Çalışma gücünün yüzde 60'nı yitiren sigortalılar 'malül'
Ankara - Sosyal Güvenlik Kurumunun "Kamu Görevlilerinin Maluliyet İşlemleri Hakkında Tebliğ", Resmi Gazetede yayımlanarak Ekim 2008 başından geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi.
Kamu görevlisinin veya işverenin talebi üzerine Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu; görevlerine devam etmekte olanların, çalışma gücünün en az yüzde 60'ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği belirlenen sigortalılar malul sayılacak.
Ayrıca, görevlerinden ayrıldıktan sonra, herhangi bir sigortalılık haline tabi olmayanların çalışma gücünün en az yüzde 60'ını kaybettiği, personel kanunlarına tabi olanların hastalıklarının kanunlarında tayin edilen sürelerden fazla devam ettiği, olmayanların ise hastalık sebebiyle malul sayılmalarına esas alınacak hastalık süreleri hakkında kendi özel kanunları yürürlüğe girinceye kadar Devlet Memurları Kanununun hastalık iznine ilişkin hükümleri uygulanarak bu süreleri doldurdukları Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalılar da malul olacak.
Kamu görevlisinin, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünün yüzde 60'ını veya vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü kaybettiği kurum sağlık kurulunca önceden veya sonradan tespit edilenler, bu hastalık veya özrü sebebiyle malullük aylığından yararlanamayacak.
Kurum sağlık kurulunca malul olduğuna karar verilenler, yazılı talepleri halinde, haklarında malullük hükümleri uygulanmaksızın görevlerinden istifa etmiş sayılmak suretiyle kurumlarınca malullüklerinin mani olmadığı başka vazife veya sınıflara naklen atanabilecek. Bu şekilde başka vazife veya sınıflara naklen atanarak çalışanlar, istekleri halinde de malullük haklarını kullanacak. Ancak özel kanunlarına göre yükümlülük süresine tabi olanlar, bu yükümlülüklerini tamamlamadıkça veya maluliyetlerinin yeni vazifelerini yapmaya mani olduğuna dair usulüne uygun yeniden rapor almadıkça malullük haklarını kullanamayacak.
Vazifelerini yapamayacak derecede hastalığa uğrayanlar hastalıklarının kanunlarında belirtilen sürelerden fazla sürmesi durumunda, hastalıklarının mahiyetine ve doğuş sebeplerine göre malul sayılacak. Kanunlarındaki yazılı sürelerden önce geçen hastalığının en çok bir yıl içinde nüksetmesi halinde eski ve yeni hastalık süreleri birleştirilerek işlem yapılacak.
Yararlanma şartları
Kamu görevlilerine malullük aylığı bağlanabilmesi için, kanuna göre malul sayılması, en az on yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları priminin bildirilmiş olması şartları aranacak.
Birden fazla sigortalılık haline tabi olarak çalışan veya prim ödeyen sigortalıların malullük aylığı bağlanmasına ilişkin taleplerinde, son defa kamu görevlisi olarak görev yapmış olma şartı dikkate alınacak.
Malullük aylığının başlangıcı, kamu görevlisi iken görevinden ayrılmış ve daha sonra başka bir sigortalılık haline tabi olarak çalışmamış olanların malullük aylığı, malul sayılmasına esas tutulan rapor tarihi yazılı istek tarihinden önce ise yazılı istek tarihini, malul sayılmasına esas tutulan rapor tarihi yazılı istek tarihinden sonra ise rapor tarihini takip eden ay başından başlayacak. Kamu görevlisi olarak çalışmakta olanlar için ise maluliyetleri sebebiyle görevlerinden ayrıldıkları tarihi takip eden ayın başı esas alınacak.
Çalışma gücünün en az yüzde 60'ını yitiren malul çocukların kontrol muayenesi sonunda malul olmadıklarının tespit edilmesi halinde, bağlanmış bulunan aylıkları rapor tarihinden sonraki ödeme dönemi başından itibaren kesilecek.
Kurumun yazılı bildiriminde belirtilen tarihten sonraki ödeme dönemi başına kadar kabul edilebilir bir özrü olmadığı halde kontrol muayenesini yaptırmayan sigortalı ile hak sahibi malul çocuklara bağlanmış olan aylıklar, kontrol muayenesi için belirtilen tarihten sonraki ödeme dönemi başından itibaren kesilecek. Ancak, Kurumun yazılı çağrısı üzerine kontrol muayenesi tarihinden önceki en az 45 gün içinde sevk için başvuruda bulunmak kaydıyla aylıkların kontrol muayene tarihine göre durdurulması dört aya kadar Kurumca ertelenebilecek.
Kamu görevlisi ve hak sahibi malul çocukların kontrol muayenesini, Kurumun yazılı bildiriminde belirtilen tarihten başlayarak üç ay içinde yaptırmaları halinde, kesilen aylığın kesildiği tarihten, üç ay geçtikten sonra yaptırmaları halinde ise almakta oldukları aylıkları rapor tarihinden sonraki ay başından başlanarak yeniden bağlanacak.