Bakanlık Açıkladı: 14 Soruda Türkiye'nin İlk İklim Kanunu

TBMM Genel Kurulunda kabul edilen kanunla, iklim değişikliği kaynaklı afetlerin yıkıcı etkilerine karşı dirençli şehirlerin oluşturulması, yenilenebilir enerji kaynaklarının teşvikiyle doğa dostu üretim, biyoçeşitlilik ve yeşil alanların korunması hedefleniyor. Ayrıca, su ve gıda güvenliğinin artırılması için alınması gereken tedbirler de yasal olarak düzenlenecek. Ekonominin, şehirlerin, tarım ve gıda başta olmak üzere kritik sektörlerin iklim krizinden daha az etkilenmesi için yapılacak düzenlemeleri içeren kanun ile yerel ve ulusal eylem planlarının hazırlanması sağlanacak.

Sıkça Sorulan Sorular ve Yanıtları

İklim Kanunu'na Neden İhtiyaç Duyuldu?

• İklim Kanunu'nun temel amacı, 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi ve Yeşil Büyüme'dir. Kanun, iklim değişikliği kaynaklı krizlerin ve zararların olumsuz etkilerini en aza indirmeyi hedefler. Ayrıca, iklime dirençli şehirlerin oluşturulması, afet risklerinin azaltılması, biyoçeşitlilik ve doğal kaynakların korunması, su ve gıda güvenliğinin sağlanması, ormanların ve yeşil alanların artırılması, yenilenebilir enerji kapasitelerinin artırılmasıyla enerjide dışa bağımlılığın azaltılması için yol haritası sunar.

İklim Kanunu Hangi Sektörleri İlgilendiriyor?

• Kanun; şehirleri, altyapıyı, tarımı, hayvancılığı, yeşil alanları ve su kaynaklarını koruyacak. Enerji, sanayi ve ulaştırma gibi sektörleri teknolojik ve çevre dostu yapıya kavuşturacak bir yaklaşımla hazırlandı. Çevrenin, ekonominin, toplumun ve halk sağlığının iklim bazlı olumsuz sonuçlara dirençli hale getirilmesi sağlanacak.

Yerel Düzeyde Hangi Adımlar Atılacak?

• Her ilde vali başkanlığında, ilgili kurum ve kuruluşların temsilcileri ile yerel yönetimlerin temsilcilerinden oluşan İl İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu kurulacak. Her ilin kendi şartlarına özel eylem planları hazırlanacak ve ilgili kurumlar en geç 31 Aralık 2027'ye kadar kendi eylem ve strateji planlarını iklim değişikliği politikalarıyla uyumlu şekilde hazırlayacak.

İklim Kaynaklı Afetlere Karşı Hangi Tedbirler Alınacak?

• İklim değişikliğine bağlı afetlerin neden olduğu kayıp ve zararların azaltılması amacıyla risk değerlendirme, izleme, bilgilendirme ve erken uyarı sistemleri geliştirilecek; bütünleşik afet yönetimi esas alınacak.

Su Yönetimi ve Arazi Tahribatının Önlenmesi İçin Neler Yapılacak?

• Orman, tarım, mera ve sulak alanlarda iklim değişikliğinin etkilerini hafifletmek için strateji ve eylem planları doğrultusunda su kaynaklarının etkin yönetimi sağlanacak. Denizel ve karasal korunan alanların niteliği ve oranı artırılacak. Kuraklık, erozyon ve arazi tahribatının önlenmesi için ulusal düzeyde rehabilitasyon çalışmaları yürütülecek.

Temiz Teknolojinin Kullanımı Nasıl Yaygınlaştırılacak?

• Kanun, hidrojen teknolojisi gibi yenilikçi teknolojilerin geliştirilmesi ve kullanımının yaygınlaştırılması için kamu, özel sektör ve kurumlar arası işbirliğinin güçlendirilmesini teşvik edecek.

İklim Değişikliği ve Yeşil Dönüşüm Farkındalığı İçin Neler Yapılacak?

• Kamuoyu farkındalığının artırılması ve toplumun iklim değişikliğinin etkileri konusunda duyarlı hale getirilmesi için eğitim ve bilinçlendirme programları düzenlenecek. Müfredat ve öğretim programları güncellenecek; yeşil iş gücünün yetiştirilmesi için Milli Eğitim Bakanlığı ve Yükseköğretim Kurulu ile koordineli çalışmalar yapılacak.

Türkiye Yeşil Taksonomisi Ne Getirecek?

• Türkiye Yeşil Taksonomisi, yatırımın gerçekten çevreci olup olmadığını belirleyerek ulusal yatırım imkanlarını artıracak ve ülkeye uluslararası finans akışlarını hızlandıracak.

Türkiye Emisyon Ticaret Sistemi ile Ne Sağlanacak?

• Bu sistem sayesinde sera gazı emisyonları maliyeti etkin bir şekilde azaltılacak. Sanayi tesislerinin Yeşil Dönüşüm kapsamında daha verimli, temiz ve rekabetçi imalat imkanlarına ulaşmaları sağlanacak.

İklim Kanunu "Sadece Ticaret Sistemine Yönelik Bir Kanun" mu?

• Hayır. İklim Kanunu; iklim kaynaklı afetlere dirençli şehirler kurmak, su ve gıda güvenliğini sağlamak, Sıfır Atık sistemini yaygınlaştırmak, yenilenebilir enerji ve temiz teknolojilerin kullanımını artırmak gibi birçok düzenlemeyi içerir. Ayrıca emisyon ticaret sistemiyle sanayinin daha rekabetçi, temiz ve verimli üretim yapmasını da sağlar.

"İklim Kanunu Tarımsal Faaliyetleri Bitirecek, Yapay Gıda Getirecek" İddiası Doğru mu?

• Bu iddialar tamamen hayal ürünüdür. Kanun, organik tarımı ve hayvancılığı desteklemekte; bu yaklaşımı gıda güvenliği bağlamında öncelemektedir.

Kanunla Vatandaştan Karbon Vergisi mi Alınacak?

• Hayır. Kanunda vatandaştan vergi alınmasına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır.

Kanunla Kömür, Petrol Kullanımı Tamamen Kalkacak mı?

• Kanunla kömür veya petrol kullanımının tamamen kaldırılacağı iddiası gerçeği yansıtmamaktadır. Kanun çevre dostu temiz enerjiyi teşvik etmeyi amaçlar; tüm maddeler ülkenin kalkınma önceliği ve toplumsal refahı dikkate alınarak uygulanacaktır.

Kanunda Yer Alan Karbon Ayak İzi Ne Getirecek?

• Karbon ayak izi; bir ürünün üretiminde ortaya çıkan emisyon faaliyetleriyle çevreye verilen zararı ifade eden sera gazı emisyonunun karbondioksit karşılığıdır. Kanunda sadece üretim yapan kurumların imalat sürecinde yeni ve temiz teknolojiler kullanarak karbon ayak izini azaltması yükümlülüğü vardır. Bireysel özgürlüklerin kısıtlanmasına dair herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır.