Bebeklerin oyuncak seçimi yıllar sonra IQ'yu etkiliyor mu?

ABD'de yapılan bir ikizler araştırması, bebeklikte gösterilen bazı davranışların ileriki yaşlardaki zeka seviyesini öngörebileceğini ortaya koydu. Araştırma sonuçları, çevresel faktörlerin sanılandan daha etkili olduğunu gösteriyor. Colorado Boulder Üniversitesi'nde yürütülen ve 1.000'den fazla ikiz üzerinde yapılan araştırma, bebeklikte yapılan basit testlerin bile 30 yaşındaki bilişsel becerileri tahmin edebileceğini gösterdi. Bebeklerin 7 aylıkken verdiği tepkiler, örneğin yeni oyuncaklara olan ilgisi veya dikkat süresi, yıllar sonraki zeka testleriyle anlamlı bağlantılar kuruyor.

En Büyük İpucu: Yeniliğe Merak

• Araştırma, "yeniliğe ilgi" (novelty preference) ve "göreve odaklanma" (task orientation) gibi davranışların, ileriki yıllardaki bilişsel performans için en güçlü göstergeler olduğunu buldu.
• Bebeklerin oyuncak tercihleri bile yıllar sonra yapılacak IQ testlerinin sonucunu yaklaşık yüzde 13 oranında tahmin edebiliyor.
• Uzmanlar, bu verilerin zekanın sabit olduğu anlamına gelmediğini, sadece beyin gelişiminin ne kadar erken başladığını gösterdiğini vurguluyor.

Genetik mi Çevre mi?

• İkizler üzerinden yapılan bu uzun soluklu araştırma, zeka gelişiminde hem genetik hem de çevresel faktörlerin rol oynadığını kanıtladı.
• Genetik etki çocuklar büyüdükçe artarken, özellikle ilk bir-iki yıldaki çevresel etkilerin yetişkin zekası üzerinde yüzde 10 oranında kalıcı bir etki bıraktığı ortaya çıktı.
• Okul öncesi dönem bile, bir bireyin ileriki yaşamını şekillendirmede kritik rol oynuyor.

Erken Eğitim ve Demans Riski

Prof. Chandra Reynolds, bulguların yalnızca okul başarısı veya iş performansı için değil, yaşlılıkta görülen demans gibi hastalıkların riskini anlamada da önemli olduğunu belirtti:

"Bilişsel yaşlanma ömür boyu süren bir süreçtir. Güçlü bir erken eğitim temeli, beyin rezervini korumaya ve yaşlanmayla gelen düşüşü geciktirmeye yardımcı olabilir."DNA'dan Zeka Tahmini Mümkün mü?

• Araştırmada ayrıca, kişilerin DNA'sına dayalı olarak oluşturulan "poligenik zeka puanı" da test edildi.
• Bu puan, binlerce genetik varyantın etkisini tek bir sayıya indirerek kişinin genetik zeka eğilimini yansıtıyor.
• Bebeklikte yapılan test sonuçları ile bu genetik puanlar arasında çarpıcı bir uyum olduğu görüldü.
• Genetik veriler, zeka gelişimi araştırmalarında giderek daha etkili bir araç haline geliyor.