Ev almak isteyen çok, kredi veren yok

Küresel finansal kriz gayrimenkul sektörünü derinden etkilemeye devam ediyor. Daire satışı yapmakta zorlanan müteahhitler ise bankalardan şikâyetçi.

Önceki yıllarda konut kredisi verebilmek için adeta yarışa giren, kefil bile istemeyen bankaların yüksek faiz oranlarını göze alarak ev almak isteyen tüketicilere kredi vermekte nazlandığı belirtiliyor. İstanbul Başakşehir'deki Misstanbul'un Genel Müdürü Sultan Çelik, ev almak isteyen dört müşterilerinden üçünün bankadan geri döndüğünden yakınıyor. Gayrimenkul uzmanı Ediz Giray ise ticari kredileri geri çağıran bankaların konut kredisi almak isteyen bazı tüketicileri 'evrak eksik' diyerek oyaladığını, kredi dosyalarının işleme bile konulmadığını belirtiyor. Giray, bankaların krediyle ilgili tutumunun yumuşamasının konut satışlarına olumlu etki yapacağını vurguluyor.

Bankalar finansal yönü ağır basan küresel krize karşı farklı tedbirler alıyor. Konut kredi faiz oranları 2004 yılı öncesine döndü. Ekonomik istikrarla birlikte konut kredisi vermek için adeta yarışa giren bankalar faizleri 2006 yılında aylık 0,99'a kadar düşürmüştü. 2006 Mayıs ayındaki dalgalanmanın ardından 1,50'ler seviyesine yerleşen faizler küresel krizle yüzde 2'lere kadar çıktı. Finans piyasalarındaki dalgalanma kredi vadelerini de etkiledi. Rekabet sonucu 180 aya kadar çıkan konut kredi vadeleri artık daha kısa tutuluyor. Bazı bankalar 60 aydan fazla vade yapmıyor. İş Bankası, Akbank ve Halkbank konut kredisinde vadeyi 60 aya, Denizbank 84 aya çekti. Ziraat Bankası, Yapı Kredi gibi bankalar da 120 ayın üzerinde kredi vermiyor. Bunun yanı sıra kurlardaki oynaklık sebebiyle bazı finans kuruluşları döviz cinsinden konut kredisi kullandırmamaya başladı.

Bankaların aldıkları tedbirler bununla sınırlı kalmadı. 2007 yılında yasalaşan Mortgage Kanunu'nun ardından konut kredisi pastasından pay alma yarışı kızışan finans şirketleri, reklam kampanyalarıyla tüketicileri kendilerine çekmeye çalışmıştı. Yarışta bir adım öne geçmek isteyen bankalar ekspertiz, tapu masrafı, emlak komisyon bedelini bile mortgage kredi paketlerine almıştı. Ödeme ertelemeli kredilerin yanı sıra müşterilerin işsiz kalması halinde kredi taksit ödemelerini 6 ay güvence altına alacak mortgage paketleri de sunulmuştu. Ancak küresel krizin ardından bankaların kredi kullandırmada eski iştahı kalmadı. Artık bankalar konut kredisi verirken seçici davranıyor. Gayrimenkul uzmanı Ediz Giray, bankaların yurtdışından aldıkları kredilerin geri ödemesini düşündüklerini, bu sebeple kredi musluğunu iyice kıstığını belirtiyor. Bir bankacının, "Tüketici kredi için başvuruyor, ancak geri çevirmemiş olmak için dosyayı alıyoruz ancak işleme koymuyoruz." dediğini aktaran Giray, tüketicilerin çeşitli bahanelerle oyalandığını belirtiyor. Dumankaya İnşaat'ın Yönetim Kurulu Üyesi Uğur Dumankaya, anlaşmalı oldukları bazı finans kuruluşlarının müşterilerin kredi taleplerinde eskiye nazaran daha ince eleyip sık dokuduğunu belirtiyor.

AYLIK FAİZLER 1,99'A KADAR ÇIKTI

Banka Oran (%)

Yapı Kredi 1,92

Akbank 1,89

Finansbank 1,92

Ziraat 1,84

İş Bankası 1,89

Denizbank 1,99

Garanti 1,86

TEB 1,99

Halkbank 1,88

Not: Bankaların 60 ay vadeli oranlarıdır.

İsa Sezen