TBMM Dışişleri Komisyonu 8 kanun teklifini kabul etti

Komisyon, AK Parti Ankara Milletvekili Fuat Oktay başkanlığında toplandı.

Oktay, toplantının açılışında yaptığı konuşmada, Küresel Sumud Filosu ve Özgürlük Filosu Koalisyonu hareketinin aktivistlerinin İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarında insanlığın sesi olduğunu belirterek, aktivistleri selamladığını söyledi.

Batılı ülkelerin bu insanlık dramına karşı tavır almalarında, Türkiye'nin uluslararası alanda yürüttüğü diplomasinin önemli bir rolü olduğunu vurgulayan Oktay, komisyon olarak da bu konuda yoğun bir çaba harcadıklarını dile getirdi.

Komisyon Başkanı Oktay, İngiltere ve Fransa gibi BM Güvenlik Konseyi üyelerinin de bulunduğu 10 kadar daha Batılı ülkenin Filistin Devleti'ni tanıdığını anımsatarak, "Anılan ülkelerin parlamento dışişleri komisyonlarına, komisyonumuz adına teşekkür mektupları gönderdiğimizi belirtmek isterim." dedi.

"Gazze barış sürecinde ilk aşama tamamlanmak üzere. İkinci aşamada Gazze'de geçici yönetimin kurulması ve Gazze'nin acilen yeniden imarı gündemdedir. Burada önemli olan husus, Gazze'nin Gazzelilere, Filistinlilere ait olduğu hususudur. Yeniden imar için ortaya çıkacak maliyetle ilgili asıl sorumluluk İsrail'indir." ifadelerini kullanan Oktay, uzun vadede Filistinlilere karşı bir asimilasyon politikası uygulanmasına müsaade edilmemesinin önemine dikkati çekti.

Oktay, böyle bir soykırımın ve yıkımın insanlık tarihinde bir daha yaşanmaması için İsrail'in devlet olarak yargılandığı Uluslararası Adalet Divanındaki dava ile Netanyahu ve çetesinin yargılandığı Uluslararası Ceza Mahkemesinde devam eden dava süreçlerinin sonuçlanması ve bu mahkemelerce alınan kararların uygulanmasının gerekli olduğunu vurguladı.

Terör örgütü SDG'nin Suriye'yle bütünleşmesinin en kısa zamanda gerçekleşmesinin kritik önemde olduğunu söyleyen Oktay, bu çerçevede SDG'nin yanlış yollara tevessül etmemesinin büyük önem taşıdığını belirtti.

- Kanun teklifleri

TBMM Dışişleri Komisyonunda 8 kanun teklifi görüşüldü.

Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Ayşe Berris Ekinci, kanun tekliflerine ilişkin komisyona bilgi verdi ve milletvekillerinin sorularını yanıtladı.

Türkiye'nin elektrik alanında sahip olduğu deneyimlerin Mali ile paylaşılarak ülkenin enerji sektörüne katkı sağlanmasının amaçlandığını belirten Ekinci, ikili işlerin karşılıklı yarar çerçevesinde geliştirilmesinin de hedeflendiğini söyledi.

Ekinci, Türkiye ve Somali arasındaki anlaşmanın onaylanmasının uygun bulunduğuna dair kanun teklifine ilişkin, "Bugün görüşülmekte olan anlaşmanın onaylanması ve karşı taraftaki onayın da gerçekleşmesinin ardından anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle Mogadişu Yunus Emre Türk Kültür Merkezi halihazırdaki Büyükelçilik Bağlı Birimi niteliğinden ayrılarak tüzel kişilik kazanacak ve müstakil bir statüye kavuşacaktır." diye konuştu.

Dışişleri Bakanlığı İstihbarat ve Güvenlik İşleri Genel Müdürü Kenan Yılmaz, bir soru üzerine, özellikle Somali'deki terör örgütü Eş-Şebab ile ilgili gündemin yakından takip edildiğini belirterek, "Somali'nin güvenliği açısından ciddi risk oluşturuyor. Zaten Somali'yle ilişkilerimizde ülkenin bu alanda kapasite geliştirmesi konusunda imkanlarımız ölçüsünde yardımcı olmaya çalışıyoruz." ifadelerini kullandı.

Yılmaz, Somali'nin huzuru, terörle mücadelesindeki başarısı için Türkiye'nin katkılarının sürdüğünü söyledi.

Ekinci de "Somali Hükümeti'ne 30 Milyon Dolar Tutarında Nakdi Hibe Sağlanmasına İlişkin Hibe Anlaşması"nın 5 Ocak 2023'te imzalandığını hatırlatarak, "Bütçe yardımı Somali Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık ofislerinin giderlerinin yanı sıra kamu görevlileri ve askerlerin maaş ödemeleri için kullanılmaktadır." dedi.

Mogadişu'daki TURKSOM Askeri Eğitim Merkezi'nde halihazırda yetiştirilen 600 subay ve 600 astsubaya ilaveten yaklaşık 400 subay ve astsubayın eğitiminin de devam ettiğini anlatan Ekinci, "Ayrıca Milli Savunma Üniversitesi'ndeki eğitimleriyle subay, astsubay temel eğitimleri başta olmak üzere yaklaşık 1600 personele ülkemizde kurs verilmiştir." şeklinde konuştu.

