Bakanlık, yerli nükleer reaktör için çağrıya çıktı
Türkiye, Akkuyu'da kurulmuş olan Rus ortaklı nükleer santral projesinin ardından, "yerli ve milli reaktör" geliştirme yönünde stratejik bir adım attı. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır'ın duyurduğu "Yerli Nükleer Reaktör Geliştirilmesi Çağrısı" projesi, TENMAK ve TÜBİTAK gibi kurumlar ile üniversitelerin ortaklığında yerli teknolojiyle bir ya da birden fazla reaktör kurma hedefini içeriyor. Son başvuru tarihi ise 31 Aralık 2025 olarak belirlendi.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, yerli nükleer reaktör geliştirme için çağrıya çıktı. Bu kapsamda mikro-küçük reaktörler hedefleniyor. Türkiye'nin büyük ölçekli nükleer enerji santralleri yanında, küçük ölçekli-bölgesel nükleer enerji santrali geliştirme yönünde de isteği bulunuyordu. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından proje çağrısı yayınlandı. Geliştirme projesine katılım başvuruları 31 Aralık 2025'e kadar başvurabilecek.
"Dışa bağımlılığı azaltacak, sıfır emisyon hedefine katkı sunacak"
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, kişisel sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, çağrının enerji üretimi yönüne vurgu yaparak, "Başlattığımız 'Yerli Nükleer Reaktör Geliştirilmesi Çağrısı' ile; enerji güvenliğimizi pekiştirecek, dışa bağımlılığı azaltacak, net sıfır emisyon hedefimize katkı sunacak yüksek teknoloji reaktörleri Türk sanayiinin yerli üretim yetkinlikleriyle, TENMAK ve TÜBİTAK enstitüleri ile üniversitelerimizin de katkısıyla, ülkemize kazandırmayı hedefliyoruz. Türkiye, nükleer enerji teknolojilerinde kendi yolunu açıyor; bağımsızlığını ve gücünü perçinliyor" İfadesine yer verdi.
Kabul edilen projeler 48 ayda tamamlanacak ancak birden fazla faz ve/veya ilişkili alt projeler içermesi halinde bu aşamalar için en fazla 48 ay daha süre verilecek. Proje yeşil enerji odaklı elektrik, hidrojen üretimi gibi alanlarda kullanılacak, modüler mikro ve küçük nükleer reaktörlerin geliştirilmesine odaklanıyor.
Akkuyu'dan Farklı Bir Model Geliştiriliyor
Akkuyu kapsamında, Rusya'nın Rosatom şirketi ile birlikte dört adet VVER-1200 tipi reaktör kuruluyor. Bu yapı, Türkiye'nin ilk büyük ölçekli nükleer enerji santral projelerinden biri olarak dış ortaklı bir model içeriyor.
"Yerli Nükleer Reaktör Geliştirilmesi Çağrısı" ise tamamen Türkiye'nin kendi sanayisini, kurumlarını ve teknoloji altyapısını kullanması hedefiyle yapılan bir Ar-Ge / teknoloji geliştirme çağrısı. Yani bu proje Akkuyu gibi kur-inşa-işlet modeli yerine, ilk etapta "yerli üretim yetkinliklerini geliştirme"ye odaklı.
Küçük ve Bölgesel Reaktörler Masada mı?
Resmi metinlerde "yüksek teknoloji reaktörleri" ifadesi geçiyor; bazı kaynaklarda mikro-küçük reaktörler (SMR - Small Modular Reactors) ile bölgesel kapasitelerde reaktör projelerinin de değerlendirme kapsamına alınabileceği konuşuluyor. Bu tip reaktörlerin avantajı, daha kısa inşa süreleri, daha düşük maliyet ve daha esnek altyapı talebi olabilir.