En iyi önlem doğal gaz dedektörü

Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. 7 üniversite öğrencisinin hayatını kaybettiği olayın karbonmonoksit zehirlenmesinden kaynaklandığını açıkladı. Eğer bu evde karbonmonoksit dedektörü bulunsaydı belki de 7 genç halen aramızda olacaktı. ABD'de ve birçok Avrupa ülkesinde doğal gaz kullanılan her evde bulunan bu aletin Türkiye'de neden zorunlu tutulmadığı ise soru işareti?

DOĞAL GAZDAN DAHA TEHLİKELİ

Karbonmonoksit zehirlenmesi, doğal gaz sızıntısından daha tehlikeli. Çünkü doğal gaz sızıntısı durumunda bu gaza eklenen sarımsak kokusu nedeniyle fark edilmesi kolay. Ancak karbonmonoksit gazı kokusuz, tatsız ve renksiz. Bu yüzden 'Sessiz Katil' olarak adlandırılıyor. Karbonmonoksit vücut dokularının oksijeni kullanmasını engelleyerek ölümcül zehirlenmelere neden oluyor. 40 saniyede beyin felcine yol açabiliyor.

EN İYİ ÖNLEM DEDEKTÖR

Eğer bir evde ateş kaynağı olarak şofben, kombi, soba var ise karbonmonoksit zehirlenmesi riski her zaman olasıdır. Bu tehlikeyi fark etmenin en kestirme yolu ise karbonmonoksit dedektörü. Bacanıza ve ısıtıcınıza güvenebilirsiniz hatta bakımlarını düzenli olarak da yaptırmış olabilirsiniz ancak şiddetli bir rüzgar yine de bacanızı bozabilir. Bunun için en kestirme önlem dedektör kullanmak. Çünkü bulunduğunuz ortamdaki karbonmonoksit tehlikeli bir seviyeye çıktığında hemen alarm veriyor.

Türkiye'de birkaç ithalatçı ve bir tane de üretici firma karbonmonoksit dedektörü satıyor. Bu dedektörlerin fiyatları 30 ile 120 YTL arasında değişiyor. Fiyat farkını güç kaynağı ve birkaç özelliği bir arada bulundurması belirliyor. Dedektörlerin 4 çeşidi var. Bunlar pilli, elektrikli, hem pilli hem elektrikli, aynı anda karbonmonoksit ve doğal gaz alıcılı olarak aralarında ayrılıyor.

DEDEKTÖR ALIRKEN DİKKAT!

Karbonmonoksit ve doğal gaz dedektörü kullanımında en önemli iki unsur, yerleştirildiği yer ve güç kaynağı. Pilli ürünlerin sık sık kontrol edilmesi gerekiyor. Çünkü biten pil hayatınıza mal olabilir. Elektrikli ürünlerde ise aynı zamanda şarjlı pil de bulunuyor. Ancak şarjlı pillerin de bir ömrü olduğunu unutmamak gerek.

İthal ürünler arasında ise gıda maddesi gibi son kullanma tarihi olanlar var. Bu ürünler alındıktan sonra üzerinde belirtilen tarihe (6-8 yıl) kadar işlevini yerine getiriyor.

"ÜÇÜ BİR ARADA" TEHLİKELİ

Dedektörün kullanımında diğer önemli unsur ise yer seçimi. Karbonmonoksit gazı ortamdaki ısı ve nem oranına göre ilk aşamada odanın 1-1,5 metre aralığında toplanıyor. Bu yüzden karbonmonoksit dedektörünün söz konusu aralığa ve ısı kaynaklarından 1,5 metre uzağa yerleştirilmesi gerekiyor.

Doğal gaz ise havadan daha hafif olduğu için önce tavanda biriyor. LPG ise havadan daha ağır olduğu için önce tabanda toplanıyor. Piyasa bu üç gazı da algılayan alarmlar satılıyor. Ancak her gaz yukarıda bahsedilen şekilde yayıldığı için alarm cihazı her üçü için de faydalı olmuyor. Doğal gaza göre konumlandırılan karbonmonoksit gazını algılamakta, LPG'ye göre konumlandırılan karbonmonoksiti algılamakta geç kalıyor. Bu durumda da hayati tehlike artabiliyor. Zaten bu tür kombo ürünlerin Avrupa'da satışı yasak.

KARBONMONOKSİT TEHLİKESİ NASIL DOĞAR?

Halk arasında soba ve şofben zehirlenmesi olarak bilinen karbonmonoksit zehirlenmesi, doğal gaz, gaz yağı, benzin, tüp gazı, kömür ve odun gibi yakıtların tam olarak yanmaması sonucunda oluşan gazdan kaynaklanıyor.

Karbonmonoksit zehirlenmesinin ana nedeni ise ısıtıcıların gerekli bakımının yapılmaması, boruların ve bacaların temizlenmemesi. Ancak bunların dışında en önemli nedenlerden biri de kullanılan ısıtıcının ateşi için gereksinim duyduğu oksijeni bulunduğu ortamdan sağlaması. Yetkililerin açılamasına göre Ankara'da yaşanan faciada rol oynayan kombi de bu türden. Bu tür ısıtıcıların kullanıldığı ev ve işyerlerinde havalandırma için tedbir alınması gerekiyor. En yaygın tedbir hermetik olmayan yani ihtiyaç duyduğu oksijeni bulunduğu ortamdan karşılayan bu tür kombilerin balkona yerleştirilmesi.

Karbonmonoksit zehirlenmesinin belirtileri:

"Başağrısı, halsizlik, nefes alma zorluğu veya soğuk algınlığı benzeri bulgular.

Zehirlenmenin ileri safhalarında ise belirtiler şöyle gerçekleşiyor:

"Bulantı, kusma, bayılma, kalpte ritm bozuklukları, solunum kaybı, bilinç kaybı, ölüm"

Karbonmonoksit zehirlenmesi durumunda ne yapılmalı?

- Hasta hemen açık havaya çıkarılmalı. Ve sağlık yardımı alınmalı.

- Mekan havalandırılmalı.