Ekinci, Türkiye ile Etiyopya arasındaki anlaşmanın iki ülke arasındaki adli işbirliğini geliştirmek ve güçlendirmek için imzalandığına işaret ederek, "Anlaşmanın onaylanmasının ülkemiz ile Etiyopya arasındaki cezai konularda karşılıklı adli işbirliğini hukuki zemine kavuşturarak, adli yardımlaşma taleplerimizin hızlı bir biçimde sonuçlandırılmasına katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir." diye konuştu.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) İstanbul Merkezi kurulmasına ilişkin mutabakat zaptının yenilenmesinin önemine değinen Ekinci, "Söz konusu protokolün yüce Meclisimizce onaylanması OECD İstanbul Merkezi'nin faaliyetlerine kesintisiz devam etmesine imkan sağlayacaktır." ifadesini kullandı.

- "Libya'da tüm taraflarla süren diyaloğumuzda ülkenin bir an önce seçimlere sevk edilmesi beklentimiz dile getirilmektedir"

Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Ekinci, Türkiye'nin bölgesel ve stratejik ortaklarından biri olan Libya'nın güvenliği ve istikrarının, Türkiye'nin güvenliği ve istikrarında da büyük rol oynadığına işaret etti.

Dışişleri Bakanlığı İstihbarat ve Güvenlik İşleri Genel Müdürü Yılmaz, Libya'daki güncel duruma ilişkin bir soru üzerine, Libya'nın siyaseten parçalanmış halinin devam ettiğine işaret ederek, Türkiye ve Libya arasında deniz yetki alanlarının sınırlandırılması ve askeri güvenlik alanında işbirliğini öngören iki mutabakat muhtırası olduğunu hatırlattı. Yılmaz, Libya'daki siyasi durumun, yapılan anlaşmaların hayata geçirilmesinin önünde bir engel olmadığına dikkati çekerek, "Halihazırda Libya'daki bütün kesimler oradaki Türk varlığının istikrara sunduğu katkıyı takdirle karşılamaktadır." diye konuştu.

Ekinci ise "Libya'da tüm taraflarla süren diyaloğumuzda ülkenin bir an önce seçimlere sevk edilmesi beklentimiz dile getirilmektedir." dedi.

Başka bir soruyu yanıtlarken Ekinci, ülkedeki durumun enerji sektörüne sirayet ettiğini belirterek, "Biz de esasen Libya'yla enerji alanında, hidrokarbon alanında gerek karada olsun gerek deniz alanlarında olsun bir işbirliğine gitmeyi arzu ediyoruz." bilgisini paylaştı.

Ekinci, Libya ile Türkiye arasında bir hidrokarbonlar anlaşması imzalandığına da değindi.

"Dışişleri Bakanlığı Tarafından Temsil Edilen Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Maliye Bakanlığı Tarafından Temsil Edilen Kırgız Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu Arasında Borç Silme Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi"ne ilişkin Ekinci, "(Kırgızistan'ın) kalkınmasına katkıda bulunmak amacıyla bu borç silme konusunda bir karar alınmıştır. Türkiye'nin burada bu ülkelerle birlikte onların kalkınmasında öncü rol üstlenmesinin önem arz ettiğini düşünüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

Bir soru üzerine Ekinci, Türkiye'nin, KKTC ve TDT üye devletleri arasındaki işbirliklerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalarını sürdürdüğünü belirtti.

Ekinci, "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistin Mültecileri İçin Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Arasında Ankara'da UNRWA Ofisinin Kurulmasına Dair Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi"ne yönelik, UNRWA'nın faaliyete geçmesinden itibaren Filistin, Lübnan, Ürdün ve Suriye'deki Filistin mültecilerine eğitim, sağlık ve temel hizmetler sunduğunu belirtti.

İsrail'in, UNRWA'nın faaliyetlerini engelleme çabaları karşısında Türkiye'nin UNRWA'ya desteğini sürdürdüğünü söyleyen Ekinci, "Anlaşmanın amacı UNRWA'ya mali ve gıda desteğimizin yanı sıra Ankara'da kurulacak ofis ile UNRWA'nın Kafkasya ve Orta Doğu ülkeleri dahil bölge ülkeleriyle eşgüdüm yapması ve ofisin ülkemizin UNRWA'nın bir tedarik merkezi olmasına katkı sağlamasıdır." dedi.

Komisyonda uluslararası anlaşmaların onaylanmasının uygun bulunmasına dair 8 kanun teklifi kabul edildi. Kabul edilen kanun teklifleri şöyle:

- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Mali Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Enerji Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi

- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Somali Federal Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Kültür Merkezlerinin Kuruluşu, İşleyişi ve Faaliyetleri Hakkında Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi

- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Cezai Konularda Adli Yardımlaşma Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi

- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı Arasında OECD İstanbul Merkezi Kurulmasına İlişkin Mutabakat Zaptının Yenilenmesine İlişkin Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi

- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Libya Devleti Milli Birlik Hükümeti Arasında Kolluk İş Birliği Mutabakat Muhtırasının Notalarla Birlikte Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi

- Türkiye Cumhuriyeti ile Morityus Cumhuriyeti Arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması'nı Tadil Eden İlk Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi

- Dışişleri Bakanlığı Tarafından Temsil Edilen Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Maliye Bakanlığı Tarafından Temsil Edilen Kırgız Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu Arasında Borç Silme Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi

- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistin Mültecileri İçin Yardım ve Bayındırlık Ajansı Arasında Ankara'da UNRWA Ofisinin Kurulmasına Dair Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi

Komisyonda daha sonra Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz, basına kapalı olarak "Gazze'ye İlişkin Son Gelişmeler" konulu bilgilendirme sunumu yaptı ve milletvekillerinin sorularını yanıtladı.