüttüğü savaşa ABD'nin doğrudan katılımını içeren bu hamle, Trump'ın hem ulusal hem de uluslararası siyasi mirasını şekillendirecek potansiyel bir dönüm noktasını işaret ediyor. Başkanın çevresine göre, bu saldırı kararı, İran'ın ve onun bölgesel vekillerinin zayıfladığı bir dönemde, sınırlı ama etkili bir askeri müdahalenin mümkün olduğu varsayımına dayanıyor. Trump'ın stratejisinin merkezinde, korkuya kapılmış bir Tahran'ın hızla bir çözüm arayacağı beklentisi yer alıyor. Eğer bu senaryo gerçekleşirse, ABD onlarca yıldır ulaşmaya çalıştığı ancak başarılı olamadığı bir dış politika hedefine ulaşabilir: İran'ın nükleer tehdit kapasitesinin ortadan kaldırılması. Trump da böylece, güçlü duruşuyla barışı sağlayan lider imajını hem iç politikada hem de uluslararası alanda pekiştirebilir.

Trump'ın Saldırı Kararının Riskleri

• Ortadoğu'daki savaşın genişleyebileceği
• ABD ve İsrail'in güvenliğinin tehdit altına girebileceği
• Amerika'nın yeni bir küresel çatışmaya sürüklenebileceği ihtimalleri

Trump'ın saldırı kararını savunan ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, "Birçok başkan İran'ın nükleer programına son darbeyi indirmeyi hayal etti. Ama bunu gerçekleştirebilen yalnızca Başkan Trump oldu," diyerek kararı tarihsel bir başarı olarak sundu.

Uzmanların Değerlendirmeleri ve İran'ın Tepkisi

Dış politika uzmanları, İran'ın tepkisinin henüz netleşmediğini ve zafer ilan etmek için erken olduğunu vurguluyor. Washington merkezli Orta Doğu Enstitüsü'nün kıdemli araştırmacısı Brian Katulis, İran rejiminin nasıl bir karşılık vereceğinin belirsiz olduğunu, ancak ülkenin bölgedeki vekil ağlarının halen operasyonel olarak etkili olduğunu ve istikrarsızlık yaratma kapasitesine sahip olduğunu belirtti.

Trump'ın Seçim Stratejisi ve Saldırı Kararı

Trump, 2024 seçim kampanyasının büyük bölümünü, ikinci döneminde savaş değil barış arayacağını vurgulayarak yürütmüştü. Ancak İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun baskıları altında, bu saldırıyı bir tehdit değil fırsat olarak değerlendirdi. Hem İran'a gözdağı vermek hem de başkomutan olarak kararlılığını göstermek isteyen Trump, cumartesi günü Beyaz Saray Durum Odası'nda üst düzey danışmanlarıyla bir araya geldi. Görüşme sırasında başında kırmızı "Make America Great Again" şapkası vardı. Gece yarısı yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında, askeri operasyonun gerekirse genişletileceğini belirtti.

Trump: "Ya barış olacak ya da İran için sekiz günde tanık olduğumuzdan çok daha büyük bir trajedi yaşanacak," dedi. Ardından şu ifadeleri kullandı: "Unutmayın, daha çok hedef var... Ancak barış hemen gelmezse, diğer hedeflerin peşine hassasiyet, hız ve beceriyle düşeceğiz."Beyaz Saray ve Kongre'de Tepkiler

• Trump'ın başkan yardımcısı JD Vance, müdahaleyi savundu ve "Zayıf olamazsınız. İranlıların nükleer silaha sahip olmasına izin veremeyiz," dedi.
• Cumhuriyetçi Kongre üyeleri, saldırıya hızla destek verdi. Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson, operasyonun "Amerika'ya ölüm" sloganları atan İran rejiminin nükleer silah elde etmesini engellediğini savundu.
• Demokrat Parti cephesi ise büyük tepki gösterdi. Başkanın Kongre'yi bilgilendirmemesi ve askeri müdahale için yasal yetki almaması eleştirildi.

Kamuoyu ve Anketler

Saldırı kararının ABD seçmenleri nezdinde nasıl yankı bulacağı ise net değil. Geçtiğimiz hafta yayımlanan bir YouGov/Economist anketine göre, Trump'ın kendi seçmenlerinin bile %53'ü, ABD'nin İsrail'e İran'a saldırıda katılmasını onaylamıyor.

Siyasi Analizler ve Uzman Yorumları

• Aaron David Miller: "Eğer Amerikalı askerler ölürse ya da petrol fiyatı varil başına 100 doları aşarsa, kamuoyunun tepkisi değişebilir."
• Senato Silahlı Hizmetler Komitesi'nin kıdemli Demokrat senatörü Jack Reed: "Bu, Başkan Trump'ın oynadığı büyük bir kumar ve işe yarayıp yaramayacağını henüz kimse bilmiyor."
• Dana Stroul: "Trump diplomasiyi tercih ettiğini, ABD'yi yeni savaşlara sürüklemek istemediğini birçok kez dile getirmişti. Ancak şimdi, Amerikan halkına açık ve ciddi bir açıklama yapılmadan, Kongre'ye danışılmadan ülkeyi İran'la doğrudan savaşa soktu."

Sonuç olarak, Trump'ın İran'a yönelik askeri müdahalesi hem ABD'nin dış politikasında hem de iç siyasetinde önemli tartışmalara yol açtı. Bu kararın uzun vadeli etkileri ve kamuoyundaki yansımaları ise önümüzdeki süreçte daha net ortaya çıkacak.