Değerlendirme Tutanağındaki Çelişkiye Rağmen Aday Öğretmen Danıştay'da Kaybetti

İşlemi hukuka aykırı bularak iptal eden mahkeme kararını bozdu.

Sözlü sınavda tutanağındaki çelişki

Davacı hakkında düzenlenen değerlendirme tutanaklarında, "Bilimsel ve teknolojik bilgisi yetersiz", "Sorulara doğru ve yeterli cevap veremedi. Kendine özgü açıklama ve yorum yapamadı." şeklinde değerlendirmede bulunulmasına rağmen, "Eğitim Bilimleri ve Genel Kültür Bilgisi" yönünden tam puan takdir edildiği, bu durumun da bir çelişkiye sebebiyet verilmiştir.

İstinaf: 20 adet alt kriteri için aynı puanın takdir edilmesinin makul değildir

Davacı hakkında her bir kriter yönünden yapılan değerlendirmede bütün komisyon üyeleri tarafından ayrı ayrı değerlendirme yapılmasına rağmen bütün kriterler ve bu kriterlerin 20 adet alt kriteri için de aynı puanın takdir edilmesinin makul olmadığı, hayatın olağan akışına aykırı olduğu, takdir yetkisinin objektif kullanılmadığı açıktır.

Danıştay: İşlem hukuka uygundur

Uyuşmazlık konusu olayda, Sözleşmeli Öğretmen İstihdamına İlişkin Yönetmelik'in 9. maddesine uygun bir şekilde mülakat sınav komisyonunun oluşturulduğu, davacıya önceden hazırlanan sorular arasından kura yoluyla çektirilen soruların yöneltildiği, yine Yönetmeliğin 11. maddesi uyarınca, eğitim bilimleri ve genel kültür, bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü, iletişim becerileri, özgüveni ve ikna kabiliyeti, bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı ve topluluk önünde temsil yeteneği ve eğitimcilik nitelikleri konularında yüz tam puan üzerinden değerlendirme yapılarak her üyenin ayrı ayrı verdiği puanların aritmetik ortalaması alınarak davacının sözlü sınav puanının (55) olarak tespit edildiği görülmektedir.

Bu duruma göre; yukarıda açıklanan mevzuat hükümleri uyarınca usulüne uygun olarak yapıldığı görülen sözlü sınavda davacının (55) puanla başarısız sayılmasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

T.C.

DANIŞTAY

ONİKİNCİ DAİRE

Esas No: 2024/2332

Karar No: 2025/374

İSTEMİN KONUSU:

... Bölge İdare Mahkemesi... İdari Dava Dairesinin... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:

Dava konusu istem: Sözleşmeli Öğretmen İstihdamına İlişkin Yönetmelik uyarınca sözleşmeli öğretmen adaylarına yönelik 23/11/2021 tarihinde yapılan sözlü sınava katılan davacı tarafından, başarısız sayılmasına ilişkin işleme yaptığı itirazın reddine dair... tarih ve E... sayılı işlemin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti:

... İdare Mahkemesinin... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla; davacı hakkında düzenlenen değerlendirme tutanaklarında, "Bilimsel ve teknolojik bilgisi yetersiz", "Sorulara doğru ve yeterli cevap veremedi. Kendine özgü açıklama ve yorum yapamadı." şeklinde değerlendirmede bulunulmasına rağmen, "Eğitim Bilimleri ve Genel Kültür Bilgisi" yönünden tam puan takdir edildiği, bu durumun da bir çelişkiye sebebiyet verdiği, buna göre, dava konusu sözlü sınavda takdir yetkisinin objektif kullanılmadığı sonucuna varıldığından, davacının sözlü sınav neticesinde başarısız sayılması işlemine yaptığı itirazın reddine ilişkin işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı; diğer yandan, belirlenen ilkeler dikkate alınarak davacının yeniden sözlü sınava alınması gerektiğinden, bu kararın davacının doğrudan atanması sonucunu doğurmayacağı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:

... Bölge İdare Mahkemesi... İdari Dava Dairesince; davacı hakkında her bir kriter yönünden yapılan değerlendirmede bütün komisyon üyeleri tarafından ayrı ayrı değerlendirme yapılmasına rağmen bütün kriterler ve bu kriterlerin 20 adet alt kriteri için de aynı puanın takdir edilmesinin makul olmadığı, hayatın olağan akışına aykırı olduğu, takdir yetkisinin objektif kullanılmadığı; öte yandan, bu karar, davacının sözlü sınavda başarılı olduğu yolunda bir sonuç doğurmaya yönelik olmayıp, belirtilen hususlar dikkate alınarak yeniden yapılacak sözlü sınav sonucunda ortaya çıkacak olan değerlendirme ve puana göre davacı hakkında işlem tesis edilmesine yönelik olduğu, bu itibarla, dava konusu işlemlerin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında ise sonucu itibariyle hukuki isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun gerekçeli olarak reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI:

Dava konusu sözlü sınava ilişkin işlemlerin ilgili Kanun ve Yönetmelik hükümleri çerçevesinde belirlenen esaslar doğrultusunda hukuka uygun olarak gerçekleştirildiği belirtilerek, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:

Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...

DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY:

Sözleşmeli Öğretmen İstihdamına İlişkin Yönetmelik uyarınca sözleşmeli öğretmen adaylarına yönelik 23/11/2021 tarihinde yapılan sözlü sınava katılan davacı tarafından, başarısız sayılmasına ilişkin işleme yaptığı itirazın reddine dair... tarih ve E... sayılı işlemin iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:

03/08/2016 tarih ve 29790 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Sözleşmeli Öğretmen İstihdamına İlişkin Yönetmelik'in "Sözlü sınav komisyonunun oluşumu" başlıklı 9. maddesinde;

"(1) (Değişik:RG-27/10/2017- 30223) Sözlü sınav komisyonu; Bakan veya görevlendireceği birim amiri tarafından Bakanlık merkez ve taşra teşkilatında şube müdürü ve üstü unvanlı kadrolarda görev yapan personel arasından belirlenen bir başkan, iki asıl ve ihtiyaç duyulduğunda değerlendirilmek üzere iki yedek üyeden oluşur. Yedek üyeler, sınav merkezlerinde oluşturulan yedek üye havuzundan görevlendirilir. İhtiyaç duyulması halinde üyelerden biri, Bakanlıkça, öğretmen adayı yetiştiren yükseköğretim kurumlarında görev yapan öğretim üyeleri arasından belirlenebilir.

(2) Sözlü sınav komisyonu, üye tam sayısı ile toplanır. Asıl üyenin bulunmadığı toplantıya Komisyon başkanının çağrısı üzerine yedek üye katılır. Başarı puanı, her üyenin verdiği puanın aritmetik ortalaması alınarak hesaplanır.

(3) Gerek görülmesi halinde aynı usulle birden fazla sözlü sınav komisyonu kurulabilir.

(4) Sözlü sınav komisyonu başkan ve üyeleri, boşanmış olsalar dahi eşlerinin, ikinci dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve kayın hısımlarının ve evlatlıklarının katıldığı sözlü sınavlarda görev alamaz.

(5) Bakanlıkça, sözlü sınav merkezlerinde oluşturulan sözlü sınav komisyonlarının koordinasyonlarını sağlamak üzere Bakanlık merkez teşkilatı yöneticileri arasından görevlendirme yapılabilir.

(6) Sözlü sınav komisyonunun sekretarya işlemleri, sınav merkezlerinin bulunduğu il milli eğitim müdürlüklerince yürütülür. ",

"Sözlü sınav komisyonunun görevleri" başlıklı 10. maddesinde;

"(1) Sözlü sınav komisyonunun görevleri şunlardır:

a) Sözlü sınavları, 11 inci maddede belirtilen konulardan Bakanlıkça hazırlanan ve sınav merkezlerine gönderilen sorular üzerinden yapmak ve değerlendirmek.

b) Sözlü sınava ilişkin itirazları sonuçlandırmak.

c) Sözlü sınava ilişkin diğer iş ve işlemlerin yürütülmesini sağlamak.", "Sözlü sınav konuları ve ağırlıkları" başlıklı 11. maddesinde;

(Değişik:RG-24/3/2018-30370)

(1) Sözlü sınav konuları ve ağırlıkları şunlardır:

a) Eğitim bilimleri ve genel kültür: %20,

b) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü: %20,

c) İletişim becerileri, özgüveni ve ikna kabiliyeti: %20,

ç) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı: %20,

d) Topluluk önünde temsil yeteneği ve eğitimcilik nitelikleri: %20.",

"Sözlü sınav" başlıklı 12. maddesinde;

"(1) KPSS sonucunda her alan için oluşan puan sıralamasına göre en yüksek puan alandan başlamak üzere, alanlar için belirlenen kontenjan sayısının üç katı aday sözlü sınava çağrılır. Son sıradaki adayla aynı puana sahip olan adaylar da sözlü sınava çağrılır.

(2) Sözlü sınav, Bakanlıkça sözlü sınav komisyonu oluşturulması öngörülen sözlü sınav merkezlerinde yapılır.

(3) Sözlü sınava girmek isteyenler, tercihleri de dikkate alınarak belirlenen sözlü sınav merkezlerinden birinde sözlü sınava alınır.

(4) Sözleşmeli öğretmenliğe atama için yapılacak sözlü sınava katılmaya hak kazanan adaylar, sözlü sınav komisyonunca yüz tam puan üzerinden değerlendirilir. Sözlü sınavda 60 ve üzerinde puan alanlar başarılı sayılır ve sözleşmeli öğretmenliğe atanmak üzere tercih yapma hakkına sahip olur." düzenlemelerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Sözlü sınavda başarısız sayılma işleminin yargısal denetiminin, diğer tüm idari işlemlerin yargısal denetiminde olduğu gibi yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden yapılması esastır. İdari işlemin yetki, şekil gibi salt usule ilişkin unsurları ile sınırlı olarak yapılacak bir yargısal denetim, hukuk devleti ilkesinin sağladığı güvenceyi temin etmeyecektir.

Bu nedenlerle, davacının girdiği sözlü sınav öncesinde, sınav komisyonunca sınavda yöneltilecek soruların önceden hazırlanması ve tutanağa bağlanması, her adaya yöneltilen soruların kayda geçirilmesi ve adayların verdiği yanıtlara hangi komisyon üyesince, hangi notun takdir edildiğinin tutanakta gösterilmesi, böylece sözlü sınavın nesnel olarak yapılması ve yargısal denetimin tüm unsurlarıyla gerçekleştirilmesi sağlanmalıdır.

Uyuşmazlık konusu olayda, Sözleşmeli Öğretmen İstihdamına İlişkin Yönetmelik'in 9. maddesine uygun bir şekilde mülakat sınav komisyonunun oluşturulduğu, davacıya önceden hazırlanan sorular arasından kura yoluyla çektirilen soruların yöneltildiği, yine Yönetmeliğin 11. maddesi uyarınca, eğitim bilimleri ve genel kültür, bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücü, iletişim becerileri, özgüveni ve ikna kabiliyeti, bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı ve topluluk önünde temsil yeteneği ve eğitimcilik nitelikleri konularında yüz tam puan üzerinden değerlendirme yapılarak her üyenin ayrı ayrı verdiği puanların aritmetik ortalaması alınarak davacının sözlü sınav puanının (55) olarak tespit edildiği görülmektedir.

Bu duruma göre; yukarıda açıklanan mevzuat hükümleri uyarınca usulüne uygun olarak yapıldığı görülen sözlü sınavda davacının (55) puanla başarısız sayılmasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun gerekçeli olarak reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;

1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarelerin temyiz istemlerinin kabulüne,

2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun gerekçeli olarak reddi yolundaki temyize konu... Bölge İdare Mahkemesi... İdari Dava Dairesinin... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,

3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın, ... Bölge İdare Mahkemesi... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, kesin olarak, 23/01/2025 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY:

Dava; Sözleşmeli Öğretmen İstihdamına İlişkin Yönetmelik uyarınca 23/11/2021 tarihinde yapılan sözlü sınava katılan davacının, başarısız sayılmasına ilişkin işleme yaptığı itirazın reddine ilişkin ... tarih ve E... sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

Anayasa'nın 2. maddesinde belirtilen Türkiye Cumhuriyeti Devletinin temel niteliklerinden olan "hukuk devleti" ilkesi, vatandaşlarına hukuk güvenliğini sağlayan, idarenin hukuka bağlılığını amaç edinen, buna karşılık kamu gücünün sınırsız, ölçüsüz ve keyfi kullanılmasını önleyen en önemli unsurlardan biridir. Nitekim hukuk devleti ilkesinin yaşama geçirilmesini sağlayacak araçlar arasında, Anayasanın 8. maddesinde, yürütme yetkisi ve görevinin, Anayasa ve kanunlara uygun olarak kullanılacağı ve yerine getirileceği; Anayasanın 125. maddesinde de, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu kuralına yer verilmiştir.

Sözlü sınavda başarısız sayılma işleminin; diğer idari işlemlerin yargısal denetiminde olduğu gibi yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden yargısal denetiminin yapılması esastır. İdari işlemin yetki, şekil gibi salt usule ilişkin unsurları ile sınırlı olarak yapılacak bir yargısal denetim, hukuk devleti ilkesinin sağladığı güvenceyi temin etmeyecektir.

Dosyanın incelenmesinden; davacı hakkında düzenlenen değerlendirme tutanaklarında, "Bilimsel ve teknolojik bilgisi yetersiz", "Sorulara doğru ve yeterli cevap veremedi. Kendine özgü açıklama ve yorum yapamadı." şeklinde değerlendirmede bulunulmasına rağmen, "Eğitim Bilimleri ve Genel Kültür Bilgisi" yönünden tam puan takdir edildiği, bu durumun da bir çelişkiye sebebiyet verdiği, buna göre dava konusu sözlü sınavda takdir yetkisinin objektif kullanılmadığı sonucuna varıldığından, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararına yönelik İstinaf başvurusunun gerekçeli olarak reddine ilişkin Bölge İdare Mahkemesi kararının, yukarıda yer verilen gerekçe ile onanması gerektiği görüşüyle katılmıyorum.