Türkiye'de Büyük Veri ve Yapay Zekanın Sektörel Etkileri

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, büyük veri ve yapay zeka teknolojilerinin gelecekte daha da yaygınlaşacağını ve hayatın her alanını etkileyeceğini belirterek, "Hedefimiz ulaştırma ve haberleşmenin tüm katmanlarında dijital dünyanın avantajlarını kullanmak" dedi. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun (BTK) hazırladığı Büyük Veri ve Yapay Zeka Araştırma Raporu'nu değerlendiren Uraloğlu, bu raporla büyük veri ve yapay zeka teknolojilerinin faydalarını ve risklerini analiz ederek, geleceğe yönelik bir plan oluşturmayı amaçladıklarını ifade etti.

Uraloğlu, büyük veri ve yapay zekanın hayatın her alanında değerlendirilmesinin artık bir zorunluluk haline geldiğine dikkat çekerek, "Yapay zeka elektronik haberleşme, sağlık, finans, tüketici ilişkileri yönetimi, üretim, ulaşım, tarım, ticaret, eğitim, enerji ve insan kaynakları sektörlerinin potansiyel kullanım alanlarında karşımıza çıkıyor" dedi. Bakanlık olarak yapay zekayı en üst düzeyde kullanmak için çalışmalarını sürdürdüklerini belirten Uraloğlu, ulaşımın bütün modlarında yapay zekadan yararlandıklarını ve bu uygulamaları artırmayı hedeflediklerini söyledi. Özellikle havacılıkta otonom uçuş sistemlerinin pilot hatalarını en aza indirdiğini vurguladı.

Türkiye'deki Büyük Veri ve Yapay Zeka Uygulamaları

Büyük veri ve yapay zeka teknolojilerinin birbirini tamamladığını belirten Uraloğlu, Türkiye'de bu teknolojilerin çeşitli sektörlerde yaygınlaştırılması için önemli adımlar atıldığını ifade etti. Şu anda havalimanlarından kara yollarına, tünellerden baz istasyonlarına, e-Devlet'ten kargoya kadar birçok alanda yapay zekadan yararlanıldığını belirtti.

• Otomatik Tren Muayene İstasyonu (OTMİ) Sistemi: Yapay zekayla entegre edilen bu sistemde algoritmalar, toplanan büyük veriyi değerlendirerek olası arızaları daha oluşmadan tespit ediyor ve bakım ekiplerine erken uyarılar gönderiyor.
• Havalimanları ve kara yolları: Yapay zeka ile süreçler daha verimli ve güvenli hale getiriliyor.
• e-Devlet uygulamaları: Büyük veri ve yapay zeka ile vatandaşlara daha hızlı ve etkin hizmet sunuluyor.

Uraloğlu, dijitalleşmenin hızlanmasıyla birlikte büyük verinin öneminin arttığını, internetin yaygınlaşması, mobil cihazların kullanımı ve nesnelerin interneti gibi teknolojilerin gelişmesiyle çok miktarda veri üretildiğini vurguladı. Bu verilerin işlenmesi ve analiz edilmesinin işletmeler ve kurumlar için büyük fırsatlar sunduğunu belirtti.

Yapay Zekanın Sektörel Kullanımı

Yapay zeka, insan zekasını taklit eden bilgisayar sistemlerinin geliştirilmesini hedefleyen bir alandır. Makine öğrenmesi ve derin öğrenme gibi tekniklerle büyük veri kümeleri analiz edilerek karmaşık problemler çözülebilmekte ve tahminlerde bulunulabilmektedir. Sağlık hizmetlerinden finansa, üretimden ulaşıma kadar birçok sektörde yapay zeka uygulamaları kullanılmaktadır.

Etik İlkeler ve İnsan Odaklı Yaklaşım

Büyük veri ve yapay zeka kullanımı ile ilgili olarak insanlık yararına olacak şekilde ilerlemenin sağlanmasının büyük önem taşıdığına dikkat çeken Uraloğlu, özellikle veri gizliliği, önyargı ve ayrımcılık, hesap verebilirlik ve insan kontrolü gibi konuların titizlikle ele alınması gerektiğini vurguladı.

• Veri okuryazarlığını geliştirmek
• Etik çerçeve oluşturmak
• İnsan odaklı yaklaşım
• Şeffaflık ve hesap verebilirlik
• Kapsayıcı inovasyon
• Uluslararası işbirliği

Bu altı temel ilke doğrultusunda büyük veri ve yapay zeka alanındaki teknolojilerden sonuna kadar yararlanarak sistematik, hızlı bir ulaştırma ve haberleşme alanı oluşturduklarını belirtti.

Kapsayıcı İnovasyon ve Uluslararası İşbirliği

Yapay zekanın sadece teknik bir dönüşüm değil, aynı zamanda ekonomik ve toplumsal boyutlarıyla küresel sahnede tartışılan stratejik bir alan olduğunu ifade eden Uraloğlu, bu teknolojilerin potansiyel faydalarından yararlanmak ve olası risklerini en aza indirmek için veri okuryazarlığı eğitimlerine önem verdiklerini söyledi. Etik kullanım için ulusal ve uluslararası düzeyde çerçeveler oluşturduklarını, insan odaklı yaklaşımı benimsediklerini ve şeffaflık ile hesap verebilirliği ön planda tuttuklarını belirtti.

Tüm paydaşlarla birlikte çalışarak kapsayıcı bir inovasyon yaklaşımını benimsediklerini vurgulayan Uraloğlu, büyük veri ve yapay zeka teknolojilerinin sunduğu fırsatlardan yararlanmak ve potansiyel risklerini en aza indirmek için uluslararası işbirliği ve bilgi paylaşımının teşvik edilmesinin önemine dikkat çekti. Bu teknolojilerin etik ve sorumlu bir şekilde kullanılmasıyla daha adil, sürdürülebilir ve müreffeh bir gelecek inşa edilebileceğini ifade etti.