Erken emekliliğin bedelini üç nesil ödeyecek
1992'de popülist politikalar sonucunda başlatılan erken emeklilik en iyi ihtimalle Türkiye'nin '35 yılına mal oldu'. 2000 yılında emeklilik yaşı yükseltildi ama yetmedi. Yeni işe başlayanlar da bedel ödeyecek.
Türkiye sosyal güvenlik sistemini 5 yıl sonra yeniden düzenlemeye uğraşırken, 1992 yılında Süleyman Demirel Hükümeti tarafından alınan 'erken emeklilik' kararının faturasını üç kuşak birden ödeyecek. AKP Hükümeti tarafından alınması planlanan önlemlerin olumlu etkisinin en erken 2026 yılında görülmesi bekleniyor. Böylelikle 1992 yılında popülizm adına yapılan bir düzenleme en iyi ihtimalle Türkiye'nin tam 35 yılına mal olacak. Bu kararın parasal boyutu çok da vahim olduğu öne sürüyor. SSK Eski Genel Müdürü Kemal Kılıçdaroğlu, 1992 yılındaki erken emeklilik kararının devlete faturasının sonraki 10 yılda 23.5 milyar dolar olduğunu açıklamıştı.
İLK NEŞTER YETMEDİ
1999 yılında çıkarılan sosyal güvenlik reformu ile kademeli olarak emeklilik
yaşı yükseltilmişti. Emeklilik yaşı erkeklerde 65, kadınlarda 60'a çekilmişti.
Ancak 5 yıl önce hayata geçen reform bütçedeki kara deliği kapamaya yetmedi.
Demirel Hükümeti'nin erken emeklilik karanını almadan önce,
sosyal güvenlik kuruluşlarına yapılan ödemelerin bütçedeki payı yüzde 1'ler
seviyesindeyken bu oran 1999 yılındaki reforma kadar yüzde 9.8'e çıktı. Bir
başka değişle Türkiye Cumhuriyeti her yüz liralık gelirinin 9.8 lirasını sosyal
güvenlik açıklarını kapatmak için kullanmaya başladı. Reformla birlikte emeklilik
yaşının yükseltilmesi ve mevcut çalışanları da kademeli olarak kapsaması, açıklardaki
artış eğilimi geçici bir süre için durdurdu. 2001 yılına gelindiğinde bütçe
içerisinde sosyal güvenliği aktarılan kaynakların payı yüzde 6.7'ye geriledi.
BÜTÇEYE AĞIR YÜK
Ancak 2001 krizi sonrası prim tahsilatında yaşanan sorunlar ve işsizlik sistemi
yeniden zorlamaya başladı. 2003 yılında bütçe içerisindeki sosyal güvenliğe
aktarılan kaynağın payı yüzde 11'i buldu. Yıl sonunda bu oranın yüzde 14'e çıkması
bekleniyor. Komisyonda görüşülen 2005 bütçesinde de 22 katrilyonluk transfer
toplam bütçenin yüzde 14.1'ine denk geliyor.
sabah