5434'e Tabi Engellilikten Emeklilik İçin 25 Yıl Hizmet Şartı Var Mıdır? Emeklilik İçin Sadece Talep Yeterli Olur Mu?

Soru : Sayın Memurlar.net Yetkilisi, Doğuştan gelen kan hastalığım nedeniyle %70 oranında süresiz engelim bulunmaktadır. 2002 yılında Sağlık Bakanlığı'nın düzenlediği engelli sınavı aracılığıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na tabi memur olarak göreve başladım. Engellilik durumum göz önüne alındığında, 15 yıl hizmet süresi ile emekliliğe hak kazanma durumumun olduğunu biliyordum.

Geçtiğimiz hafta çalıştığım hastaneye emeklilik dilekçemi sundum. Ancak bugün itibarıyla İl Sağlık Müdürlüğü Emeklilik Birimi'nden, dilekçemin "25 yıllık hizmet süresini tamamlamadığım" gerekçesiyle hastaneme iade edildiği bilgisi tarafıma ulaşmıştır. Hitap kayıtlarıma göre hizmet sürem 24 yıl 10 ay 2 gün olarak görünmektedir. Kurumumun Personel Şubesi'ne, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile yapılacak yazışma süreçlerinin uzun sürmesi nedeniyle iki ay daha çalışmam gerektiği belirtilmiştir.

Bu durum, mevcut yasal düzenlemeler ve engelli memurların emeklilik hakları kapsamında tarafımdan anlaşılamamıştır. Dilekçemi sunduktan sonra, 16 Temmuz tarihinde görevden ayrılacak şekilde son izinlerimi düzenlemiş ve hali hazırda izne ayrılmış bulunmaktayım. Eğer 16. hizmet yılımı doldurduğumda emeklilik dilekçesi vermiş olsaydım, yine 9 yıl daha çalışmam gerektiği mi ifade edilecekti sorusu zihnimi meşgul etmektedir. Bu gerekçenin hukuki ve mantıksal dayanağını kavramakta güçlük çekmekteyim.

Ekte Hitap kayıtlarımın son sayfasını bilgilerinize sunmaktayım. Bu bağlamda, nasıl bir yol izlemem gerektiği konusunda bilgi ve yardımlarınızı rica ederim.

Göstermiş olduğunuz ilgi ve alaka için şimdiden teşekkür ederim.

Detaylar/Değerlendirmeler:

8 Eylül 1999 tarihinden sonra göreve başlamış olanlar kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını ve her ikisinin de 25 hizmet yılını tamamladıklarında emeklilik hakkını kazanmış olurlar.

1 Ekim 2008 tarihinden önce memurluk hizmeti olanlar hakkında 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır. Engellilikten emeklilik için de bu Kanunun 39 uncu maddesi ( j ) bendi hükümleri uygulanır ve bu hüküm gereği de % 40 oranında engelli olarak mevzuata uygun göreve başlaması ve 5400 gün hizmeti olması halinde istekleri üzerine emeklilik hükümleri uygulanır. Bu durumda olanlar için ayrıca 58 veya 60 yaş şartı aranmaz.

Bu şekilde en az 15 hizmet yılı olan memur göreve başladığında da en az % 40 oranında engelli olduğunu belirtir sağlık raporuna sahip olduğundan istediği zaman emeklilik müracaatında bulunabilir. Ayrıca bu şekilde olanlar, yani engellilik mevzuatına göre göreve girmiş, göreve girerken de en az % 40 oranında raporu olanlar için SGK tarafından ayrıca bir belge (yeni bir sağlık kurulu raporu vb. gibi) istenilmemesi ve önceki sağlık kurulu raporunun da tekrar incelemeye tabi tutulmaması gerektiğini değerlendirmekteyiz.

Engelli emekliliği için izlenecek işlem:

Engellilikten dolayı emeklilik için sadece memurun isteği üzerine emeklilik işleminin gerçekleşemeyeceğini, her ne kadar engellilik mevzuatına uygun olarak göreve başlanılmış olsa ve engellilik oranının de en az % 40 olsa dahi bunun için ilk önce engellilikten dolayı emekli olunup olunamayacağı konusunda SGK ile yazışma yapılması gerektiğini, dolayısıyla bu işlemler bitmeden önce kişinin görevinden ayrılmaması gerektiğini, değerlendirmekteyiz.

Ayrıca, belirttiğimiz gibi engellilikten dolayı aylık bağlanması için en az 15 yıl hizmet (İşçi, esnaf, memurluk, varsa borçlanılan süreler dahil olmak üzere) olması ve bu işlem için de görevde iken talepte bulunulması gerektiğini, 15 yıldan fazla yani 25 yıl hizmetin ise sadece istekle emeklilik durumunda aranıldığını söyleyebiliriz.

Açıklamalarımız bağlamında söylenebilecek durum şöyledir:

Memurluğa başlamanız engellilik mevzuatına uygun olarak yapılmış olduğunu belirtmeniz nedeniyle sizin yapabileceğiniz ilk işlem, belirttiğiniz bilgilere göre 15 hizmet yılından fazla hizmetinizin olması kaydıyla ve ayrıca herhangi bir rapora ihtiyaç duyulmadan görev yapmış olduğunuz Kuruma, engellilikten dolayı (istekle emeklilik şeklinde olmayacak) emeklilik talebinde bulunmanız olacaktır.

Bu şekilde talebiniz olduğunda Kurumunuz, hakkınızda gerekli belgeleri SGK na göndermek suretiyle emeklilik işlemlerinin yapılmasını talep etmesi gerektiğini ve SGK dan bilgi gelene kadar da (bu şekilde inceleme işleminin de fazla uzun sürmemesi gerektiğini ayrıca değerlendirmekteyiz. Zira, hem Kurumunuz hem de SGK kayıtlarında da sizin engellilik mevzuatına uygun olarak işe girmiş olduğunuz ve engellilik oranınızın da en az % 40 oranında olduğunu gösterir bir sağlık kurulu raporu olması gerektiğini de söylemek doğru bir tahmin olacaktır) sizin Kurumunuzla ilişiğinizin kesilmemesi gerektiğini, engellilikten dolayı emeklilik şartlarının SGK tarafından da olabileceği yönünde bilgi geldiğinde de Kurumunuzca 5434/39 j hükmüne istinaden emekliye sevk onayı alınmak suretiyle sizin Kurumunuzla ilişiğinizin kesilmesi gerektiğini değerlendirmekteyiz.

Bu nedenle, emeklilik talebiniz şayet normal emeklilik talebi şeklinde ise bu talebinizi engellilikten dolayı (5434 sayılı Kanun 39/j) emeklilik talebi şeklinde değiştirmenizi ve bu durumunuzu Kurumunuzla da paylaşmanızı ayrıca tavsiye edebiliriz.